Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp Phạm Văn Hòa. Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN
Chia sẻ quan điểm về vấn đề bình ổn giá xăng dầu bên hành lang Quốc hội ngày 2/11, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cho rằng, việc giao quỹ cho doanh nghiệp dẫn đến hệ lụy doanh nghiệp đầu mối xăng dầu không tuân thủ quy định về Quỹ bình ổn xăng dầu như: không phát sinh hoạt động trích lập, sử dụng quỹ, không kết chuyển số dư quỹ vào tài khoản ngân hàng. Thậm chí có doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ đã “mượn tạm” Quỹ bình ổn xăng dầu để bù đắp; có doanh nghiệp chiếm dụng quỹ để thế chấp ngân hàng.
Theo đại biểu, Quỹ bình ổn giá xăng dầu là tiền người dân đóng góp khi mua xăng dầu. Tuy nhiên, thời gian qua, không ít doanh nghiệp lại lợi dụng sơ hở trong quản lý để sử dụng Quỹ sai mục đích. Kiểm toán Nhà nước cũng từng chỉ ra lỗ hổng trong việc sử dụng, quản lý Quỹ bình ổn.
"Ở nghị trường Quốc hội, khi đóng góp cho dự thảo Luật Giá, tôi đã phát biểu không chấp nhận Quỹ bình ổn giá xăng dầu đặt tại doanh nghiệp. Nhưng sau cùng, Luật Giá ban hành vẫn có quy định đặt quỹ tại doanh nghiệp. Những ngày qua, truyền thông đã đưa tin việc doanh nghiệp thiếu nợ thuế, lấy Quỹ bình ổn giá xăng dầu đi kinh doanh, không có khả năng hoàn trả, rồi thiếu nợ ngân hàng bị ngân hàng cấn nợ", đại biểu Phạm Văn Hòa nêu ý kiến.
Theo đại biểu, khi giao Quỹ bình ổn giá xăng dầu cho doanh nghiệp cũng có những điều kiện rõ ràng, cụ thể, nhưng trường hợp doanh nghiệp gặp khó khăn về dòng vốn thì việc "mượn tạm" là điều rất dễ xảy ra. Đây cũng là phần lỗi của cơ quan quản lý nhà nước khi "tạo điều kiện" cho doanh nghiệp vi phạm.
"Trước đó, đại biểu Quốc hội đã lên tiếng không đồng ý giao cho doanh nghiệp quản lý quỹ nhưng các Bộ vẫn bảo vệ quan điểm để quỹ này tại doanh nghiệp. Trong khi đó, đây là tiền của người dân góp vào quỹ, giao cho doanh nghiệp quản lý nhưng họ có biết doanh nghiệp đó làm ăn ra sao? Việc nhiều doanh nghiệp đầu mối xăng dầu không đủ năng lực làm đầu mối, nhưng lại cho phép đặt quỹ tại doanh nghiệp là điều rất khó hiểu", đại biểu Phạm Văn Hòa nêu ý kiến.
Đại biểu tỉnh Đồng Tháp cho biết sẽ đề nghị các cơ quan bảo vệ pháp luật, nhất là cơ quan Công an vào cuộc để xem xét từng khía cạnh; đồng thời, đặt vấn đề quản lý Quỹ bình ổn giá xăng dầu với Bộ Công Thương và Bộ Tài chính ngay tại kỳ họp lần này.
Trao đổi với báo chí tại hành lang Quốc hội về nội dung này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, Quỹ bình ổn giá xăng dầu vẫn để tại doanh nghiệp nhưng được thực hiện theo quyết định của cơ quan nhà nước và ngân hàng sẽ cùng giám sát, không được sử dụng sai mục đích.
Theo ông Hồ Đức Phớc, những nội dung liên quan tới quản lý Quỹ bình ổn giá xăng dầu đang được các cơ quan rà soát, sửa đổi trong Nghị định 95/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 83/2014/NĐ-ngày 3/9/2015 về kinh doanh xăng dầu. Doanh nghiệp quản lý Quỹ bình ổn giá xăng dầu sẽ được mở một tài khoản, ngân hàng thực hiện phong tỏa tài khoản Quỹ bình ổn giá của doanh nghiệp. Tài khoản này chỉ được sử dụng vào mục đích trích lập và chi sử dụng Quỹ bình ổn giá doanh nghiệp theo thông báo điều hành giá xăng dầu của cơ quan nhà nước.
"Khi có quyết định, các doanh nghiệp phải nộp tiền vào tài khoản và ngân hàng phải giữ tài khoản này. Khi có quyết định trích Quỹ bình ổn thì Bộ Công Thương sẽ ra quyết định. Quỹ vẫn để tại doanh nghiệp nhưng có thực hiện theo quyết định của cơ quan nhà nước và ngân hàng sẽ cùng giám sát, không được sử dụng sai mục đích", Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết.
Mới đây, Bộ Công Thương đã có Tờ trình về việc ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 95/2021/NĐ-CP ngày 1/11/2021 và Nghị định số 83/2014/NĐ-CP ngày 3/9/2014 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu.
Theo đó, cơ quan quản lý yêu cầu bổ sung các điều kiện để quản lý tốt hơn Quỹ bình ổn giá xăng dầu, trong đó doanh nghiệp đầu mối chọn ngân hàng để mở tài khoản theo dõi, quản lý quỹ. Ngân hàng phong tỏa tài khoản Quỹ bình ổn giá xăng dầu của doanh nghiệp và tài khoản này chỉ sử dụng vào mục đích trích lập và chi sử dụng Quỹ bình ổn theo thông báo điều hành giá xăng dầu của Bộ Công Thương.
Đồng thời, các doanh nghiệp phải gửi báo cáo kiểm toán độc lập về Quỹ bình ổn giá xăng dầu cho Bộ Tài chính, Công Thương định kỳ 6 tháng một lần. Các số liệu như số dư quỹ, tổng sản lượng, chủng loại xăng dầu được trích lập, chi sử dụng quỹ, tổng số tiền trích lập và chi quỹ… , cơ quan điều hành yêu cầu doanh nghiệp gửi trước ngày 15 hằng tháng.
