Dưới sự chủ trì của Phó thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng, Bộ Tài chính đã công bố 3 mạng lưới đổi mới sáng tạo và chuyên gia trong các lĩnh vực công nghệ chiến lược: Lượng tử (VNQuantum), An ninh mạng (ViSecurity) và Hàng không - Vũ trụ, Thiết bị bay không người lái (UAV Việt Nam).
Sự kiện đánh dấu bước tiến quan trọng trong chiến lược quy tụ trí tuệ Việt toàn cầu, thúc đẩy phát triển các ngành công nghệ mũi nhọn.
Khát vọng đổi mới sáng tạo và vị thế quốc gia
Phát biểu tại buổi lễ, Phó thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, trong không khí lịch sử khi cả nước đang hướng tới kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, sự kiện công bố ba mạng lưới đổi mới sáng tạo và chuyên gia ngành công nghệ chiến lược mang ý nghĩa mở đầu cho một hành trình mới, nơi trí tuệ Việt Nam trong và ngoài nước cùng chung tay kiến tạo tương lai đất nước.
| |
Phó thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng phát biểu tại buổi lễ. Ảnh: Linh Nguyễn |
Phó thủ tướng đánh giá, nhìn lại chặng đường gần 40 năm đổi mới, khi Việt Nam từ một quốc gia nông nghiệp nghèo nàn, lạc hậu đã vươn lên nhóm 34 nền kinh tế lớn nhất thế giới và đứng trong nhóm 20 nền kinh tế hàng đầu về thương mại, thu hút đầu tư nước ngoài.
“GDP bình quân đầu người hiện đạt hơn 4.800 USD, đưa Việt Nam vào nhóm các nước có thu nhập trung bình cao theo chuẩn của World Bank. Tuy nhiên, để bứt phá mạnh mẽ hơn, đưa đất nước trở thành quốc gia phát triển, có thu nhập cao vào năm 2045, chúng ta phải giải phóng mọi nguồn lực, thúc đẩy tăng trưởng nhanh, bền vững, lấy khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo làm động lực chính”, Phó thủ tướng nhấn mạnh.
Phó thủ tướng dẫn chứng bài học từ các quốc gia thành công như Israel, Hàn Quốc và Singapore. Israel, từ một đất nước nhỏ bé, khan hiếm tài nguyên, đã trở thành “quốc gia khởi nghiệp” nhờ đầu tư mạnh cho nghiên cứu, đổi mới sáng tạo và gắn kết chặt chẽ giữa viện, trường, doanh nghiệp và cộng đồng quốc tế. Hàn Quốc, sau chiến tranh, từng nghèo khó, nhưng với chiến lược tập trung phát triển bán dẫn, điện tử và hạ tầng số, đã vươn lên thành một trong những cường quốc công nghệ hàng đầu. Singapore, với dân số khiêm tốn, đã trở thành trung tâm tài chính, công nghệ của châu Á nhờ thể chế linh hoạt, chính sách nhân tài toàn cầu và quyết tâm đi trước, đón đầu.
“Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam không thể đi sau, không thể chậm chân. Chúng ta phải chủ động nắm bắt cơ hội, bứt phá và khẳng định vị thế quốc gia”, Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nói, đồng thời khẳng định Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, Quyết định 1131 của Thủ tướng Chính phủ cùng dự thảo Văn kiện Đại hội XIV đều xác định khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo là đột phá quan trọng hàng đầu, là động lực chính của giai đoạn phát triển mới.
| |
Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Thành Trung. Ảnh: Linh Nguyễn |
Tiếp nối phát biểu của Phó thủ tướng, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Thành Trung cho biết, mạng lưới đổi mới sáng tạo và chuyên gia Việt Nam do Bộ Tài chính giao Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) bảo trợ là minh chứng rõ nét cho chủ trương trọng dụng, thu hút nhân tài của Đảng và Nhà nước. Đến nay, mạng lưới đã hiện diện tại 22 quốc gia và vùng lãnh thổ, với hơn 2.000 thành viên là các chuyên gia, kỹ sư, tổng công trình sư và kiến trúc sư trưởng trong nhiều ngành công nghiệp quan trọng.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Thành Trung, việc thành lập 3 mạng lưới mới là bước đi chiến lược nhằm cụ thể hóa các chủ trương lớn tại Nghị quyết 57 và Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị, cùng Quyết định 1131 của Thủ tướng Chính phủ, về phát triển các ngành công nghệ chiến lược.
“Chúng tôi đánh giá cao tinh thần cống hiến của đội ngũ trí thức, chuyên gia người Việt Nam trong và ngoài nước. Nhiều người đã sắp xếp công việc bận rộn, vượt qua hàng nghìn cây số để có mặt tại sự kiện hôm nay. Đó là minh chứng sống động cho tinh thần yêu nước, khát vọng hiến dâng trí tuệ cho sự nghiệp phát triển quốc gia”, Thứ trưởng nói.
Định hướng phát triển 3 mạng lưới công nghệ chiến lược
Tại lễ ra mắt, đại diện cho Mạng lưới Công nghệ Lượng tử Việt Nam (VNQuantum), ông Nguyễn Quốc Hưng, Phó chủ tịch thường trực khẳng định Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị lượng tử toàn cầu nếu có chiến lược đúng đắn và đầu tư bài bản. Ông đề xuất tập trung vào 3 định hướng: đầu tư hạ tầng nghiên cứu tiên phong, hình thành các phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia và trung tâm đổi mới sáng tạo; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao thông qua đào tạo chuyên sâu và hợp tác quốc tế; và xây dựng hệ sinh thái hợp tác công - tư, ứng dụng mô hình Hub and Spoke để kết nối doanh nghiệp, quỹ đầu tư và đội ngũ chuyên gia toàn cầu.
| |
Công bố 3 mạng lưới đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực lượng tử, an ninh mạng và hàng không - vũ trụ. Ảnh: Linh Nguyễn |
Tiếp nối phần chia sẻ của VNQuantum, ông Ngô Tuấn Anh, Chủ tịch Mạng lưới Đổi mới sáng tạo và Chuyên gia An ninh mạng Việt Nam (ViSecurity) phân tích rằng Việt Nam hiện nằm trong nhóm 10 quốc gia bị tấn công mạng nhiều nhất thế giới. Điều này vừa đặt ra thách thức, vừa mở ra cơ hội phát triển ngành an ninh mạng tự chủ, đáp ứng nhu cầu bảo mật trong tài chính, ngân hàng, viễn thông, thương mại điện tử và chính phủ số.
Theo ông, thị trường an ninh mạng toàn cầu đạt giá trị hàng trăm tỷ USD, tăng trưởng hơn 10% mỗi năm, với các xu hướng mới như trí tuệ nhân tạo, học máy và mô hình bảo mật tiên tiến. Để tận dụng cơ hội này, Việt Nam cần hoàn thiện thể chế, đầu tư hạ tầng nghiên cứu, phát triển công nghệ lõi, đồng thời đẩy mạnh đào tạo nhân lực và hợp tác giữa viện, trường và doanh nghiệp, từng bước xây dựng hệ sinh thái an ninh mạng “Make in Vietnam”.
Ông Trần Anh Tuấn, Phó chủ tịch thường trực kiêm Giám đốc điều hành Mạng lưới Đổi mới sáng tạo và Chuyên gia Hàng không - Vũ trụ, Thiết bị bay không người lái Việt Nam (UAV Việt Nam), chỉ ra những thách thức của ngành hàng không, vũ trụ và UAV trong nước như phụ thuộc vào công nghệ nhập khẩu, thiếu hạ tầng nghiên cứu, thử nghiệm đạt chuẩn quốc tế và thị trường manh mún.
| |
Phó thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Thành Trung cùng lãnh đạo các đơn vị tham quan triển lãm bên lề sự kiện. |
Tuy nhiên, ông nhấn mạnh Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để bứt phá khi nhu cầu thị trường tăng nhanh, Chính phủ có nhiều chính sách hỗ trợ, cùng sự năng động, sáng tạo của các doanh nghiệp công nghệ trẻ. Dưới sự bảo trợ của NIC, mạng lưới này đã quy tụ hơn 100 chuyên gia, nhà khoa học, kỹ sư Việt Nam trên toàn cầu, với mục tiêu đưa Việt Nam từ thị trường tiêu thụ trở thành quốc gia sản xuất và sáng tạo. Mạng lưới đặt mục tiêu góp phần xây dựng ngành công nghiệp trị giá 5 tỷ USD vào năm 2035, đồng thời tạo hàng nghìn việc làm chất lượng cao.
Sự kiện lần này đã mở ra chương mới trong hành trình làm chủ công nghệ của Việt Nam. Ba mạng lưới VNQuantum, ViSecurity và UAV Việt Nam, cùng với hai mạng lưới về trí tuệ nhân tạo và bán dẫn đã được thành lập trước đó sẽ hợp thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện, tạo bệ phóng cho Việt Nam khai thác hiệu quả tiềm năng trí tuệ và thị trường.
Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng khẳng định, Chính phủ sẽ đồng hành, tạo điều kiện thuận lợi nhất để các mạng lưới hoạt động hiệu quả, đóng góp thiết thực vào sự nghiệp phát triển quốc gia.
“Phát triển các ngành công nghệ chiến lược không còn là lựa chọn, mà là mệnh lệnh của dân tộc. Chúng ta có khát vọng, có tiềm năng và có trí tuệ. Vấn đề còn lại là hành động, là sự chung tay của toàn xã hội để đưa Việt Nam bứt phá mạnh mẽ trong kỷ nguyên số”, Phó thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.