Phó thủ tướng Lê Minh Khái phát biểu tại Diễn đàn. Ảnh: Lê Toàn
Thông điệp được Phó thủ tướng Lê Minh Khái đưa ra tại Diễn đàn Kinh tế TP.HCM lần thứ 4 năm 2023 (HEF 2023) đang diễn ra sáng nay (15/9).
Chỉ có nỗ lực vẫn chưa đủ để phát triển bền vững
Theo Phó thủ tướng Lê Minh Khái, tăng trưởng xanh được hiểu như một mô hình phát triển nhằm đảm bảo hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế với bền vững về môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu, sử dụng hiệu quả tài nguyên, cân đối mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính phù hợp với quy mô của nền kinh tế, nhằm phát huy tính năng động sáng tạo của doanh nghiệp, gắn kết người dân và cộng đồng vào những hành động chung, hướng tới mục tiêu chất lượng cuộc sống ngày càng tốt hơn.
Việt Nam ủng hộ và luôn đồng hành cùng Liên Hiệp quốc trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững; tại COP 26 Thủ tướng Chính phủ đã cam kết mạnh mẽ Việt Nam sẽ đạt phát thải ròng bằng không vào năm 2050. Chiến lược quốc gia và Kế hoạch hành động về Tăng trưởng xanh đã được Thủ tướng Chính phủ ban hành với mục tiêu giảm phát thải, xanh hóa các lĩnh vực kinh tế và phát triển có tính bao trùm…
Tuy nhiên, để thực hiện được các cam kết quốc tế cũng như triển khai hiệu quả các chủ trương lớn về phát triển bền vững, chỉ có nỗ lực hay quyết tâm chính trị vẫn chưa đủ, mà cần sự thấu hiểu, ủng hộ và chung tay rộng rãi của người dân, sự sáng tạo và tham gia mạnh mẽ của cộng đồng doanh nghiệp và địa phương, tính đồng bộ và hiệu quả của chính sách, đồng thời còn cần huy động một nguồn lực to lớn từ xã hội và các nhà đầu tư, các tổ chức tài chính trong và ngoài nước.
Theo Phó thủ tướng, TP.HCM là địa phương có quy mô kinh tế lớn nhất cả nước, đóng góp khoảng 1/5 GDP, hơn 1/4 thu ngân sách quốc gia, dẫn đầu cả nước về thu hút FDI và xuất nhập khẩu, số doanh nghiệp đang hoạt động chiếm gần 30% cả nước.
Tuy vậy, Thành phố cũng là địa phương có tổng lượng phát thải khí nhà kính lớn nhất (57,6 triệu tấn, chiếm 23,3% cả nước), về cơ bản nền kinh tế của Thành phố chủ yếu vẫn phát triển theo hướng kinh tế tuyến tính và chưa được xanh hóa; công tác bảo vệ môi trường có nhiều tiến bộ song còn nhiều vấn đề đặt ra, nhiều việc phải làm tích cực hơn.
Do đó, Phó thủ tướng cho rằng Diễn đàn là cơ hội trao đổi, học hỏi cùng tiến tới nhận thức chung để hành động. Về kinh tế xanh, tăng trưởng xanh và kinh tế tuần hoàn, Việt Nam nói chung và Thành phố nói riêng mới bắt đầu triển khai nên chưa có nhiều kinh nghiệm.
Sự hiện diện của nhiều chuyên gia, nhà khoa học trong lĩnh vực phát triển bền vững; đại diện lãnh đạo địa phương một số quốc gia giàu kinh nghiệm như Bỉ, Đức, Anh, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc,… đại diện lãnh đạo các tổ chức quốc tế lớn như WEF, UNDP, ADB,… các nhà quản trị từ các doanh nghiệp hôm nay là cơ hội rất tốt để để các địa phương chia sẻ và học hỏi các bài học kinh nghiệm, các chính sách, mô hình tốt.
Phó thủ tướng cũng yêu cầu Thành phố cần tận dụng tốt cơ hội kết nối và hợp tác. Theo ông, chuyển đổi xanh, và tăng trưởng xanh tạo ra nhiều cơ hội kinh doanh mới nhưng cũng đòi hỏi nguồn lực lớn, bao gồm tài chính, nhân lực, và công nghệ.
“Các nguồn lực trên, đặc biệt cách thức để huy động được nguồn tài chính xanh, ngoài vai trò các ngân hàng rất cần sự tham gia và hợp tác chặt chẽ của các tổ chức tài chính quốc tế, với các cam kết hỗ trợ cho phát triển”, ông nói.
Theo Phó Thủ tướng, các cơ hội kinh doanh từ nguồn năng lượng tái tạo; giao thông xanh; chuỗi cung ứng hàng hóa xanh từ sản xuất đến tiêu dùng, đang tạo ra nhiều cơ hội hợp tác kinh doanh hấp dẫn cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước, thu hút nguồn lực to lớn từ xã hội, đảm bảo chuyển đổi xanh đi vào cuộc sống thành công.
“Trong bối cảnh thế giới mới, phương thức triển khai tăng trưởng xanh có nhiều thay đổi với cách tiếp cận đi vào thực chất hơn thì Việt Nam nói chung và TP.HCM nói riêng vẫn cần nhiều hỗ trợ hơn nữa từ các bên liên quan trong và ngoài nước”, Phó thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh.
Chậm chuyển đổi sẽ khiến doanh nghiệp tụt hậu
Phó thủ tướng cũng cho rằng, Diễn đàn được coi như một khởi động, và sau diễn đàn, những hành động diễn ra trong thực tế tiếp theo mới quyết định sự thành công.
 |
Diễn đàn là cơ hội tốt để các doanh nghiệp nhận thức lại mô hình kinh doanh truyền thống, tiếp cận với các cơ hội kinh doanh mới. Ảnh: Lê Toàn |
Do đó, ông yêu cầu các Bộ ngành liên quan, trong đó có Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài nguyên Môi trường,… lắng nghe, trao đổi về các ý kiến từ các bài học kinh nghiệm, đề xuất của doanh nghiệp, đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện các chính sách hỗ trợ, các tiêu chí xanh, các mô hình thử nghiệm.
Trong đó, với đặc thù về đô thị, quy mô dân số, tính năng động của nền kinh tế, TP.HCM là nơi thử nghiệm rất tốt các chính sách thúc đẩy kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, đặc biệt trong bối cảnh TP.HCM có Nghị quyết 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù.
Riêng với TP.HCM, ông yêu cầu cần phát huy tinh thần chủ động trong việc triển khai thực thi hiệu quả các chủ trương, chính sách và Chiến lược từ Trung ương. Với các nội dung phong phú từ Diễn đàn, các địa phương cần tham khảo để xây dựng định hướng hay chiến lược phát triển kinh tế xanh phù hợp, xác định rõ lợi thế và các lĩnh vực, sản phẩm ưu tiên, nguồn lực triển khai và huy động các doanh nghiệp và người dân.
Đối với các doanh nghiệp, Phó thủ tướng cho rằng đây là cơ hội tốt để nhận thức lại mô hình kinh doanh truyền thống, tiếp cận với các cơ hội kinh doanh mới, mạnh dạn liên kết hợp tác và huy động nguồn lực để từng bước chuyển đổi mô hình kinh doanh và hướng đến hiệu quả về lâu dài.
“Sự chậm trễ chuyển đổi sẽ khiến doanh nghiệp tụt hậu xa hơn trong việc đáp ứng nhu cầu khác nhau về tăng trưởng xanh đã và đang ngày càng phổ biến trên thế giới và ngay tại thị trường nội địa”, ông nói.
Đặc biệt Phó thủ tướng cho rằng nhận thức người dân đóng vai trò quyết định. Do đó, ông yêu cầu sau Diễn đàn này cần tiếp tục chuyển tải các thông tin chi tiết hơn, dễ hiểu hơn, phù hợp với đa số quần chúng để tạo sự chuyển biến thực sự về ý thức tiêu dùng xanh, tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường, tiến tới một nền kinh tế xanh, kinh tế bền vững trong tương lai không xa.
