E ngại những khoản phải thu lớn
Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý II/2016 chưa soát xét của PPI, tại ngày 30/6/2016, Công ty có quy mô tài sản 1.315,657 tỷ đồng. Chiếm tỷ trọng lớn trong đó là các khoản phải thu, bao gồm gần 180,794 tỷ đồng phải thu ngắn hạn khách hàng; 431,877 tỷ đồng phải thu dài hạn của khách hàng; 194,751 tỷ đồng trả trước cho người bán dài hạn. PPI cũng đồng thời có 66,071 tỷ đồng phải thu dài hạn khác.
Thuyết minh chi tiết hơn các khoản này cho thấy, PPI có tới 157,546 tỷ đồng tiền phải thu Sở Giao thông Vận tải Long An. Ngoài ra, Công ty còn một số khoản phải thu ngắn hạn khách hàng khác với các bên như: Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh (3,458 tỷ đồng), Tổng công ty Đầu tư Phát triển và Quản lý dự án hạ tầng giao thông Cửu Long 1,2 tỷ đồng; phải thu ngắn hạn khách hàng khác trị giá hơn 16 tỷ đồng.
Với khoản phải thu dài hạn khách hàng, ngoài Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh (với hơn 2,275 tỷ đồng), PPI có 3 hạng mục lớn khác là: dự án Vĩnh Phú (127,87 tỷ đồng), dự án Bến Lức 1 và 2 (63,294 tỷ đồng), các khách hàng khác (238,437 tỷ đồng). Như vậy, trong số các khoản phải thu khách hàng ngắn và dài hạn với tổng giá trị 612,67 tỷ đồng, có tới hơn 254 tỷ đồng là khoản phải thu khách hàng khác, nhưng không được thuyết minh chi tiết.
Các khoản phải thu khác (không phải khoản phải thu khách hàng khác) trị giá 74,443 tỷ đồng chủ yếu gồm khoản phải thu các cá nhân. Đáng lưu ý là, một số khoản phải thu dài hạn cá nhân đã xuất hiện từ lâu. Thuyết minh Báo cáo tài chính năm 2014 cho thấy, khoản phải thu với ông Nguyễn Quang Duy (trị giá gần 13 tỷ đồng, phát sinh từ năm 2012 do bán cổ phiếu Indeco) cuối năm 2014 là khoản phải thu ngắn hạn, đến giữa năm 2016 chuyển thành khoản phải thu dài hạn.
Với bà Trịnh Thi Nhung và ông Lê Hưng Hải, đây cũng là hai khoản phải thu từng được hạch toán là phải thu ngắn hạn, với thời hạn bắt đầu thanh toán (theo thuyết minh tại báo cáo tài chính kiểm toán năm 2014) là từ tháng 4/2015 trở đi, bắt nguồn từ các khoản chuyển nhượng cổ phiếu do PPI nắm giữ, nay vẫn giữ nguyên giá trị và chuyển thành khoản phải thu dài hạn.
Đặc biệt, thuyết minh báo cáo tài chính năm 2015 cho thấy, các khoản phải thu cá nhân này đều được Công ty thuyết minh là các cá nhân cam kết trả 2 tỷ đồng mỗi tháng (với ông Duy) và 500 triệu đồng mỗi tháng với bà Nhung và ông Hải, nhưng đến hết tháng 6/2016 vẫn giậm chân tại chỗ (và PPI không thực hiện trích lập dự phòng bổ sung 6 tháng đầu năm).
… và dấu hỏi chất lượng khoản trả trước
Đến giữa năm 2016, PPI có số dư trả trước cho người bán ngắn hạn trị giá hơn 13,4 tỷ đồng và 194,751 tỷ đồng trả trước dài hạn cho người bán, đưa tổng giá trị các khoản trả trước người bán ngắn và dài hạn của Công ty lên mức 208,161 tỷ đồng. Trong số này, đáng lưu ý nhất là 2 khoản trả trước vào CTCP Xây dựng Công trình Cửu Long (77,123 tỷ đồng) và CTCP Đầu tư và Xây dựng Công trình miền Đông (106,299 tỷ đồng).
Theo thuyết minh báo cáo tài chính của PPI, Xây dựng Công trình Cửu Long là công ty liên kết của PPI, với mức góp vốn 4,5 tỷ đồng, chiếm 30% vốn điều lệ.
Đối với Xây dựng Công trình miền Đông, theo thuyết minh báo cáo tài chính năm 2014, PPI từng nắm 35% vốn điều lệ, sau thoái vốn còn 4,29% vốn điều lệ, với số vốn góp 300 triệu đồng (tương đương vốn điều lệ Công ty 9 tỷ đồng), nhưng đến hết ngày 30/6/2016, khoản tiền từ bán cổ phần công ty này vẫn chưa thu về. Chính vì vậy, Xây dựng Công trình miền Đông dù không phải là công ty có liên quan (trên sổ sách) nhưng có độc lập hoàn toàn với PPI vẫn là điều không dễ kết luận.
Chưa rõ khoản hợp tác với Xây dựng công trình Cửu Long và Xây dựng công trình miền Đông là nội dung nào, nhưng việc dành tới gần 188 tỷ đồng trả trước dài hạn cho 2 công ty có liên quan quy mô vốn nhỏ (tương ứng 15 tỷ đồng và 7 tỷ đồng) khiến công chúng đầu tư không yên tâm về chất lượng các trả trước này.
Nhìn lại quá trình tăng vốn của PPI, với đợt phát hành ra công chúng thành công nhờ phân phối lại 11 triệu cổ phiếu cho hai nhà đầu tư cá nhân và việc tồn tại những khoản phải thu, trả trước với chất lượng đáng ngờ. Có thể đây chính là nguyên nhân khiến PPI đang được định giá rất thấp, dù các chỉ tiêu tài chính trên sổ sách không tệ.
