Nhà mạng có tiếp tay cho cuộc gọi rác?
Theo số liệu của Bộ Thông tin và Truyền thông, số cuộc gọi rác phát sinh trong 6 tháng đầu năm 2022 tăng 1,5 lần so với cùng kỳ năm 2021, từ mốc 48,4 triệu lên hơn 74,1 triệu cuộc. Số thuê bao bị chặn do phát tán gọi rác là hơn 113.000 thuê bao, tăng 53% so với con số gần 74.000 thuê bao bị chặn cùng kỳ năm 2021. Trung bình mỗi tháng có gần 400.000 thuê bao nghi ngờ phát tán cuộc gọi rác…
Tháng 3/2022, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng đã ký Quyết định số 611/QĐ-BTTTT về việc kiểm tra hoạt động quản lý thông tin thuê bao, xử lý SIM có thông tin thuê bao không đúng quy định, SIM sử dụng để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật của các doanh nghiệp viễn thông di động.
Cuối tháng 9/2022, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành kết luận kiểm tra và xử phạt 7 doanh nghiệp viễn thông (gồm Viettel, VNPT, MobiFone, Vietnamobile, Gtel Mobile, ITel, MobiCast) có sai phạm quản lý thông tin thuê bao.
Theo đó, Vietnamobile bị xử phạt 440 triệu đồng, Viettel Telecom và 8 chi nhánh bị phạt 175 triệu đồng; 4 trung tâm kinh doanh của VNPT (gồm Hà Nội, Thanh Hóa, Ninh Bình và Bà Rịa - Vũng Tàu) bị phạt 170 triệu đồng; xử phạt 4 công ty dịch vụ MobiFone khu vực với mức 170 triệu đồng; xử phạt Đông Dương Telecom 90 triệu đồng, MobiCast 90 triệu đồng và Gtel Mobile 20 triệu đồng.
Ngoài ra, đoàn thanh tra đã xử phạt 39 điểm viễn thông ủy quyền trên phạm vi với số tiền 1,77 tỷ đồng… Đây là hình phạt khá nghiêm khắc đối với doanh nghiệp viễn thông.
Kết luận kiểm tra đã chỉ rõ sai phạm của các doanh nghiệp viễn thông di động trong việc quản lý thông tin thuê bao. Cụ thể, bán SIM đã được nhập sẵn thông tin thuê bao, kích hoạt sẵn dịch vụ di động trả trước; chấp nhận đăng ký thông tin thuê bao bên ngoài điểm cung cấp dịch vụ viễn thông; quản lý chưa chặt chẽ dẫn tới thông tin thuê bao không chính xác, không đầy đủ theo quy định; cá nhân đăng ký rất nhiều SIM…
Doanh nghiệp còn để xảy ra tình trạng nhân viên của mình, nhân viên đại lý/điểm cung cấp dịch vụ viễn thông sử dụng thông tin cá nhân hoặc sử dụng thông tin của người khác để đăng ký thông tin thuê bao; để đại lý/điểm cung cấp dịch vụ viễn thông cho nhau mượn tài khoản để đăng ký thông tin thuê bao; thực hiện không đúng quy trình đăng ký lại thông tin thuê bao, cấp lại SIM; sử dụng hồ sơ đăng ký thuê bao lần đầu để kích hoạt thêm SIM cho người sử dụng, không thực hiện đúng quy trình đăng ký thông tin thuê bao.
“Những hành vi vi phạm pháp luật của doanh nghiệp viễn thông, đại lý/điểm cung cấp dịch vụ viễn thông nêu trên làm ảnh hưởng, kéo dài thời điểm hoàn thành mục tiêu quản lý chính xác thông tin thuê bao, là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng SIM rác vẫn được bán trên thị trường”, kết luận của Thanh tra Bộ nêu rõ.
Còn ông Bùi Hoàng Phương, Chánh thanh tra, Trưởng đoàn Kiểm tra liên ngành cho biết, vẫn còn tình trạng nhiều cửa hàng kinh doanh bán SIM đã kích hoạt thuê bao cho khách hàng. Cá biệt, có hàng ngàn thuê bao của Vietnammobile đăng ký bởi một người. Đây là nguyên nhân dẫn tới tình trạng SIM rác, cuộc gọi rác phát sinh trong thời gian qua.
Nhà mạng nói gì?
Lý giải tình trạng một số đại lý thuộc nhà mạng vi phạm quy định, để xảy ra sai phạm và bị phạt, ông Cao Anh Sơn, Tổng giám đốc Viettel Telecom cho biết, một trong những nguyên nhân khiến tình trạng SIM rác, cuộc gọi rác vẫn diễn ra là vì sức ép chỉ tiêu kinh doanh tại doanh nghiệp, nên nhân viên tại nhiều chi nhánh đã “lách luật”.
“Viettel sẽ chủ động triển khai nhiều công cụ phần mềm hỗ trợ, xử phạt nghiêm khắc đối với những đơn vị vi phạm”, ông Sơn khẳng định.
Còn bà Trần Thanh Thủy, Phó tổng giám đốc VNPT cho biết, qua lần bị xử phạt này, doanh nghiệp đã đúc rút được kinh nghiệm sâu sắc, quyết liệt xử lý các vi phạm liên quan tới SIM rác, cuộc gọi rác. Đây không phải là giải pháp ứng phó với cơ quan chức năng, mà là giải pháp sống còn với doanh nghiệp.
Về phần mình, ông Bùi Sơn Nam, Phó tổng giám đốc MobiFone chia sẻ, nhà mạng đã cố gắng áp dụng công nghệ để chặn cuộc gọi rác và tin nhắn rác tối đa, nhưng vẫn để xảy ra sai sót. Đoàn kiểm tra đã kiến nghị sửa đổi giúp cho doanh nghiệp phát triển khách hàng và quy định quản lý thông tin thuê bao chặt chẽ hơn.
Ông Phạm Đức Long, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông nhấn mạnh, việc để xảy ra SIM rác, cuộc gọi rác “doanh nghiệp viễn thông và người sử dụ̣ng có trách nhiệm rất lớn”. Đồng thời, đề nghị các nhà mạng cần chỉ đạo và làm rõ trách nhiệm của cá nhân, tổ chức có liên quan; rà soát quy trình ký kết với các đại lý, điểm cung cấp dịch vụ đảm bảo thông tin thuê bao trong cơ sở dữ liệu. Bên cạnh đó, doanh nghiệp viễn thông phải ứng dụng công nghệ mới vào phát hiện sai phạm; phối hợp với Thanh tra Bộ yêu cầu các điểm cung cấp dịch vụ viễn thông rà soát lại có các tụ điểm vi phạm...
