Mới đây vào cuối tháng 9/2020, TAND TP Hà Nội đã xem xét phúc thẩm vụ kiện tranh chấp giữa Ngân hàng TMCP Đại Dương (nay là Ngân hàng Thương mại TNHH MTV Đại Dương – Oceanbank) và Ngân hàng thương mại cổ phần Nam Việt (nay là Ngân hàng TMCP Quốc dân – viết tắt là NCB) theo đơn kháng cáo của Oceanbank.
Theo bản án sơ thẩm, vào ngày 28/2/2014 và ngày 6/5/2014, Oceanbank đã ký 2 hợp đồng cho NCB vay liên ngân hàng số tiền 480 tỷ đồng, thời hạn là 364 ngày, lãi suất 7%/năm. Khoản vay không có tài sản đảm bảo.
Đặc biệt, cùng ngày 6/5/2014, Oceanbank và NCB tiếp tục ký 2 hợp đồng và 2 biên bản thỏa thuận mà nhiều nội dung có mối liên hệ đan xen nhau.
Cụ thể, Oceanbank và NCB đã 2 ký hợp đồng mua bán nợ của 2 doanh nghiệp là CTCP Đầu tư thương mại Mạnh Hà và Công ty TNHH Gió Hát, trong đó NCB mua lại khoản nợ 2 doanh nghiệp trên.
Kèm theo đó là 2 biên bản thỏa thuận với nội dung: “NCB có quyền bù trừ tiền vay liên ngân hàng vào tiền mua bán nợ trên”.
Hợp đồng mua bán nợ cũng có điều khoản thể hiện, “NCB có quyền yêu cầu Oceanbank mua lại khoản nợ trên và Oceanbank phải mua lại nợ vô điều kiện nếu NCB phát hiện bất kỳ gian dối che giấu thông tin nào liên quan đến 2 khoản nợ trên”.
Quá trình thực hiện hợp đồng, tính đến ngày 30/6/2014, NCB đã thanh toán 165 tỷ đồng nợ gốc và tiền lãi. Sau đó, NCB phát hiện Oceanbank che giấu thông tin khoản nợ trên thuộc nợ xấu (nhóm 5), không phải thuộc nhóm 1 như cam kết.
NCB đã có nhiều văn bản yêu cầu Oceanbank mua lại khoản nợ trên nhưng bất thành.
Ngày 4/2/2015, NCB đã tất toán trước hạn hợp đồng vay liên ngân hàng bằng cách bù trừ số tiền 315 tỷ đồng vào tiền gốc, lãi khoản nợ của Công ty Mạnh Hà và Công ty Gió Hát. Đồng thời thanh toán tiền chênh lệch cho Oceanbank.
Nếu theo đúng thỏa thuận giữa các bên thì giao dịch trên sẽ khép lại. Tuy nhiên, vụ việc bị “xới lại” do Oceanbank không chấp nhận cách bù trừ trên.
Từ năm 2019 đến nay, Oceanbank đã theo đuổi vụ kiện đòi NCB phải thanh toán tiền gốc, lãi và khoản phạt đối với hợp đồng cho vay liên ngân hàng, tổng cộng là 509 tỷ đồng.
Oceanbank cho rằng, mục đích cho vay liên ngân hàng để NCB bù đắp thiếu hụt thanh khoản. Việc chào bán nợ của Công ty Mạnh Hà và Công ty Gió Hát là công khai. Các giao dịch và thỏa thuận là độc lập. Biên bản thỏa thuận do ông Hà Văn Thắm (cựu Chủ tịch HĐQT) ký không đúng thẩm quyền.
Tuy nhiên, cả tòa án sơ thẩm và phúc thẩm đều không chấp nhận lý lẽ của Oceanbank.
Thực chất các hợp đồng và thỏa thuận ràng buộc lẫn nhau. Thời điểm vào tháng 3/2014, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước đã kiến nghị Oceanbank chuyển 2 khoản nợ trên từ nhóm 1 xuống nhóm 5 do “không đủ điều kiện vay vốn và tiềm ẩn rủi ro lớn”.
Oceanbank cũng thừa nhận “thiếu sót” là không thông báo cho NCB về kiến nghị của Thanh tra Ngân hàng Nhà nước. Đại diện Oceanbank cho rằng, do thời điểm đó đội ngũ lãnh đạo vướng vào lao lý, tình hình hoảng loạn, việc tiếp quản giữa người cũ và người mới xảy ra sơ sót.
Còn NCB khẳng định ngay từ đầu 2 bên đều biết về việc mua bán nợ.
“Vậy NCB có thẩm định nợ không?”, chủ tọa hỏi. Đại diện NCB đáp ”Có thẩm định nhưng hồ sơ có thể được làm đẹp”.
