Sức ép tìm kiếm cơ hội

Thị trường chứng khoán thu hút thêm nhiều nhà đầu tư mới, nâng số lượng tài khoản lên gần 7,5 triệu. Ảnh: Dũng Minh.

Chớp cơ hội

Giám đốc một doanh nghiệp chia sẻ, ông tranh thủ dùng số vốn trong khi các dự án chưa triển khai để đầu tư chứng khoán, bởi đây vẫn đang là kênh sinh lời hiệu quả nhất tại thời điểm này.

“Không đầu tư vào dự án bất động sản thì dùng tiền mua cổ phiếu bất động sản, tỷ lệ sinh lời đang rất tốt”, vị giám đốc doanh nghiệp nói.

Trong giai đoạn thị trường tăng điểm vài tháng qua, không ít nhà đầu tư từng chốt lãi, chờ đợi giá điều chỉnh để mua lại, nhưng không thể ngồi yên khi thấy giá cổ phiếu tiếp tục có xu hướng tăng. Sức ép tìm kiếm cơ hội đầu tư được coi là một trong những yếu tố chính giúp duy trì đà tăng của thị trường.

Kể từ cuối tháng 4/2023 đến nay, chỉ số VN-Index lần lượt vượt qua các ngưỡng kháng cự mạnh 1.100 điểm và 1.200 điểm, với tổng mức tăng gần 20%, mà chỉ có một số phiên rung lắc, chứ không xuất hiện nhịp điều chỉnh đáng kể nào.

Theo Công ty Chứng khoán DSC, trong 3 tháng qua, hơn 86% cổ phiếu trên HOSE nằm trong xu hướng tăng trung và dài hạn (vượt qua đường trung bình động 200 ngày), toàn bộ các nhóm cổ phiếu đều tăng giá, dù triển vọng kinh doanh tích cực hay tiêu cực. Các chỉ báo động lượng ngắn hạn cho thấy trạng thái quá mua. Trong khi đó, xét theo chu kỳ hàng năm, thị trường bắt đầu bước vào vùng trũng thông tin, kéo dài tới mùa công bố kết quả kinh doanh quý III.

Chuyển động của dòng tiền cho thấy, thị trường gần đây có sự phân hóa mạnh giữa các nhóm ngành và giữa các nhóm vốn hóa. Nhóm cổ phiếu vốn hóa nhỏ thu hút dòng tiền và tăng giá trong khoảng thời gian dài, kéo theo mức định giá vượt xa kết quả kinh doanh của doanh nghiệp, phản ánh phần lớn kỳ vọng hồi phục trong trung và dài hạn. Con số tiêu biểu nhất là định giá P/E của nhóm cổ phiếu ngoài ngân hàng hiện đã vượt qua ngưỡng 20 lần.

Ngược lại, nhóm vốn hóa lớn, đặc biệt là ngân hàng đã trải qua quá trình tích lũy kéo dài, cùng mức định giá hấp dẫn với P/E là 9,74 lần và P/B là 1,65 lần. Sự chuyển dịch dòng tiền từ nhóm vốn hóa trung bình sang các cổ phiếu bluechips diễn ra trong 2 tuần gần nhất, đi kèm với thanh khoản bùng nổ, giúp thị trường chung vẫn có diễn biến khả quan, dù mức độ rung lắc mạnh hơn trước.

Mặc dù vậy, sau giai đoạn thị trường đi lên, thuộc tốp tăng mạnh nhất thế giới, thì một nhịp điều chỉnh được cho là cần thiết để duy trì đà tăng lành mạnh cho thị trường.

Ông Nguyễn Anh Khoa, Trưởng phòng Phân tích, Công ty Chứng khoán Agribank (Agriseco) nhận xét, thị trường đang có sự đảo lớp giữa các nhóm cổ phiếu, dòng tiền luân chuyển liên tục giữa những nhóm ngành, nhóm cổ phiếu có câu chuyện riêng và chưa có dấu hiệu bị rút ra.

Ông Khoa lưu ý, thị trường đã tăng điểm liên tục trong vài tháng gần đây, nhiều cổ phiếu đã ở trong trạng thái quá mua, nên áp lực chốt lời sẽ dần mạnh hơn. So với đầu năm 2023, trên HOSE hiện có 80% số cổ phiếu tăng giá, trong khi kết quả kinh doanh nửa đầu năm nay của hơn 50% số doanh nghiệp ghi nhận lợi nhuận sụt giảm so với cùng kỳ năm ngoái, hoặc thua lỗ.

Tuy nhiên, Agriseco nghiêng về kịch bản thị trường sẽ đi ngang với những phiên tăng giảm đan xen, hấp thụ dần lực bán và tạo nền tích lũy mới. Dòng tiền quay trở lại thị trường trong bối cảnh mặt bằng lãi suất giảm là nhân tố hỗ trợ chính trong giai đoạn hiện nay.

Cảnh báo sớm

Kinh tế toàn cầu nói chung và mỗi quốc gia nói riêng vẫn đang tồn tại không ít vấn đề như lạm phát, nguy cơ suy thoái kinh tế, sự bất ổn tiềm tàng của hệ thống tài chính. Ví dụ gần nhất cho sự bất ổn tiềm tàng là việc Fitch Ratings đã hạ xếp hạng tín nhiệm của Mỹ từ AAA xuống AA+ (lần gần nhất Mỹ bị hạ tín nhiệm là tháng 4/2011).

Nhưng khi những làn gió ngược chưa đủ lớn, sự hưng phấn ngắn hạn có thể được duy trì. Thị trường có khả năng kéo dài diễn biến tích cực khi nhiều nhà đầu tư cả cũ và mới cho rằng, “chưa đến lúc tiệc tàn”.

Trong tháng 7 vừa qua, có hơn 150.000 tài khoản chứng khoán được mở mới, cao nhất trong 1 năm gần đây. Đặc điểm của dòng tiền mới thường mang tính tấn công cao để tìm kiếm lợi nhuận ngắn hạn, trong bối cảnh mặt bằng định giá chung chưa phải quá cao, trong khi các kênh đầu tư khác kém hấp dẫn và các chính sách hỗ trợ kinh tế dần thẩm thấu trong nửa cuối năm 2023 sẽ giúp kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp tích cực hơn.

Không ít nhà đầu tư từng chốt lãi, chờ đợi giá điều chỉnh để mua lại, nhưng không thể ngồi yên khi thấy giá cổ phiếu tiếp tục có xu hướng tăng.

Tất nhiên, nhà đầu tư cần lựa chọn đúng cổ phiếu có nền tảng cơ bản tốt và tuân thủ kỷ luật quản trị rủi ro. Thậm chí, có những cảnh báo rằng, nhà đầu tư nên chuẩn bị tâm lý sẵn sàng đón nhận một đợt điều chỉnh, VN-Index lùi xuống dưới ngưỡng 1.200 điểm. Tuy vậy, các nhịp rung lắc sẽ tạo cơ hội để cơ cấu danh mục và lựa chọn cổ phiếu mục tiêu tốt hơn.

Thực tế, những nhà đầu tư nắm giữ nhiều tiền mặt đang chờ nhịp điều chỉnh để “vợt” lại cổ phiếu. Chuyển động thị trường nhiều khi không như dự kiến, giá điều chỉnh trong phiên sáng thì sang phiên chiều đã bật tăng trở lại, nhất là các mã vốn hóa lớn như VIC, qua đó nâng đỡ chỉ số chung. Do tâm lý bán sớm trong khi thị trường vẫn “khoẻ”, nhà đầu tư rất dễ chấp nhận mua lại ở mức giá cao hơn, với kỳ vọng giá tiếp tục tăng. Cơ hội “ăn” vòng 2, vòng 3 lấn át nguy cơ “đu đỉnh” ngắn hạn.

Không dễ để đoán đỉnh ngắn hạn của thị trường khi dòng tiền dồi dào, tâm lý nhà đầu tư chưa hết hưng phấn. Trong những phiên thị trường rung lắc và giảm điểm, thanh khoản cao cho thấy nhu cầu đầu tư kiếm lời của bên mua đã hấp thụ lực bán và làm gia tăng tâm lý sợ “mất hàng” của bên đang nắm giữ cổ phiếu.

Sau nhiều phiên nhóm cổ phiếu vốn hóa vừa và nhỏ giao dịch sôi động, dòng tiền nhập cuộc tại nhóm vốn hóa lớn đã dẫn dắt đà tăng của chỉ số. Nhóm cổ phiếu ngân hàng, chứng khoán, bất động sản có những phiên giao dịch tích cực, giúp VN-Index dao động trên ngưỡng 1.200 điểm.

“Thay vì nhìn vào biến động của thị trường, điều quan trọng là nhà đầu tư phải chọn được nhóm ngành và cổ phiếu cụ thể để tìm điểm giải ngân hợp lý. Nếu tập trung quá nhiều vào câu chuyện chỉ số, nhà đầu tư sẽ bị cuốn vào vòng xoáy đầu cơ theo xu hướng thị trường”, một chuyên gia chứng khoán nói.

Tại Diễn đàn Cấp cao Cố vấn tài chính Việt Nam 2023 do Báo Đầu tư phối hợp với Cộng đồng Cố vấn tài chính Việt Nam tổ chức tuần qua, ông Dominic Scriven, Chủ tịch Công ty Dragon Capital chia sẻ 3 lời khuyên mà Công ty đã thấm nhuần: thứ nhất, quản trị rủi ro; thứ hai, đa dạng hoá danh mục; thứ ba, đánh giá đúng khẩu vị rủi ro của bản thân.

“Xét cho cùng, bạn chỉ phát hiện ra những kẻ bơi truồng khi thủy triều đã rút xuống”, ông Dominic Scriven dẫn câu nói của Warren Buffett để nhắc lại bài học về việc hiểu tình hình tài chính và khẩu vị rủi ro của bản thân nhà đầu tư.

Hoàng Anh