Ngân hàng tham gia sâu hơn vào lĩnh vực bảo hiểm
Trung tuần tháng 11/2025, Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam (Techcombank) đã ký thỏa thuận trở thành đại lý phân phối các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ và bảo hiểm sức khỏe của Công ty cổ phần Bảo hiểm Nhân thọ Kỹ Thương (Techcom Life) - công ty do Techombank nắm 80% vốn. Sự kiện này diễn ra chỉ sau vài tháng Techcom Life ra mắt thị trường (vào tháng 9).
Ông Jens Lottner, Tổng giám đốc Techcombank nhấn mạnh, việc triển khai phân phối bảo hiểm là bước đi quan trọng của Ngân hàng trong hành trình xây dựng “one-stop financial experience” - hệ sinh thái nơi khách hàng có thể tiếp cận đầy đủ các nhu cầu tài chính, từ bảo hiểm, tiết kiệm và đầu tư chỉ trên một nền tảng công nghệ thống nhất.
Về phía Techcom Life, doanh nghiệp định vị mình là đơn vị sở hữu khả năng “may đo” giải pháp dựa trên dữ liệu, công nghệ AI và phân tích hành vi khách hàng. Theo ông Mukesh Pilania, Chủ tịch Hội đồng quản trị Techcom Life, khách hàng ngày nay không chỉ tìm kiếm một sản phẩm bảo hiểm, mà muốn một trải nghiệm toàn diện - từ nhận biết, tham gia, quản lý quyền lợi đến kết nối lâu dài. Việc tích hợp thẳng các sản phẩm lên nền tảng ngân hàng số của Techcombank giúp khách hàng tra cứu, quản lý hợp đồng và tham gia bảo hiểm chỉ trong vài thao tác, tạo lợi thế cạnh tranh đáng kể cho doanh nghiệp mới gia nhập thị trường.
Dự kiến, từ tháng 12/2025, sản phẩm của Techcom Life sẽ được phân phối tại một số chi nhánh Techcombank ở Hà Nội và TP.HCM, trước khi phân phối trên toàn quốc vào tháng 1/2026.
Không chỉ Techcombank, Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) cũng đang đẩy mạnh chiến lược mở rộng hệ sinh thái tài chính. Tại đại hội đồng cổ đông thường niên diễn ra vào tháng 4/2025, VPBank đã thông qua kế hoạch thành lập công ty bảo hiểm nhân thọ với vốn điều lệ dự kiến 2.000 tỷ đồng.
Việc các ngân hàng lớn trực tiếp tham gia thị trường (thành lập công ty), thay vì chỉ hợp tác phân phối sản phẩm (bancassurance) được dự báo sẽ tạo ra một cuộc cạnh tranh mới khốc liệt và toàn diện hơn trên thị trường bảo hiểm.
Cùng với sự xuất hiện của các “tân binh”, thị trường còn chứng kiến sự tái định vị mạnh mẽ của các doanh nghiệp hiện hữu. Đầu tháng 8/2025, MB Ageas Life - liên doanh giữa MB, Ageas (Bỉ) và Muang Thai Life (Thái Lan) - đã chính thức đổi tên thành MB Life. Đây không chỉ là sự thay đổi về thương hiệu mà là sự khởi đầu của một chiến lược tái định vị toàn diện, hướng tới mục tiêu nâng cao năng lực cạnh tranh, tăng trải nghiệm khách hàng.
Sự xuất hiện đồng loạt của các doanh nghiệp bảo hiểm có “gốc” ngân hàng và chiến lược hệ sinh thái dữ liệu - công nghệ cho thấy một bức tranh mới của thị trường bảo hiểm Việt Nam đang hình thành.
Theo ông Phạm Trường Khánh, Phó chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty TNHH Affina Việt Nam, tiềm năng của thị trường bảo hiểm nhân thọ Việt Nam vẫn còn khá lớn, đặc biệt khi tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm trên tổng dân số vẫn thấp so với khu vực. Chính vì vậy, việc xuất hiện thêm các doanh nghiệp mới là điều rất bình thường, nhất là khi các ngân hàng, với lợi thế về tệp khách hàng và hệ thống phân phối, ngày càng nhìn thấy cơ hội tham gia sâu hơn vào lĩnh vực bảo hiểm.
Dẫu vậy, theo ông Khánh, các công ty bảo hiểm mới, dù có hậu thuẫn mạnh về vốn và hệ sinh thái ngân hàng vẫn phải đối mặt bài toán lớn về chất lượng khai thác, tính bền vững của hợp đồng và niềm tin khách hàng. Do đó, để tồn tại và phát triển trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt, các doanh nghiệp mới buộc phải xây dựng chiến lược cực kỳ khác biệt. Điều này có thể bao gồm thiết kế sản phẩm đơn giản hơn, minh bạch hơn; mô hình bán hàng chú trọng tư vấn chuẩn mực, thay vì chạy theo doanh số; hoặc tận dụng công nghệ để cải thiện trải nghiệm khách hàng và kiểm soát rủi ro duy trì hợp đồng.
Tín hiệu của một chu kỳ cạnh tranh mới
Ở khối phi nhân thọ, dù tốc độ tăng trưởng duy trì quanh mức 10%/năm song vẫn được đánh giá là lĩnh vực có dư địa phát triển dài hạn. Tỷ lệ thâm nhập bảo hiểm phi nhân thọ tại Việt Nam hiện mới đạt khoảng 1% GDP, thấp hơn đáng kể so với mức trung bình 2,5 - 3% của khu vực. Đây cũng chính là lý do khiến nhiều tập đoàn tài chính, đặc biệt là ngân hàng, bắt đầu xem bảo hiểm như “mảnh ghép còn thiếu” trong chiến lược tạo lập hệ sinh thái.
Trong bối cảnh đó, Ngân hàng ACB đang xin chấp thuận thành lập Công ty Bảo hiểm Phi nhân thọ ACB Insurance. Đây được xem là bước đi chiến lược nhằm hoàn thiện hệ sinh thái tài chính của ACB, bên cạnh ngân hàng, chứng khoán, cho thuê tài chính và quản lý nợ.
Trước ACB, Techcombank đã thành lập Công ty Bảo hiểm Phi nhân thọ TechcomInsurance, với vốn điều lệ 500 tỷ đồng; VPBank cũng sở hữu OPES từ năm 2022.
Việc ACB và một số ngân hàng muốn tự thành lập công ty bảo hiểm, thay vì tiếp tục hợp tác phân phối độc quyền sản phẩm bảo hiểm cho thấy ngành tài chính Việt Nam đang bước vào giai đoạn bancassurance 2.0 - giai đoạn mà ngân hàng không chỉ là kênh bán hàng mà trở thành nhà cung cấp sản phẩm bảo hiểm. Điều này hứa hẹn tạo ra sức cạnh tranh trực diện với các doanh nghiệp bảo hiểm độc lập, buộc thị trường thay đổi cả về định giá, phân phối và dịch vụ chăm sóc khách hàng.
Tuy nhiên, “sân chơi” bảo hiểm phi nhân thọ cũng không phải dễ dàng. Sau hơn 30 năm phát triển, thị trường hiện bị chi phối bởi các tên tuổi lớn như Bảo Việt, PVI, Bảo Minh, MIC, BIC, PJICO, PTI… Khối doanh nghiệp FDI - Allianz, Chubb, MSIG, Tokio Marine, DB Insurance… - cũng tăng tốc, tận dụng ưu thế về năng lực tái bảo hiểm, công nghệ và quản trị rủi ro. 5 doanh nghiệp lớn nhất trong khối phi nhân thọ đang nắm tới 65% thị phần, khiến phần còn lại phải cạnh tranh bằng giá phí, hoa hồng và dịch vụ.
Các “tân binh” - ngân hàng - có lợi thế mạng lưới chi nhánh rộng, nền tảng ngân hàng số và hệ sinh thái khách hàng cá nhân, doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), vốn đã quen thuộc với các dịch vụ tài chính. Đây là những yếu tố từng giúp bancassurance nhân thọ bùng nổ. Tuy nhiên, với bảo hiểm phi nhân thọ (đặc thù sản phẩm ngắn hạn, mua theo nhu cầu), ngân hàng buộc phải đầu tư nghiêm túc vào năng lực thẩm định và bồi thường, yếu tố quyết định tính cạnh tranh lâu dài.
Các ngân hàng sẽ phải đối mặt với hàng loạt thách thức: rủi ro thẩm định do thiếu dữ liệu lịch sử tổn thất; năng lực giám định - bồi thường hạn chế; tỷ lệ kết hợp cao khiến lợi nhuận ngắn hạn mỏng; cạnh tranh nhân sự ngày càng gay gắt. Đặc biệt, quản trị rủi ro tái bảo hiểm sẽ là bài toán lớn trong bối cảnh thiên tai, cháy nổ và bão lũ ngày càng khó lường.
Thị trường Việt Nam cũng không thiếu những trường hợp công ty bảo hiểm “đến rồi đi”. Liberty - từng là thương hiệu nổi bật ở mảng xe cơ giới, sức khỏe và du lịch - đã quyết định rút khỏi Việt Nam và Thái Lan, chuyển giao toàn bộ hoạt động cho Chubb Limited. Thương vụ dự kiến sẽ hoàn tất trong năm 2026.
Song song với đó là sự trỗi dậy của các công ty công nghệ bảo hiểm (insurtech) đang tạo một lớp cạnh tranh mới. Igloo - startup bảo hiểm số đến từ Singapore - vừa bổ nhiệm Tổng giám đốc tại Việt Nam để đẩy mạnh phân phối sản phẩm qua kênh thương mại điện tử và bán lẻ, hợp tác với các đối tác lớn như Shopee, Mobifone, Circle K, ABIC, PVI, Bảo Việt… Đây là minh chứng cho sự giao thoa giữa công nghệ, dữ liệu và bảo hiểm - xu hướng định hình thị trường trong 5 - 10 năm tới.
Nhìn tổng thể, sự tham gia ngày càng mạnh của khối ngân hàng vào lĩnh vực bảo hiểm phi nhân thọ có thể xem là tín hiệu mở đầu cho chu kỳ cạnh tranh và tái cấu trúc mới. Nếu như giai đoạn trước, thị trường chủ yếu chứng kiến làn sóng sáp nhập và mở rộng của các doanh nghiệp nước ngoài, thì nay các định chế nội địa đang chủ động tái lập vị thế.
Trong tương lai không xa, ngành bảo hiểm có thể đi theo con đường của ngành ngân hàng: doanh nghiệp nội chiếm lĩnh thị trường, trong khi khối ngoại giữ vai trò tạo chuẩn mực về quản trị và công nghệ. Chính sự kết hợp giữa nội lực tài chính - công nghệ - hệ sinh thái khách hàng sẽ quyết định cục diện mới của thị trường bảo hiểm phi nhân thọ Việt Nam.