Diện tích đất dành cho giao thông tại Hà Nội và TP.HCM còn thấp. Ảnh: Thành Nguyễn.
Đây là lần đầu tiên, yếu tố ‘mức độ thuận tiện trong di chuyển’ được đưa thành tiêu chí trong bảng xếp hạng Thành phố công nghệ.
Savills đã xem xét ba yếu tố khi đánh giá "mức độ thuận tiện trong di chuyển": Tính sẵn có, mật độ và mức đầu tư vào các dịch vụ giao thông chia sẻ (chương trình chia sẻ ô tô, xe máy và xe đạp), quy mô và mức độ đổi mới trong hệ thống tàu điện thành phố và chất lượng cơ sở hạ tầng đô thị (hình mẫu đô thị, mạng lưới xe đạp, khả năng đi bộ, tắc đường và ô nhiễm không khí).
30 thành phố công nghệ của Savills nằm trong số những thành phố phát triển nhanh nhất thế giới. Dự báo cho thấy, GDP của những thành phố công nghệ này sẽ tăng 36% trong vòng 10 năm tới, so với mức tăng trưởng 19% của những thành phố đã phát triển khác.
Tính theo diện tích đô thị, 30 thành phố công nghệ này là nơi cư trú của 291 triệu người và tổng dân số của các thành phố này dự tính sẽ tăng thêm 18 triệu dân trong 10 năm tới.
Tăng trưởng dân số gây áp lực lớn hơn bao giờ hết đối với cơ sở hạ tầng hiện tại và có nguy cơ làm giảm mức độ cạnh tranh của thành phố.
Các thành phố công nghệ trong bảng xếp hạng của Savills đang tích cực giải quyết vấn đề này, từ giải pháp cung cấp dịch vụ di chuyển đến đầu tư vào dịch vụ giao thông chia sẻ hay xe tự lái.
Nhiều thành phố có lợi thế nhờ hình mẫu đô thị phù hợp với phương tiện xe đạp và đi bộ, góp phần làm cho những phương tiện giao thông thân thiện với môi trường trở nên phổ biến hơn.
Các thành phố ở châu Âu chiếm ưu thế về mức độ thuận tiện trong di chuyển.
Trong số các thành phố công nghệ, các thành phố Trung Quốc hiện đứng đầu bảng xếp hạng về dịch vụ giao thông chia sẻ, mà điển hình là dịch vụ chia sẻ xe đạp. Có thể lấy Hàng Châu là ví dụ khi thành phố này có số lượng xe đạp chia sẻ nhiều nhất thế giới. Con số này đã từng lên tới 800.000 chiếc xe, trước khi được giảm bớt để xử lý ùn tắc.
Cũng theo bảng xếp hạng của Savills, nhiều thành phố lớn tại châu Á lại đang dẫn đầu về hệ thống tàu điện. Các hệ thống này có quy mô lớn, hiện đại, cung cấp hệ thống điều hòa và dịch vụ Wi-Fi trên tàu hiện có mức chi phí thuộc hàng thấp nhất thế giới.
Trong khi đó, ở tiêu chí cơ sở hạ tầng đô thị thì các thành phố châu Âu hiện đang chiếm lợi thế. Amsterdam, Copenhagen, Stockholm và Barcelona nằm trong số các thành phố thân thiện với xe đạp nhất trên thế giới.
Diện tích nhỏ của những thành phố này rút ngắn khoảng cách di chuyển, giúp người dân dễ dàng di chuyển tới các tiện ích và căng bằng giữa công việc và cuộc sống.
Việt Nam có nhiều cơ hội cải thiện
Mặc dù Việt Nam không có thành phố nào có mặt trong bảng xếp hạng Thành phố công nghệ 2019, nhưng đại diện Savills đã đưa ra những nhận định, so sánh để giúp các thành viên thị trường có được cái nhìn đầy đủ nhất về tình hình hiện tại của hai thành phố lớn nhất nước: Hà Nội và TP.HCM.
Theo bà Đỗ Thị Thu Hằng, Phó giám đốc, Trưởng bộ phận Nghiên cứu Savills Hà Nội, hiện Việt Nam còn đang thiếu 2 trong số 3 tiêu chí đánh giá mức độ thuận tiện trong di chuyển: dịch vụ giao thông chia sẻ và hệ thống tàu điện. Trong khi đó, xét trên tiêu chí cuối cùng - cơ sở hạ tầng đô thị, Hà Nội và TP.HCM còn nhiều điểm có thể cải thiện.
Hà Nội và TP.HCM dành chưa đến 9% diện tích đất đo thị cho giao thông.
Theo báo cáo tiêu điểm “Giao thông đô thị” của Savills năm 2017, 2 thành phố của Việt Nam dành chưa đến 9% diện tích đô thị cho đất giao thông, thấp hơn các thành phố như Thượng Hải, Seoul, Singapore và Tokyo (bốn thành phố của châu Á nằm trong top 30 thành phố công nghệ của Savills) - nơi tỷ lệ này chiếm trên 12%. Ô nhiễm không khí tại Hà Nội và TP.HCM vẫn còn là một vấn đề đáng lo ngại.
“Tại Việt Nam, do mức độ thuận tiện trong di chuyển tại các thành phố còn hạn chế nên các khách thuê doanh nghiệp đang giải quyết bằng cách tìm đến các khu vực có kết nối tốt nhất. Khu vực trung tâm thành phố Hà Nội đã từng là ưu tiên hàng đầu của khách thuê. Tuy vậy, do lưu lượng giao thông lớn, thời gian di chuyển từ trung tâm ra khu vực phía Tây đã tăng lên đến khoảng một tiếng đồng hồ. Tình trạng này, kết hợp với giá thuê tăng và nguồn cung mặt bằng văn phòng cao cấp hạn chế ở khu vực trung tâm, đã dần hướng khách thuê ra các khu vực ngoài trung tâm”, ông Bùi Trung Kiên, Phó giám đốc, Trưởng bộ phận cho thuê thương mại Savills Hà Nội nhận định.
Theo các chuyên gia, dự án hệ thống metro của Hà Nội hiện đang ưu tiên các bến tại khu vực cận trung tâm và phía Tây, nhờ đó tạo lợi thế kết nối cho các tòa nhà văn phòng ở khu vực này.
Thêm một lý do để khách thuê rời văn phòng ra khỏi khu vực trung tâm là bởi khu vực cận trung tâm là nơi có số lượng lớn nhất nhân viên cư trú (763.000), theo sau là khu vực phía Tây với 420.000 nhân viên.
Xu hướng dịch chuyển ra ngoài trung tâm được phản ánh qua mức tăng trưởng ấn tượng trong công suất cho thuê của khu vực cận trung tâm, từ 40% năm 2015 lên trên 80% năm 2018 và mức công suất cho thuê ổn định trên 93% của khu vực phía Tây.
Dù còn nhiều hạn chế về mức độ thuận tiện trong di chuyển, nhưng theo bà Hằng, Hà Nội và TP.HCM có nhiều cơ hội để cải thiện điều này.
“Cũng như cách các thành phố công nghệ có thể học hỏi lẫn nhau, Hà Nội và TP.HCM có thể học hỏi các thành phố hàng đầu về công nghệ này cách để cải thiện mức độ thuận tiện trong di chuyển, cải thiện cơ sở hạ tầng đô thị, tăng tỷ lệ sử dụng giao thông công cộng và giảm ô nhiễm không khí. Nếu làm được điều này, kết hợp với những lợi thế sẵn có của Việt Nam như nguồn nhân lực công nghệ dồi dào, chi phí bất động sản tương đối thấp, nguồn vốn đầu tư nước ngoài lớn, thì mức độ cạnh tranh của các thành phố Việt Nam trong lĩnh vực công nghệ sẽ sớm tăng lên”, bà Hằng cho biết.
