HOSE đã gửi văn bản đến các CTCK thành viên để lấy ý kiến về kế hoạch này và yêu cầu các công ty gửi ý kiến góp ý về Sở trước ngày 26/11/2020.
Theo kế hoạch, CTCK sẽ có khoảng thời gian từ ngày 1/12 đến 15/12/2020 để chỉnh sửa hệ thống giao dịch. Từ ngày 16/12 đến ngày 22/12/2020, HOSE sẽ mở hệ thống giao dịch cho các CTCK kết nối thử nghiệm và thời gian triển khai chính thức dự kiến trong tháng 1/2021.
Tác động tích cực dễ nhận thấy của kế hoạch này là sẽ làm giảm số lượng lệnh phải xử lý cho hệ thống giao dịch của Sở đã vận hành nhiều năm nay. Có thể hiểu là giảm áp lực với hệ thống giao dịch của Sở, hệ thống giao dịch của các CTCK khi số lượng tài khoản mở mới tăng lên, thanh khoản của thị trường liên tiếp thiết lập mặt bằng mới.
Xét từ góc độ đảm bảo an toàn hệ thống giao dịch, ý kiến từ không ít CTCK cho biết, việc tăng giao dịch lô chẵn là cần thiết bởi ai cũng biết hệ thống giao dịch của HOSE được đầu tư đã lâu, trong khi quy mô và thanh khoản thị trường ngày càng tăng, ít nhiều gây áp lực lên hệ thống.
Không chỉ hệ thống của Sở mà hệ thống của các CTCK cũng gặp áp lực không nhỏ khi trong thời gian qua, một vài CTCK tên tuổi, có thị phần lớn hay thu hút được lượng tài khoản mới mở lớn cũng đã gặp sự cố ngay trong giờ giao dịch.
Tăng đơn vị giao dịch sẽ hạn chế nhà đầu tư nhỏ lẻ và phát sinh nhiều cổ phiếu lẻ, rất khó bán.
Một CTCK tiết lộ, việc robot rải lệnh theo đơn vị lô chẵn 10 cổ phiếu cũng làm lệnh bị chia nhỏ nhiều hơn.
Theo ông Nguyễn Kim Long, Giám đốc Pháp chế và Kiểm soát nội bộ, Công ty Chứng khoán SSI, xét từ góc độ nhà đầu tư thì lô chẵn càng nhỏ, nhà đầu tư càng dễ giao dịch vì có thể đầu tư chỉ với rất ít tiền. Tuy nhiên, giá trị thị trường bây giờ đã lớn hơn trước rất nhiều, số lượng nhà đầu tư đặt lệnh mua 10 cổ phiếu cũng không nhiều.
Mặt khác, sàn Hà Nội quy mô nhỏ hơn đã áp dụng giao dịch lô chẵn 100 cổ phiếu nên việc sàn TP.HCM nâng lên cũng không gây bất ngờ cho nhà đầu tư nhỏ lẻ.
Ông Huỳnh Anh Tuấn, Phó tổng giám đốc Công ty Chứng khoán Ngân hàng Đông Á cho rằng, việc tăng giao dịch lô chẵn lên 100 cổ phiếu là rất bình thường, nhưng lại băn khoăn việc xử lý cổ phiếu lô lẻ phát sinh của nhà đầu tư như thế nào. Nếu CTCK phải mua gom chứng khoán lô lẻ của nhà đầu tư để bán thì phát sinh tình huống gom mãi mà không đủ lô chẵn nên cứ ghi nhận trong danh mục tài khoản tự doanh của công ty.
Nhà đầu tư Huy Minh, mở tài khoản tại SSI:
Việc điều chỉnh này sẽ khiến tài khoản của nhà đầu tư đầy ắp cổ phiếu lẻ, như tài khoản của tôi hiện nay, có hơn chục mã cổ phiếu lẻ trên sàn Hà Nội, có những mã tới 98 cổ phiếu, có mã 88 cổ phiếu… mà không bán được.
CTCK chỉ mua cổ phiếu lẻ theo đợt và trong thời gian thông báo, nếu mình không để ý sẽ không bán kịp, chưa kể giá cổ phiếu họ mua thường thấp hơn giá thị trường, có những mã cổ phiếu họ không mua.
Nếu tăng lô cổ phiếu để hạn chế sự quá tải hệ thống của HOSE thì tại sao không đặt vấn đề, khi TTCK phát triển, các đơn vị như HOSE thu được rất nhiều thuế, phí của các thành viên thị trường và cần đầu tư trở lại cho hệ thống hiện đại hóa.
Trong 2 - 3 năm trở lại đây, hệ thống của HOSE đã 2 lần bị sập, gây thiệt hại nhiều cho nhà đầu tư nhưng chúng tôi phải chấp nhận. Hệ thống này theo tôi tìm hiểu đã có từ hơn 10 năm trước, nhập từ Thái Lan và nay thị trường có thêm rất nhiều sản phẩm mới, nhà đầu tư mới nhưng hệ thống vẫn vậy.
HOSE và UBCK cũng đã công bố gói thầu để hiện đại hóa hệ thống nhưng không hiểu vì sao 10 năm qua, gói thầu này vẫn chưa được triển khai.
Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính (VAFI):
Lý do tăng lô giao dịch gấp 10 lần hiện nay để một số CTCK không gặp sự cố đường truyền hay Sở giao dịch chứng khoán không gặp sự cố phần mềm giao dịch là không xác đáng, bởi quy mô TTCK Việt Nam còn rất nhỏ so với các nước trong khu vực và với các nước phát triển.
Để không gặp sự cố đường truyền đòi hỏi các Sở giao dịch, Trung tâm Lưu ký phải luôn coi trọng công tác nhân sự, nhất là đội ngũ chuyên gia công nghệ thông tin. Hiện nay, các đơn vị này có tiềm lực tài chính rất mạnh với hàng trăm tỷ đồng tiền mặt nên có thừa điều kiện để hiện đại hóa hệ thống giao dịch.
