Các thành viên của Chính phủ tại buổi họp báo thường kỳ chiều 2/12
Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng khẳng định, trong hoạt động ngân hàng, một trong những yêu cầu quan trọng là tổ chức tín dụng phải đảm bảo tỷ lệ an toàn hoạt động, đặc biệt là hệ số an toàn vốn (CAR).
Theo đánh giá của NHNN, hiện nay, các ngân hàng thương mại cổ phần có vốn nhà nước trên 50% (BIDV, Vietcombank, VietinBank) và Agribank đang có hệ số CAR sát ngưỡng tối thiểu theo Thông tư 41/2016/TT-NHNN (về tuân thủ các quy định Basel II).
Chính vì vậy, trong trường hợp không tăng được vốn, các ngân hàng này sẽ phải hạn chế, thậm chí có phải ngừng cấp tín dụng. Điều này sẽ ảnh hưởng lớn đến nhu cầu vốn đầu tư cho phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam, nhất là tại Việt Nam, việc phát triển của các doanh nghiệp phụ thuộc nhiều vào việc cấp tín dụng của ngân hàng.
"Vì tính cấp thiết đó, vừa qua Ngân hàng Nhà nước được thừa uỷ quyền Thủ tướng Chính phủ đã báo cáo Quốc hội và Ban Cán sự đảng Chính phủ đã báo cáo Bộ Chính trị kiến nghị giải pháp và cơ sở pháp lý để giải quyết việc này. Hiện nay, Ngân hàng Nhà nước đang tích cực thực hiện ý kiến của Bộ Chính trị trong việc tháo gỡ khó khăn cho các ngân hàng thương mại", Phó Thống đốc cho hay.
Nhiều năm nay, 'Big 4' ngân hàng liên tục đề nghị Chính phủ cho phép giữ lại cổ tức tiền mặt để tăng vốn do hệ số CAR đang ở mức tối thiểu và có nguy cơ thủng lưới an toàn vốn nếu áp dụng Basel II. Cả hai kỳ họp Quốc hội năm nay, NHNN đều đưa ra kiến nghị cho phép sử dụng ngân sách nhà nước để tăng vốn điều lệ cho các ngân hàng thương mại nhà nước song đều không được Quốc hội thông qua.
Trong báo cáo gửi Quốc hội trước thềm kỳ họp Quốc hội mới đây, Thống đốc Lê Minh Hưng cho rằng, việc nâng cao năng lực tài chính thông qua tăng vốn điều lệ của ngân hàng thương mại nhà nước nhằm đảm bảo vai trò chủ đạo của các ngân hàng này trên thị trường tài chính tiền tệ thời gian qua gặp nhiều khó khăn. Tổng số vốn cần đầu tư, bổ sung cho các ngân hàng thương mại nhà nước là khá lớn để đảm bảo đáp ứng yêu cầu tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu theo Basel II trong khi nguồn lực Nhà nước có thể được sử dụng để tăng vốn cho các ngân hàng này cũng hết sức hạn chế.
Vì vậy, NHNN đề nghị Quốc hội sửa Nghị quyết số 25/2016/QH14, Nghị quyết số 26/2016/QH14, Nghị quyết số 1023/NQ-UBTVQH13 hoặc ban hành một Nghị quyết mới theo hướng cho phép sử dụng ngân sách nhà nước để tăng vốn điều lệ cho các ngân hàng thương mại nhà nước (không bao gồm 3 ngân hàng mua bắt buộc).
Hiện trong số 4 ngân hàng thương mại lớn có vốn nhà nước trên 50%, Vietcombank ít chịu áp lực nhất về hệ số CAR. BIDV cũng vừa giải tỏa được tình trạng khó khăn do đã hoàn tất thương vụ bán vốn kỷ lục cho đối tác KEB Hana. Tuy nhiên, VietinBank đang trong thế kẹt vì không còn dư địa tăng vốn và có nguy cơ suy giảm tăng trưởng, còn Agribank cũng khó khăn không kém vì đây là ngân hàng 100% vốn nhà nước, việc tăng vốn hoàn toàn phụ thuộc vào ngân sách.
