Hối thúc từ thị trường
Trong thời gian qua, việc Bộ Tài chính lùi thời hạn trình Chính phủ cơ chế cho phép Quỹ HTTN hoạt động khiến giới đầu tư trong và ngoài nước, công ty quản lý quỹ… sốt ruột. Mới đây nhất, tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam cuối kỳ 2014, khá nhiều ý kiến từ cộng đồng DN nước ngoài, Nhóm công tác thị trường vốn khuyến nghị Việt Nam nên khẩn trương hoàn thiện cơ chế để Quỹ HTTN sớm đi vào hoạt động.
Theo đại diện Bộ Tài chính, hiện các công việc liên quan đến hoàn thiện dự thảo, đặc biệt là học hỏi kinh nghiệm quốc tế, tham vấn các chuyên gia để lựa chọn mô hình triển khai Quỹ HTTN tối ưu đang được triển khai khẩn trương, chặt chẽ. Sở dĩ như vậy là bởi Quỹ HTTN hoàn toàn mới đối với Việt Nam, nên việc xây dựng cơ chế, cũng như lộ trình triển khai chủ yếu phải học hỏi kinh nghiệm quốc tế, nhưng cần có những điều chỉnh cho phù hợp với thực tiễn Việt Nam. Điều này đảm bảo tính khả thi, hiệu quả khi đưa Quỹ HTTN vào vận hành.
Theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ, khi xây dựng dự thảo Nghị định về Quỹ HTTN theo mô hình ủy thác, Bộ Tài chính phải đề xuất cụ thể các nội dung: cơ chế đăng ký thành lập Quỹ; quy định khung về mô hình tổ chức và hoạt động; cơ chế thông tin, báo cáo, giám sát Quỹ... Phấn đấu đến năm 2020, doanh số tích lũy của các Quỹ HTTN để đầu tư trở lại nền kinh tế, trong đó có thị trường vốn, TTCK khoảng 10.000 - 12.000 tỷ đồng.
Tăng ưu đãi thuế cho Quỹ HTTN
Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, một trong những động lực quan trọng nhất để khuyến khích DN (người sử dụng lao động) và người lao động tích cực tham gia đóng góp vào Quỹ HTTN là nhà nước cần tạo ra các chính sách ưu đãi về thuế. Tuy chính sách cho phép Quỹ HTTN ra đời và hoạt động còn phải chờ thêm, nhưng cơ chế ưu đãi thuế cho Quỹ đang đi trước một bước.
Cụ thể, tại dự thảo Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật về thuế (vừa được Quốc hội thông qua) và sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định về thuế, mà Bộ Tài chính vừa công bố lấy ý kiến, khi DN chi tối đa 3 triệu đồng/người/tháng (36 triệu đồng/người/năm) để trích nộp Quỹ HTTN, mua bảo hiểm hưu trí tự nguyện cho người lao động, thì phần chi này được trừ ra khỏi thu nhập tính thuế thu nhập DN. Trong khi theo quy định hiện hành, mức tối đa mà DN trích nộp vào Quỹ HTTN được trừ ra khỏi thu nhập tính thuế chỉ là 1 triệu đồng/người/tháng.
Liên quan đến nội dung sửa đổi các quy định về thuế thu nhập cá nhân (TNCN), dự thảo Nghị định quy định: thu nhập tính thuế đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công của người lao động được xác định bằng thu nhập chịu thuế trừ (-) các khoản giảm trừ gồm: các khoản đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, Quỹ HTTN, mua bảo hiểm hưu trí tự nguyện... Mức đóng vào Quỹ HTTN, mua bảo hiểm HTTN được trừ ra khỏi thu nhập tính thuế tối đa là 3 triệu đồng/tháng (hiện tại tối đa là 1 triệu đồng/tháng), gồm cả số tiền do người sử dụng lao động đóng cho người lao động.
Đề cập chi tiết hơn nội dung trên, dự thảo Thông tư hướng dẫn thực hiện thuế đối với cá nhân kinh doanh và sửa đổi, bổ sung thuế TNCN vừa được Bộ Tài chính công bố lấy ý kiến, dẫn ra ví dụ: người lao động A đóng góp vào Quỹ HTTN thông qua giao kết hợp đồng bảo hiểm với các DN bảo hiểm, hoặc các DN được phép cung cấp các sản phẩm HTTN theo các quy định của Bộ Tài chính, giả sử mức đóng góp vào Quỹ HTTN của người lao động A là 800.000 đồng/tháng, tương ứng với 9,6 triệu đồng/năm, thì mức được trừ khỏi thu nhập chịu thuế TNCN là 9,6 triệu đồng/năm. Nếu mức đóng góp vào Quỹ HTTN của người này là 4 triệu đồng/tháng (48 triệu đồng/năm), thì mức đóng góp vào Quỹ HTTN của người lao động được trừ ra khỏi thu nhập tính thuế là 36 triệu đồng đồng/năm (tối đa là 3 triệu đồng/tháng).