Chứng chỉ cấu trúc là công cụ tài chính do bên thứ ba phát hành dựa trên tài sản cơ bản và lợi nhuận của chúng phụ thuộc vào hiệu suất của tài sản cơ bản, có thể là một cổ phiếu hoặc chỉ số chứng khoán.
Thilan Wickramasinghe, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu của Maybank tại Singapore cho biết: “Vẫn còn quá sớm để nói liệu có nhu cầu đối với các loại chứng khoán cụ thể được giới thiệu hay không”.
Singapore bắt đầu cung cấp chứng chỉ cấu trúc và niêm yết vào ngày 30/8, trong đó đợt phát hành đầu tiên có liên quan đến cổ phiếu niêm yết Alibaba Group Holding tại Hồng Kông (Trung Quốc).
Michael Syn, Giám đốc điều hành cấp cao và người đứng đầu bộ phận cổ phiếu tại SGX cho biết: “Chúng tôi nghĩ rằng thị trường này sẽ mất một khoảng thời gian vài tháng… để tìm hiểu xem nhà đầu tư khao khát những cái tên khác nhau như thế nào”.
Theo Serene Cai, người đứng đầu bộ phận giao dịch chứng khoán của SGX, kể từ khi ra mắt cách đây một tháng, sàn giao dịch đã nhận thấy “sự quan tâm ngày càng tăng từ cả nhà phát hành và nhà phân phối mong muốn kết hợp sản phẩm này vào sản phẩm của họ”.
Bà cho biết, SGX xem đây là một bước phát triển tích cực vì điều này mở rộng phạm vi lựa chọn đầu tư có sẵn cho thị trường.
Chứng chỉ cấu trúc sẽ giúp hồi sinh SGX?
SGX đôi khi bị xem là “nhàm chán” và “không thú vị”. Nó thậm chí còn từng được gọi là sàn giao dịch zombie do khối lượng giao dịch thấp. Vào năm 2022, số lượng hủy niêm yết nhiều hơn số IPO trên SGX.
Ngay cả trước đại dịch, SGX còn chứng kiến nhiều vụ hủy niêm yết hơn là niêm yết. Theo Bộ trưởng Tài chính lúc đó là Tharman Shanmugratnam, đã có 302 công ty bị hủy niêm yết, trong khi chỉ có 279 công ty được niêm yết từ năm 2009 tới năm 2019.
Theo công ty tổng hợp Inside Venture Capital, thị trường IPO của Singapore tính đến thời điểm hiện tại trong năm nay chỉ có 18,6 triệu USD, khiến quốc gia này đang trên đà có kết quả IPO tồi tệ nhất kể từ năm 2011.
Do đó, động thái mở rộng cơ sở sản phẩm liên kết cổ phiếu của SGX “có thể thúc đẩy sự quan tâm của thị trường ngày càng tăng”, bao gồm cả việc cung cấp chứng chỉ lưu ký và chứng chỉ cấu trúc.
“Điều này sẽ mang lại cho các nhà đầu tư nhiều lựa chọn hơn về thị trường và tiếp xúc theo chủ đề, ngoài những gì đã có trước đây. Chúng tôi đã quan sát thấy thành công trong hoạt động kinh doanh phái sinh của SGX, nơi tiếp xúc với nhiều khu vực địa lý và các loại tài sản cơ bản được cung cấp theo múi giờ châu Á”, ông Thilan Wickramasinghe nói.
Ông cho biết thêm, trong thời gian tới, chứng chỉ cấu trúc dường như không có tác động đáng kể đến lợi nhuận của SGX, nhưng chúng có thể giúp tiếp cận các chứng khoán cơ bản ở các thị trường khác, với khả năng truy cập dễ dàng và thuận tiện hơn thông qua SGX.
Thị trường chứng chỉ cấu trúc vẫn còn non trẻ
Phát biểu với CNBC vào cuối tháng 8, giám đốc điều hành SGX Michael Syn cho biết ông tin tưởng thị trường sẽ phát triển và trưởng thành khi SGX niêm yết thêm nhiều chứng chỉ cấu trúc này.
Ông cho biết, một trong những lợi ích của việc niêm yết các chứng chỉ có cấu trúc là tính minh bạch. Có mức giá hàng ngày đối với các chứng chỉ được niêm yết và nhà đầu tư có thể thanh lý vị thế của họ nếu họ muốn.
Nhưng Adam Reynolds, Giám đốc điều hành khu vực Châu Á-Thái Bình Dương của Saxo Markets cho rằng, sẽ cần “những nỗ lực đáng kể từ tất cả những người liên quan để phát triển thị trường này trong thời gian ngắn”.
Ông cho biết, theo mô hình phân phối OTC, các sản phẩm cấu trúc thường được các ngân hàng tư nhân phân phối cho khách hàng có giá trị tài sản ròng cao và sẽ liên quan đến các khoản phí kèm theo cho người tạo ra cũng như phí cho ngân hàng hoặc nhà phân phối.
Tuy nhiên, với những chứng chỉ được niêm yết, vẫn sẽ phải trả phí cho người tạo ra nhưng không phải trả phí cho nhà phân phối. “Điều này có thể gây bất lợi cho sự tăng trưởng của thị trường chứng chỉ niêm yết so với thị trường OTC được phân phối thông qua các ngân hàng tư nhân”, ông nói.
Tại sao là châu Á?
Ông Michael Syn cho rằng, chứng chỉ cấu trúc phổ biến hơn ở châu Âu vì các nhà đầu tư ở đó “nói chung là rất tập trung vào lợi nhuận”.
Ông nói thêm, thị trường chứng chỉ cấu trúc ở châu Á “rất sôi động”, nhưng cho đến nay, nó chỉ giao dịch trên OTC và từ các ngân hàng tư nhân đến các nhà đầu tư được công nhận.
“Sự khác biệt khi niêm yết trên sàn giao dịch là nó có phạm vi phân phối rộng hơn, nghĩa là bạn không cần phải là khách hàng của ngân hàng tư nhân hoặc nhà đầu tư được công nhận”, ông cho biết.
Ngoài ra, ông cho biết, vị thế của Singapore là một trung tâm quản lý tài sản có nghĩa là các nhà đầu tư tinh vi hơn và có “mong muốn lớn” đối với các sản phẩm nâng cao lợi nhuận.
“Trong môi trường thị trường hiện tại, lợi suất tăng, lãi suất cơ bản tăng, đường cong phẳng, cổ phiếu không đi đến đâu. Vì vậy, bất kỳ loại sản phẩm nâng cao lợi nhuận nào dành cho giao dịch trong phạm vi đều rất phổ biến với các nhà đầu tư”, ông cho biết thêm.
Chứng chỉ cấu trúc hoạt động như thế nào?
Một số chứng chỉ cấu trúc như chứng chỉ do SGX cung cấp, được thiết kế với tính năng tự động mua lại và là chứng chỉ nâng cao lợi suất, nghĩa là nó sẽ đáo hạn sau một thời gian nhất định và các nhà đầu tư nắm giữ chứng chỉ này sẽ được đảm bảo về lãi suất cố định hoặc hoàn vốn khi nó hết hạn.
Ví dụ: nếu chứng chỉ cấu trúc đi kèm với lãi suất coupon 10%, nhà đầu tư mua chứng chỉ sẽ nhận được 10% tiền lãi khi hết hạn, ngay cả khi giá trị cổ phiếu tăng hơn 10%.
“Vì vậy, đó là sự đánh đổi khi tin rằng cổ phiếu sẽ không tăng hơn 10%, nhưng đổi lại sẽ nhận được một mức lợi nhuận đảm bảo nào đó vào cuối kỳ”, ông cho biết.
Điều này có tác dụng tốt nếu nhà đầu tư kỳ vọng thị trường sẽ bị giới hạn trong phạm vi vì lãi suất coupon có thể cao hơn lãi từ cổ phiếu.
Nếu giá cổ phiếu giảm xuống, cổ phiếu sẽ được giao cho nhà đầu tư khi chứng chỉ cấu trúc đáo hạn và nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu theo giá thị trường hiện tại.
