Đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân (TP.HCM).
Gỡ điểm nghẽn quy hoạch mâu thuẫn, chồng chéo
Tiếp tục chương trình làm việc của Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, hôm nay (28/11), Quốc hội thảo luận ở hội trường về Dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi).
Đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân (TP.HCM), đánh giá, dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi) lần này đã có nhiều quy định đổi mới mang tính kiến tạo, giải phóng các điểm nghẽn và phát huy hiệu quả công cụ quy hoạch cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Với điểm nghẽn nhiều năm là quy hoạch chồng chéo, mâu thuẫn nhau, dự thảo đã đưa ra các nguyên tắc để xử lý vấn đề này và cho phép các dự án được triển khai đồng thời với quá trình điều chỉnh quy hoạch để xử lý mâu thuẫn. Tuy vậy, về thời hạn xử lý, dự thảo không quy định cụ thể mà giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết.
Đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân cho rằng, dự thảo luật cần quy định rõ thời gian tối đa xử lý mâu thuẫn giữa các loại quy hoạch theo trình tự, thủ tục rút gọn để đẩy nhanh tiến độ, chất lượng, trách nhiệm thực hiện. Đại biểu cũng kiến nghị trường hợp quy hoạch tỉnh mâu thuẫn với quy hoạch chi tiết ngành thì việc điều chỉnh theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Ngoài ra, với quy hoạch vùng, đại biểu kiến nghị Chính phủ hướng dẫn chi tiết cần có cơ chế linh hoạt hơn để xử lý những vấn đề mang tính chất liên tỉnh mà quy hoạch tỉnh không thể tự giải quyết.
Cũng quan tâm đến xử lý mâu thuẫn khi quy hoạch chồng lấn, đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) đề xuất phải có cơ chế quyết định cuối cùng rõ ràng. "Khi không có cơ quan phân xử cuối cùng quy hoạch có thể kéo dài nhiều năm. Do đó, tôi đề nghị quy định Thủ tướng Chính phủ là cơ quan quyết định cuối cùng đối với các mâu thuẫn lớn, đồng thời đặt thời hạn xử lý để tránh tình trạng trì hoãn và kéo dài thời gian", đại biểu Hà Sỹ Đồng đề nghị.
Theo các đại biểu, sửa đổi Luật Quy hoạch để điều phối không gian phát triển quốc gia, vùng và tỉnh là cần thiết, nhằm góp phần tháo gỡ triệt để các mâu thuẫn, chồng chéo, phân mảnh trong hệ thống quy hoạch hiện nay. Đồng thời, tạo nền tảng pháp lý cho phân bổ nguồn lực hiệu quả, khai thác tiềm năng và bảo đảm phát triển bền vững. Các quy định mới trong dự thảo luật đã thể hiện được sự nỗ lực rất lớn của cơ quan soạn thảo khi tiếp cận theo phương pháp tích hợp quy hoạch, gắn kết chặt chẽ giữa kinh tế - xã hội, môi trường, đô thị và quốc phòng, an ninh.
Dù vậy, thực tiễn thời gian qua cho thấy, việc tổ chức và triển khai quy hoạch ở một số ngành, lĩnh vực và một số địa phương vẫn còn tình trạng quản lý phân mảnh, thiếu sự liên thông và phối hợp thống nhất dẫn đến chậm tiến độ phê duyệt dự án, gia tăng chi phí cho nhà đầu tư và làm giảm hiệu quả sử dụng nguồn lực xã hội.
Để khắc phục tình trạng này, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (TP.HCM) đề nghị Ban soạn thảo xem xét, bổ sung cơ chế bắt buộc cập nhật, chia sẻ đồng bộ dữ liệu quy hoạch giữa các bộ, ngành và địa phương trên hệ thống số hóa thống nhất, đồng thời quy định rõ trách nhiệm giải trình khi tiến độ quy hoạch chậm hoặc không khớp nối giữa các ngành. Việc này vừa khắc phục tình trạng phân tán nguồn lực, vừa bảo đảm môi trường đầu tư ổn định, thông thoáng và có thể dự báo.
Bãi bỏ tối đa quy hoạch trùng lắp, không cần thiết
Dự thảo Luật Quy hoạch đã giảm 37% số lượng quy hoạch ngành và quy hoạch chi tiết ngành. Đại biểu Lê Thanh Hoàn (Thanh Hoá) đánh giá cao sự tinh gọn này. Tuy vậy, đại biểu đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành có liên quan tiếp tục rà soát, tích hợp nhiều quy hoạch ngành với nhau để thu gọn danh mục quy hoạch của các ngành, tiếp tục khắc phục tình trạng chồng lấn về nội dung giữa các quy hoạch, hợp nhất các quy hoạch có nội dung liên quan chặt chẽ hoặc chồng lấn với nhau, bãi bỏ các quy hoạch không cần thiết, không phù hợp...
Về vấn đề này, đại biểu Hà Sỹ Đồng cũng cho rằng, hệ thống quy hoạch cần tinh gọn hơn nữa và phải đảm bảo liên kết, thực chất. Theo đại biểu, hiện nay, tầng quy hoạch còn nhiều, nguy cơ chồng chéo trong triển khai. Đại biểu cũng kiến nghị dự thảo luật cần xác định rõ thứ bậc ưu tiên khi các quy hoạch chưa thống nhất theo hướng ưu tiên quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, nếu có tác động liên tỉnh và hiệu quả lan tỏa quy hoạch tỉnh được xem xét khi có lợi ích kinh tế - xã hội trực tiếp.
Ngoài ra, các đại biểu cũng đề nghị quy định chặt chẽ hơn về khung tiêu chí năng lực tối thiểu đối với tổ chức tư vấn. Thực tế thời gian qua, chất lượng tư vấn lập quy hoạch thời gian qua chưa đồng đều, ở nhiều nơi tiến độ quy hoạch bị kéo dài, nội dung thiếu tính khả thi hoặc phải điều chỉnh nhiều lần do chất lượng quy hoạch không cao.
Về Hội đồng thẩm định quy hoạch, đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân (TP.HCM) kiến nghị, dự thảo cần bổ sung quy định phản biện độc lập đối với các quy hoạch quan trọng, điều này sẽ nâng cao chất lượng thẩm định, giảm rủi ro và tiệm cận thông lệ quốc tế trong đánh giá, thẩm định, đảm bảo tính khả thi của quy hoạch.
 |
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng. |
Giải trình làm rõ các vấn đề đại biểu quan tâm về dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, về xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch, tiếp thu ý kiến các đại biểu, dự thảo luật đã quy định nguyên tắc xử lý để đảm bảo cơ chế xử lý mâu thuẫn giữa các loại quy hoạch, như giữa quy hoạch ngành với nhau, giữa quy hoạch cấp quốc gia, vùng và tỉnh, cũng như giữa quy hoạch chi tiết ngành với các quy hoạch khác. Việc điều chỉnh quy hoạch trong trường hợp có mâu thuẫn được thực hiện theo trình tự rút gọn.
Thực tế cho thấy, phần lớn khó khăn nảy sinh từ mâu thuẫn, chồng lấn giữa các quy hoạch ngành hoặc giữa các cấp quy hoạch. Vì vậy, dự thảo lần này đưa ra cơ chế xử lý nhằm bảo đảm giải quyết triệt để, nhanh nhất có thể.
Về danh mục quy hoạch ngành và quy hoạch chi tiết ngành, Bộ trưởng cho biết, theo thứ bậc, quy hoạch ngành là quy hoạch cấp quốc gia được xếp trên quy hoạch tỉnh. Danh mục quy hoạch ngành và quy hoạch chi tiết ngành đã được rà soát tối đa để giảm trùng lắp nội dung, bãi bỏ những quy hoạch không còn cần thiết, không phù hợp với kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và với khái niệm quy hoạch.
Cũng theo Bộ trưởng, dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi) đã đơn giản hóa thủ tục trong hoạt động quy hoạch, dự thảo đã hoàn thiện quy định về lập đồng thời và thứ tự phê duyệt điều chỉnh quy hoạch; bổ sung quy định về phê duyệt quy hoạch nhằm hiện thực hóa kết luận của cơ quan có thẩm quyền.
Nhiều thủ tục khác cũng được đơn giản hoá như: chuyển nhiệm vụ lập quy hoạch sang xây dựng đề cương lập quy hoạch; không quy định cứng thành phần hội đồng thẩm định; cho phép điều chỉnh quy hoạch theo trình tự rút gọn mà không phải xin chủ trương hay thẩm định đánh giá môi trường chiến lược; phân cấp bộ trưởng phê duyệt điều chỉnh quy hoạch ngành theo trình tự rút gọn. Việc lập kế hoạch thực hiện quy hoạch được đề xuất bãi bỏ.
