Quyết định của Moody's về việc hạ một bậc đối với xếp hạng tín nhiệm Aaa của Mỹ vào tháng trước và nhu cầu ảm đạm đối với các cuộc đấu giá trái phiếu chính phủ Nhật Bản đã chuyển sự chú ý sang hai cường quốc này.
Mặc dù cuộc khủng hoảng nợ có thể không phải là trường hợp cơ bản, nhưng tiếng chuông cảnh báo đang bắt đầu vang lên.
Mỹ
Mỹ đã vươn lên đứng đầu danh sách lo ngại sau đợt bán tháo trái phiếu kho bạc Mỹ vào tháng 4. Cùng với đó là mối lo ngại là dự luật thuế và chi tiêu của Tổng thống Donald Trump có thể làm tăng thêm khoảng 3.300 tỷ USD vào nợ vào năm 2034, dựa theo ước tính của Ủy ban về Ngân sách Liên bang có Trách nhiệm (CRFB).
Quyết định của Moody's là một đòn giáng nữa, trong khi Giám đốc điều hành JP Morgan Jamie Dimon cũng cảnh báo về "vết nứt trên thị trường trái phiếu" một phần là do chi tiêu tài khóa quá mức.
Vị thế tiền tệ dự trữ hàng đầu của thế giới cung cấp cho Mỹ một số biện pháp bảo vệ và Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết Mỹ sẽ không bao giờ vỡ nợ.
Bên cạnh đó, các nhà đầu tư cho rằng, chính quyền sẽ ngăn chặn việc lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm tăng quá cao so với mức 4,5%.
Ngành ngân hàng cũng lạc quan rằng, các cơ quan quản lý của Mỹ có thể sớm cải tổ tỷ lệ đòn bẩy bổ sung, có khả năng giảm dự trữ bắt buộc và khuyến khích các ngân hàng đóng vai trò lớn hơn trong hoạt động trung gian thị trường trái phiếu kho bạc.
Nhật Bản
Nhật Bản từng là trường hợp điển hình về cách thị trường có thể thoát khỏi gánh nặng nợ khổng lồ trong những năm qua. Bây giờ điều đó đang thay đổi khi nợ công của Nhật Bản cao gấp hơn đôi so với quy mô nền kinh tế nước này, và là mức lớn nhất trong số các nền kinh tế phát triển.
Lợi suất trái phiếu chính phủ dài hạn của Nhật Bản đã đạt mức cao kỷ lục vào tháng 5 sau khi đợt chào bán trái phiếu kỳ hạn 20 năm dẫn đến kết quả đấu giá tệ nhất kể từ năm 2012. Lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 30 năm đã tăng 60 điểm cơ bản trong ba tháng qua, thậm chí còn tăng nhanh hơn ở Mỹ.
Nguyên nhân là do nhu cầu ảm đạm đối với trái phiếu kỳ hạn dài hơn từ những người mua truyền thống như các công ty bảo hiểm nhân thọ và quỹ hưu trí tại thời điểm lượng trái phiếu nắm giữ của Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BOJ) đã giảm lần đầu tiên sau 16 năm.
Trong khi đó, Thủ tướng Shigeru Ishiba phải đối mặt với áp lực chi tiêu lớn và cắt giảm thuế. Các nhà hoạch định chính sách đã cân nhắc cắt giảm doanh số chào bán trái phiếu siêu dài hạn, tạm thời xoa dịu những lo ngại của thị trường.
Anh
Tại Anh, với khoản nợ công gần 100% GDP vẫn dễ bị tổn thương trước đợt bán tháo trái phiếu toàn cầu ngay cả khi nước này đang tăng cường kỷ luật tài khóa.
Trong khi đó, bài đánh giá chi tiêu nhiều năm của Bộ trưởng Tài chính Rachel Reeves vào tuần tới có thể là bài kiểm tra tiếp theo đối với nền kinh tế G7 duy nhất có chi phí vay 30 năm trên 5%.
Jane Foley, chiến lược gia của Rabobank cho biết, chính phủ dường như đã chuẩn bị chi nhiều hơn cho quốc phòng và y tế, ngay cả khi cam kết không tăng thuế và duy trì chi tiêu chặt chẽ.
Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cũng đã thúc giục Bộ trưởng Rachel Reeves tuân thủ các kế hoạch giảm vay nợ công.
Sam Lynton-Brown, Giám đốc chiến lược vĩ mô toàn cầu tại BNP Paribas cho biết, việc chấm dứt sớm hơn các đợt bán trái phiếu của Ngân hàng trung ương Anh (BoE) có khả năng hỗ trợ thị trường trái phiếu chính phủ.
Pháp
Áp lực diễn ra trên thị trường trái phiếu của Pháp do lo ngại rằng bất ổn chính trị sẽ cản trở các nỗ lực thắt lưng buộc bụng vào năm ngoái đã giảm bớt.
Về phần bù rủi ro mà các nhà đầu tư yêu cầu khi nắm giữ trái phiếu chính phủ của Pháp so với trái phiếu chính phủ Đức đã giảm xuống còn khoảng 66 điểm cơ bản từ mức 90 điểm cơ bản vào tháng 11. Hơn nữa, các nhà đầu tư đã định vị cho mức giảm phí bảo hiểm rủi ro của khu vực đồng euro, được hỗ trợ bởi kỳ vọng rằng các nước châu Âu sẽ tăng cường sự gắn kết trong các lĩnh vực như quốc phòng.
Tuy nhiên, vẫn cần thận trọng. Thủ tướng Francois Bayrou có kế hoạch công bố lộ trình cắt giảm thâm hụt trong bốn năm vào tháng 7, điều này có thể mở đường cho cuộc chiến ngân sách tại quốc hội.
"Pháp không có bất kỳ cải thiện nào về mặt nợ kể từ cuộc khủng hoảng Covid", Eliezer Ben Zimra, Giám đốc quỹ thu nhập cố định của Carmignac cho biết.
Ý
Ý đã tụt hạng trong danh sách gây lo ngại nhờ sự ổn định chính trị, kinh tế gia tăng và khả năng tín dụng được cải thiện.
Kenneth Broux, Giám đốc nghiên cứu doanh nghiệp về tỷ giá hối đoái và lãi suất tại Societe Generale cho biết, thâm hụt ngân sách của nước này đã giảm xuống còn 3,4% GDP vào năm 2024 từ mức 7,2% vào năm 2023 và dự kiến sẽ giảm xuống còn 2,9% vào năm 2026, phù hợp với dự báo của chính phủ Đức.
"Điều này chưa từng xảy ra trong nhiều năm trước", ông cho biết.
Mặc dù trái phiếu chính phủ dài hạn của Ý vẫn đang trong giai đoạn đầy thách thức, nhưng hiệu suất tương đối tốt hơn so với các quốc gia như Pháp và sự đa dạng hóa theo hướng có lợi cho tài sản châu Âu đã hỗ trợ trái phiếu của nước này.
Khoảng cách lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm của Ý và Đức đang ở gần mức hẹp nhất kể từ năm 2021, chỉ dưới 100 điểm cơ bản.
