Đón kỷ nguyên mới
Từ đầu năm đến nay, hàng loạt chính sách được ban hành nhằm khơi thông dòng vốn, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, thúc đẩy nền kinh tế tăng trưởng nhanh và bền vững.
Từ góc nhìn của ông Nguyễn Đoàn Thăng, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Bóng đèn Phích nước Rạng Đông (mã RAL), mỗi nghị quyết của Đảng đều có phạm vi, đối tượng điều chỉnh và trọng tâm riêng, nhưng sự ra đời đồng bộ, có tính thiết kế tổng thể của các nghị quyết đã tạo nên một bước chuyển căn bản trong tư duy phát triển và hoạch định thể chế của Đảng, hình thành một kiến trúc thể chế liên ngành, tích hợp và đồng vận hành.
Đặc biệt, các nghị quyết trọng tâm như Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, Nghị quyết số 41-NQ/TW về xây dựng đội ngũ doanh nhân trong thời kỳ mới đã đặt ra những mục tiêu cụ thể và yêu cầu đổi mới phương thức quản trị quốc gia, nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho khu vực tư nhân phát triển bền vững, hiệu quả và bình đẳng. Trong khi đó, Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị đặt ra yêu cầu cấp thiết về đầu tư cho công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số - không chỉ là trách nhiệm của Nhà nước mà là sứ mệnh chung của toàn nền kinh tế.
Đổi mới, sáng tạo không chỉ là yêu cầu Đảng, Nhà nước đặt ra với toàn nền kinh tế, với cộng đồng doanh nghiệp trong kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, mà là đòi hỏi tất yếu trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu diễn biến khó lường như hiện nay.
Ông Thăng chia sẻ, năm 2025 là một năm nền kinh tế thế giới có nhiều bất ổn, như xung đột địa chính trị tại nhiều khu vực trên thế giới leo thang, chính sách thuế đối ứng của Mỹ và chính nhờ việc liên tục đổi mới, RAL đã thích ứng nhanh với những biến động của thị trường.
Trao đổi với Báo Đầu tư Chứng khoán, ông Nguyễn Trọng Minh, Chủ tịch Công ty cổ phần Tập đoàn Hà Đô cho biết, hiện tại, các doanh nghiệp đang tập trung củng cố nội lực để bước vào giai đoạn phát triển bền vững, đáp ứng cả mục tiêu tăng trưởng và trách nhiệm xã hội.
Tại Hà Đô, Tập đoàn đã và đang tập trung phổ biến kiến thức về ESG đến toàn bộ cán bộ nhân viên, xây dựng các tiêu chí ESG phù hợp với doanh nghiệp, tiến tới áp dụng sâu rộng và thực hiện công bố báo cáo ESG hàng năm; xây dựng chế độ báo cáo tài chính theo chuẩn mực quốc tế (IFRS); tuân thủ các quy định về công bố thông tin.
Chiến lược phát triển bền vững thể hiện rõ qua các mảng hoạt động của Hà Đô. Đối với mảng bất động sản, Công ty đưa các ý tưởng xanh, giảm phát thải, tiết kiệm năng lượng ngay từ giai đoạn thiết kế ý tưởng của các dự án. Trong khi với mảng năng lượng, Tập đoàn đẩy mạnh đầu tư vào năng lượng tái tạo giai đoạn 2025 - 2030, phấn đấu nâng tỷ trọng năng lượng tái tạo (điện gió, điện mặt trời, thủy điện nhỏ) từ 45% tổng số nguồn năng lượng hiện nay lên 61% vào năm 2030 và sau năm 2030 là 90%.
Về điện mặt trời, Công ty có kế hoạch triển khai các dự án đầu tư mới trên mặt hồ thủy điện hiện có (Sông Tranh 4, Nhạn Hạc…). Trong định hướng phát triển dài hạn, Hà Đô xác định năng lượng là một trong những trụ cột chiến lược, vừa tạo dòng tiền ổn định vừa góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững.
Trước dự báo nhu cầu điện sẽ tăng mạnh, Tập đoàn tiếp tục mở rộng đầu tư vào các dự án thủy điện, điện mặt trời, điện gió; đồng thời, đẩy mạnh giải pháp năng lượng xanh, gắn với lưu trữ và hạ tầng sạc, đáp ứng xu hướng bùng nổ xe điện và đô thị xanh. Song song đó, Hà Đô coi công nghệ là yếu tố then chốt, không chỉ ứng dụng trong quản lý vận hành nhà máy điện nhằm nâng cao an toàn, hiệu quả và tính tự chủ, mà còn là động lực hỗ trợ chuyển đổi số, giúp nâng cao năng lực cạnh tranh của Tập đoàn trong giai đoạn phát triển mới.
Chuyển đổi để phát triển bền vững
Giai đoạn hiện tại, các doanh nghiệp đang tập trung củng cố nội lực để bước vào giai đoạn phát triển bền vững, đáp ứng cả mục tiêu tăng trưởng và trách nhiệm xã hội.
Ông Nguyễn Trọng Minh, Chủ tịch Công ty cổ phần Tập đoàn Hà Đô
Ông Nguyễn Hoàng Nam, Phó tổng giám đốc PwC Việt Nam chia sẻ khảo sát của PwC cho thấy, 45% CEO tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương tin rằng, doanh nghiệp của họ sẽ không còn khả năng tồn tại trong 10 năm tới nếu không chuyển đổi. Các doanh nghiệp Việt Nam cần tái thiết mô hình kinh doanh để giảm phát thải các-bon, số hóa và hướng tới tăng trưởng bền vững.
PwC Việt Nam cũng nhấn mạnh, thập kỷ tới sẽ được định hình bởi sự chuyển đổi từ công nghệ và biến đổi khí hậu. Những doanh nghiệp thực hiện các bước đi chiến lược ngay từ hôm nay sẽ nắm bắt được các lĩnh vực tăng trưởng mới trong tương lai.
Thực tế, Công ty cổ phần Shinec, đơn vị phát triển Khu công nghiệp Nam Cầu Kiền đã có bước tiến dài khi thích nghi với xu thế ESG toàn cầu. Ông Phạm Hồng Điệp, Chủ tịch Hội đồng quản trị Shinec cho biết, khi thực hiện ESG, Công ty đã thu hút đầu tư nhanh hơn, dòng tiền doanh nghiệp tốt hơn, giúp giảm chi phí tài chính, giá trị thương hiệu tốt hơn, tăng uy tín, tạo nên lợi thế lớn cho Công ty.
Tại CTCP Bán lẻ FPT- FPT Retail (FRT), “chuyển động kép” đã được được triển khai trong thực tiễn. Đại diện FRT cho biết, Công ty nâng cao năng lực nội tại bằng cách ứng dụng dữ liệu, công nghệ, chuyển đổi AI vào các công tác quản trị, kinh doanh và vận hành để nâng cao hiệu quả hoạt động. Đồng thời, Công ty cũng chú trọng đầu tư vào nhân sự, liên tục đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn, khả năng thích ứng với các thay đổi trong chính sách và công nghệ.
Về yếu tố thích ứng linh hoạt, FRT luôn theo sát diễn biến kinh tế vĩ mô, lãi suất, tỷ giá và chính sách thuế, đặc biệt là các thay đổi liên quan đến tiêu dùng, dược phẩm, và thương mại điện tử. Nhờ đó, Công ty có thể điều chỉnh kịch bản kinh doanh phù hợp, đồng thời chủ động lên các mô hình dự phòng rủi ro để đảm bảo năng lực đáp ứng trong mọi tình huống.
Theo đại diên FRT, Công ty thích ứng với yếu tố vĩ mô trong nước và các biến động ở ngoài nước, luôn bám sát các chính sách, định hướng của Đảng và Nhà nước. Tóm lại, chuyển động kép" với FPT Retail chính là sự phối hợp giữa nội lực vững và khả năng thích nghi nhanh, để không chỉ đi cùng thị trường mà còn có thể đi trước.
Trong lĩnh vực xuất khẩu, nhiều doanh nghiệp may mặc đã chuyển đổi mạnh mẽ, giảm phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu và thay thế dần bằng nguyên liệu sản xuất trong nước để gia tăng tỷ lệ “made in Việt Nam”, nâng cao năng lực cạnh tranh.
Chính sách thuế đối ứng của Mỹ đã tác động đến doanh nghiệp ở nhiều quốc gia xuất khẩu vào Mỹ, trong đó có Việt Nam. Để tiếp tục đưa vào hàng hóa vào nền kinh tế số 1 toàn cầu, doanh nghiệp phải thích nghi với cuộc chơi mới. Lãnh đạo một doanh nghiệp ngành gỗ tại Bình Dương cho biết, Mỹ là thị trường xuất khẩu chủ lực, chiếm tỷ trọng lớn trong tổng doanh thu của doanh nghiệp, vì vậy, việc thích nghi với thay đổi về thuế quan là việc công ty đang tập trung triển khai.
| |
Chuyển đổi số, chuyển đổi mô hình kinh doanh bền vững hơn đang là hướng đi của các doanh nghiệp |
Theo ông Trần Quốc Khánh, Thường trực Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng, nội lực của doanh nghiệp Việt Nam không yếu, có thể làm chủ các chuỗi giá trị mới, nhưng trước mắt nên tập trung vào các chuỗi truyền thống như dệt may, da giày, đồ gỗ, thực phẩm… bởi đây là các lĩnh vực có nhiều dư địa phát triển. Chỉ cần có chính sách đúng, doanh nghiệp cố gắng hơn nữa, liên kết thành chuỗi giá trị để cộng hưởng sức mạnh, xuất khẩu của Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh.
Ông Khánh cho biết, trong ngành dệt may, Vinatex từ chỗ chỉ có 20% giá trị được tạo ra trên lãnh thổ Việt Nam thì hiện nay, Tập đoàn đã làm chủ đến 40 - 45% chuỗi giá trị sản xuất, một số sản phẩm lên đến 50%.
Với các chuỗi giá trị mới như xử lý data, chíp bán dẫn..., theo ông Khánh, vẫn phải tiếp cận từng bước, nhưng nếu có chính sách vượt trội để thu hút đầu tư và nhân tài từ bên ngoài thì có thể đẩy nhanh tốc độ nắm bắt, học hỏi và vươn lên làm chủ. Trong quá trình vươn lên làm chủ và gia tăng giá trị nội địa, nên lựa chọn cách tiếp cận “mở cửa đón nhận” và “học hỏi vươn lên”.
Thời điểm vàng để doanh nghiệp tăng tốc
Chủ tịch Tập đoàn Hà Đô Nguyễn Trọng Minh nhìn nhận, đây là “thời điểm vàng” để Việt Nam bước vào một chu kỳ phát triển mới bứt phá hơn, với một số luận điểm cơ bản. Thứ nhất, cơ hội khai thác thời kỳ dân số vàng không còn nhiều trước khi Việt Nam phải đối mặt với nguy cơ già hóa dân số, do vậy, bắt buộc chúng ta phải hành động. Thứ hai, sau nhiều năm đổi mới và phát triển, nguồn lực về kinh tế, hạ tầng, quản trị, ứng dụng số… đã có một số tích lũy nhất định, đủ cơ sở để đưa đất nước phát triển lên một tầm cao mới. Thứ ba, sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị Việt Nam về tinh gọn bộ máy hành chính, thay đổi mạnh mẽ quan điểm về vai trò của kinh tế tư nhân (Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị). Thứ tư, hành động cụ thể, quyết liệt của Chính phủ như đẩy mạnh đầu tư công vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật (sân bay, đường bộ cao tốc, đường sắt cao tốc), hạ tầng công nghệ (Trung tâm Dữ liệu quốc gia)…
Trong ngắn hạn, Hà Đô tận dụng chủ trương tháo gỡ khó khăn về cơ chế, chính sách của Chính phủ để đẩy mạnh hoàn thiện thủ tục pháp lý các dự án hiện có, phấn đấu khởi công một loạt dự án trong giai đoạn 2026 - 2028 và chuẩn bị quỹ dự án gối đầu cho các năm tiếp theo. Về dài hạn, Công ty sẽ tập trung kiện toàn bộ máy quản trị từ cấp Hội đồng quản trị, Ban điều hành phù hợp với thời kỳ mới; đẩy mạnh ứng dụng số vào quản trị và điều hành doanh nghiệp; mở rộng lĩnh vực đầu tư sang một số lĩnh vực mới: cung cấp nước sạch, bất động sản khu công nghiệp và các loại hình năng lượng mới (điện sinh khối, điện rác, thủy điện tích năng, hydrogen); nghiên cứu và phát triển các dự án bất động sản bám theo trục các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm.
Trong khi đó, ông Lê Viết Hải, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Xây dựng Hoà Bình (mã HBC) cho rằng, để Việt Nam trở thành quốc gia có thu nhập cao, doanh nghiệp, doanh nhân phải nghĩ lớn. “Nghĩ lớn”, với Hòa Bình, là xuất khẩu dịch vụ xây dựng tổng hợp ra thế giới. Ngành xây dựng Việt Nam hiện có nhiều lợi thế cạnh tranh khi đang sở hữu công nghệ kỹ thuật cũng như phương thức quản lý tiên tiến nhất, máy móc trang thiết bị hiện đại nhất. Doanh nghiệp xây dựng Việt Nam không chỉ có năng lực cạnh tranh cốt lõi về thi công, mà còn có lợi thế về chuỗi cung ứng vật liệu xây dựng cạnh tranh nhất. Nguồn nhân lực xây dựng dồi dào, giàu tinh thần học hỏi và đổi mới, sáng tạo.
Sau giai đoạn khó khăn, Hòa Bình đang từng bước khôi phục lại vị thế. Mới đây, Công ty đã trở thành tổng thầu thi công giai đoạn 1 Dự án Gold Coast Vũng Tàu quy mô đầu tư 132.000 tỷ đồng (5 tỷ USD).
Doanh nghiệp khó có cú huých tăng trưởng bền vững nếu không mạnh dạn đầu tư. Ông Nguyễn Việt Thắng, Tổng giám đốc Tập đoàn Hoà Phát cho biết, Hoà Phát đang đầu tư Nhà máy Sản xuất thép ray đường sắt - hoạt động mà chưa một doanh nghiệp nào tại Việt Nam đã từng triển khai trước đó. Hoà Phát xác định là doanh nghiệp đi đầu, chấp nhận đầu tư, triển khai quyết liệt để đến năm 2027 có thể vận hành Nhà máy, đón đầu nhu cầu từ dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam và nhiều dự án đường sắt đô thị khác.
Mới đây, Hòa Phát và Tập đoàn Primetals vừa ký kết hợp đồng cung cấp dây chuyền đúc và cán thép chất lượng cao công suất 500.000 tấn/năm. Với dây chuyền này, Hòa Phát sẽ đẩy mạnh sản xuất các dòng thép chất lượng cao. Theo ông Trần Đình Long, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Hòa Phát, Tập đoàn tập trung đẩy mạnh sản xuất thép chất lượng cao, thép chế tạo để góp phần thay thế mặt hàng thép cao cấp đang phải nhập khẩu.
Ông Mai Hữu Tín, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Đầu tư U&I cho biết, trong bối cảnh thế giới đang định hình lại chuỗi cung ứng, cùng với sự gia tăng các rào cản thế hệ mới như tiêu chuẩn ESG, để doanh nghiệp Việt trở thành những mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, cần những cơ hội đột phá, chính sách hỗ trợ, đồng hành với doanh nghiệp.
Ông Tín lấy ví dụ, một doanh nghiệp gạo có sản phẩm chất lượng, có khách hàng, nhưng không có đủ cơ sở xay xát không được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo và cũng không được phép xuất khẩu uỷ thác qua các kênh đủ điều kiện. Về cơ sở hạ tầng, cần đầu tư hạ tầng kết nối với hệ thống cảng, logistics, kho lạnh, giảm chi phí logistics xuống mức ngang bằng đối với các nước đang cạnh tranh với Việt Nam, vận hành các khu nông nghiệp áp dụng công nghệ cao, thông minh, xanh bền vững.
“Thay đổi hay là chết” là câu nói trong cuốn sách kinh điển về quản trị thay đổi của Jason Jennings, nhấn mạnh sự cần thiết của việc đổi mới và linh hoạt để tồn tại, phát triển trong thế giới không ngừng biến động. Doanh nghiệp ngày nay, trước những thách thức, nếu không thay đổi sẽ chậm lại, tụt hậu và có nguy cơ biến mất, trong khi những doanh nghiệp sẵn sàng thích ứng sẽ gặt hái được thành công.
Bà Nguyễn Thị Vinh, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Thương mại Thái Hưng
Chưa bao giờ vai trò của khu vực kinh tế tư nhân được khẳng định mạnh mẽ như trong Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị, khi lần đầu tiên kinh tế tư nhân được xác định là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc dân. Cộng đồng doanh nghiệp cũng đang kỳ vọng điều này sẽ tạo ra sự thay đổi về chất, nâng cao chất lượng của khu vực kinh tế tư nhân, đưa khu vực kinh tế tư nhân trở thành động lực quan trọng nhất trong việc đóng góp vào sự phát triển kinh tế của đất nước.
Nghị quyết cũng cho thấy sự khơi thông mọi nguồn lực để khu vực kinh tế tư nhân thực sự là lực lượng quan trọng nhất trong việc đóng góp vào mục tiêu xây dựng đất nước đến năm 2030, năm 2045 mà chúng ta đã đề ra. Có thể thấy, với nghị quyết mới, kinh tế tư nhân đang được đặt ngang hàng với kinh tế nhà nước, kinh tế tập thể, cùng giữ vai trò nòng cốt trong xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ và hội nhập sâu rộng.
Bên cạnh đó, Nghị quyết đã tháo gỡ nhiều vấn đề lớn như xác lập vai trò trung tâm của kinh tế tư nhân; gỡ bỏ rào cản về thể chế, pháp lý bằng việc sửa đổi, bổ sung các luật liên quan, đặc biệt là Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, Luật Đất đai…; cải cách mạnh chính sách thuế và tài chính; nâng cao năng lực cạnh tranh và đổi mới sáng tạo: khuyến khích chuyển đổi số, đầu tư công nghệ cao, và tăng chi tiêu cho nghiên cứu và phát triển (R&D); xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo quốc gia, với chính sách ưu tiên, hỗ trợ dài hạn, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ và hộ kinh doanh thông qua việc thúc đẩy chuyển đổi hộ kinh doanh thành doanh nghiệp qua các chính sách tài chính, kế toán, thuế đơn giản và minh bạch; xóa bỏ thuế khoán, cung cấp phần mềm kế toán miễn phí cho doanh nghiệp nhỏ.
Bên cạnh đó, Nghị quyết cũng kiến tạo môi trường kinh doanh thuận lợi: đẩy mạnh cải cách hành chính, cắt giảm các loại giấy phép con, thủ tục kiểm tra chuyên ngành; tăng cường trách nhiệm giải trình của cán bộ công chức, ngăn ngừa tình trạng tiêu cực. Để chính sách hỗ trợ khu vực kinh tế tư nhân ngày càng hiệu quả, thực chất, cần tiếp tục cải cách thuế, tài chính và cải thiện môi trường đầu tư.