Nhưng, sự hào hứng không kéo dài lâu, một mặt bởi những nội dung của nghị định mới đã được công bố từ vài tháng trước, một mặt những quy định mới không thể thay đổi bản chất và nghĩa vụ vay nợ của các tổ chức phát hành.
Trong tuần qua, thị trường vẫn ghi nhận thêm các doanh nghiệp không trả được lãi và gốc các khoản trái phiếu đến hạn. Giới đầu tư đã ví von tình trạng hiện nay là “trả nợ tùy tâm”, thậm chí có những trường hợp tổ chức phát hành không trả được lãi nhưng cũng không hề có một lời với các chủ nợ, phớt lờ việc gửi công văn công bố việc chậm trả lãi...
Thị trường chứng khoán đã phản ánh đúng như dự báo của giới phân tích khi ngày vui qua mau, những cổ phiếu của doanh nghiệp dính đến trái phiếu chỉ xanh, tím được phiên đầu tuần.
Phải thừa nhận Nghị định 08 có thể giảm bớt áp lực đáo hạn nợ cho các nhà phát hành trong năm 2023-2024, đặc biệt là các doanh nghiệp bất động sản. Tuy nhiên, có lẽ mới chỉ dành thêm một khoảng thời gian nhất định để doanh nghiệp tái cấu trúc chứ chưa thể là một cú huých thực sự mạnh làm “sống dậy” thị trường trái phiếu vốn đã “tuyệt chủng” các đợt phát hành mới vài tháng qua.
Thực tế thời gian qua cho thấy, nhiều nội dung có trong nghị định mới như hoán đổi trái phiếu thành tài sản, sản phẩm của doanh nghiệp trong đó có bất động sản, giãn hoãn thời gian trả lãi, gốc... đã được không ít doanh nghiệp triển khai, lấy ý kiến thỏa thuận với các trái chủ. Tuy nhiên, điểm mấu chốt vẫn là năng lực thực thi cam kết của doanh nghiệp, bởi có không ít tổ chức phát hành đến hẹn lại xin khất nợ. Trái chủ không thấy thiện chí, nỗ lực để xử lý lời hứa từ lãnh đạo doanh nghiệp. Họ không chấp thuận gia hạn nợ nữa và các vấn đề phức tạp liên quan đến kiện tụng, căng băng rôn, kéo đến các cơ quan công quyền... muôn hình vạn trạng nảy sinh.
Bởi thế, giải pháp để xử lý dứt điểm được vấn đề của thị trường trái phiếu doanh nghiệp và những khúc mắc về tình hình tài chính của các tổ chức phát hành, trong đó có nhiều doanh nghiệp bất động sản mới là điểm mấu chốt nhằm tháo “bom nợ” hiện nay. Nhất là khi hầu hết tài sản đảm bảo của trái phiếu đang nằm trên các dự án dang dở, tồn kho và dòng tiền để hấp thụ những tài sản này đang rất yếu. Đây cũng là chủ đề được Đầu tư Chứng khoán lựa chọn để phân tích kỹ trong mục Tiêu điểm tuần này.
Sự đổ vỡ domino trên thị trường trái phiếu đã được kích hoạt và đang gây ra những hệ lụy lớn với thị trường tài chính, gây mất niềm tin ở người dân. Gỡ rối những nút thắt này không thể đòi hỏi ngày một ngày hai, nhưng khoanh vùng để xử lý có lẽ đang là việc cần làm ở mức rất cấp thiết hiện nay.