Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh Lê Tấn Tới.
Tiếp tục phiên họp thứ 31, chiều 15/3 Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến hoàn thiện dự thảo Luật Đường bộ.
Báo cáo một số vấn đề lớn, về quy định chung đối với đường cao tốc, Thường trực Ủy ban Quốc phòng - An ninh phản ánh, có ý kiến đề nghị quy định rõ hơn về đường cao tốc vì hiện nay có một số đường cao tốc 2 làn xe, không có làn dừng khẩn cấp, chỉ có điểm dừng khẩn cấp; đề nghị quy định đường cao tốc tối thiểu phải là 4 làn đường và phải có làn dừng khẩn cấp.
Theo Thường trực Ủy ban thẩm tra, thời gian vừa qua đã xảy ra một số vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng trên một số tuyến đường cao tốc, trong đó có đường cao tốc chỉ bố trí 2 làn xe (1 làn xe chạy mỗi chiều), không có dải phân cách cứng, gây chú ý trong dư luận.
Thực tế cho thấy, giai đoạn vừa qua, do nguồn lực có hạn, để đáp ứng nhu cầu trước mắt, một số tuyến cao tốc được đầu tư phân kỳ với quy mô 2 làn xe nhằm bảo đảm kết nối thông tuyến, phục vụ nhu cầu vận tải, phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, qua khai thác cho thấy, các tuyến đường cao tốc đầu tư phân kỳ 2 làn xe khi đưa vào khai thác đã gặp một số khó khăn, bất cập nhất định. Chính vì vậy, từ năm 2023, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo không đầu tư đường cao tốc phân kỳ 2 làn xe, nhưng việc triển khai theo định hướng này vẫn rất khó khăn do không thể cân đối đủ nguồn vốn để thực hiện.
Việc đầu tư xây dựng đường cao tốc còn phụ thuộc khả năng cân đối ngân sách và huy động nguồn lực; mặt khác, đây là vấn đề thuộc tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, sẽ được Bộ Giao thông vận tải nghiên cứu, quy định chi tiết. Vì vậy, Thường trực Uỷ ban đề nghị không quy định cụ thể những nội dung này trong dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh Lê Tấn Tới báo cáo.
Thường trực Uỷ ban Quốc phòng nêu, để thực hiện chủ trương của Quốc hội tại các Nghị quyết phê duyệt đầu tư các tuyến đường cao tốc, Bộ Giao thông vận tải đã triển khai nghiên cứu phương án thu phí trên các tuyến đường cao tốc do Nhà nước đầu tư, đánh giá tác động trong trường hợp thu phí và không thu phí đối với các tuyến đường cao tốc do Nhà nước đầu tư.
Kết quả cho thấy, các tuyến đường cao tốc do Nhà nước đầu tư đều có đường quốc lộ song hành, cho phép người tham gia giao thông có quyền lựa chọn sử dụng đường cao tốc hoặc đường quốc lộ; người tham gia giao thông trên đường cao tốc được hưởng nhiều lợi ích hơn; hình thức thu phí sử dụng đường bộ hiện tại chưa phân loại được người sử dụng đường bộ thông thường và người sử dụng đường bộ cao tốc (được hưởng chất lượng dịch vụ tốt hơn).
Vì vậy, Thường trực Ủy ban nhất trí với nội dung này trong dự thảo Luật Chính phủ trình và đề nghị sửa đổi, bổ sung quy định của Luật Phí và lệ phí như quy định tại Điều 90 dự thảo Luật.
Ý kiến đề nghị bổ sung quy định về phân chia nguồn thu từ phí sử dụng đường bộ trong trường hợp ngân sách trung ương và ngân sách địa phương cùng đầu tư cũng được Thường trực cơ quan thẩm tra hồi âm.
Theo đó, vừa qua Quốc hội đã ban hành một số nghị quyết về chủ trương đầu tư xây dựng đường bộ, đường bộ cao tốc theo phương thức hòa chung ngân sách trung ương và ngân sách địa phương. Tuy nhiên, Luật Ngân sách nhà nước, Luật Phí và lệ phí hiện hành chưa có quy định về phân chia nguồn thu từ phí sử dụng đường bộ trong trường hợp này.
Vì vậy, để có cơ sở thực hiện phân chia nguồn thu từ phí phù hợp với các dự án đầu tư xây dựng theo phương thức này, Thường trực Uỷ ban thẩm tra đề nghị cho bổ sung khoản 3 Điều 54 giao Chính phủ quy định về phí sử dụng đường bộ cao tốc và khoản 2 Điều 90 quy định sửa đổi, bổ sung Điều 18 Luật Phí và lệ phí.
