Nhiều dự án lớn quan trọng của Hà Nội được bỏ qua thủ tục cấp phép xây dựng

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết sáng 11/12

Sáng 11/12, trong ngày làm việc cuối cùng của Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khoá XV, với 431/435 đại biểu Quốc hội có mặt tham gia biểu quyết tán thành (chiếm 91,12%), Quốc hội đã thông qua Nghị quyết của Quốc hội "Về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện các dự án lớn, quan trọng trên địa bàn Thủ đô".

Nghị quyết này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 12/12/2025 và được thí điểm thực hiện trong 5 năm.

Hàng loạt ưu đãi cho dự án lớn quan trọng của Thủ đô

Theo Nghị quyết nói trên, 5 nhóm dự án lớn quan trọng trên địa bàn Thủ đô sẽ được hưởng hàng loạt ưu đãi đặc biệt như sau:

Về thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư: Hội đồng nhân dân (HĐND) Thành phố sẽ quyết định chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư công, dự án đầu tư PPP không sử dụng vốn ngân sách trung ương quy định tại điểm avà điểm b khoản 2 Điều 1 của Nghị quyết này (xem box cuối bài).

Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) Thành phố chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư quy định tại điểm a và điểm c khoản 2 Điều 1 của Nghị quyết này, trừ các dự án điện hạt nhân, dự án của nhà đầu tư nước ngoài về viễn thông hạ tầng mạng, trồng rừng, xuất bản, báo chí, dự án ảnh hưởng đến môi trường...

Về lựa chọn nhà đầu tư: Một số dự án đầu tư công, đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) được "thực hiện theo hình thức lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt", trong đó các "dự án thành phần của dự án PPP, dự án đầu tư kinh doanh cần triển khai ngay quy định tại điểm a khoản 2 Điều 1 của Nghị quyết này được thực hiện theo hình thức lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt trước khi cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư";

Các dự án quy định tại điểm a khoản 2 Điều 1 của Nghị quyết này được thực hiện các thủ tục về quy hoạch, khởi công xây dựng công trình đồng thời với thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, quyết định chủ trương đầu tư.

Theo đó, "Nhà đầu tư, chủ đầu tư không phải thực hiện thủ tục về cấp giấy phép xây dựng theo quy định của pháp luật về xây dựng; chịu trách nhiệm hoàn thiện các điều kiện theo quy định của pháp luật về khởi công xây dựng công trình dự án thành phần trong dự án tổng thể được quy định tại điểm a khoản 2 Điều 1 của Nghị quyết này trong thời hạn 06 tháng kể từ ngày khởi công".

Về tuân thủ quy hoạch: Trên địa bàn Thành phố chỉ lập một Quy hoạch tổng thể Thủ đô trên cơ sở cụ thể hóa các nội dung quy hoạch quốc gia, quy hoạch vùng và tích hợp, lồng ghép các nội dung của Quy hoạch Thủ đô, Quy hoạch chung Thủ đô.

Quốc hội họp ở hội trường sáng 11/12 để thông qua Nghị quyết "Về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện các dự án lớn, quan trọng trên địa bàn Thủ đô".

Chủ tịch UBND Thành phố phê duyệt Quy hoạch tổng thể Thủ đô, điều chỉnh Quy hoạch tổng thể Thủ đô sau khi lấy ý kiến của các bộ, ngành liên quan và được Hội đồng nhân dân Thành phố thông qua.

Trên cơ sở đó, các "dự án đầu tư công, dự án đầu tư PPP, dự án đầu tư kinh doanh cần triển khai ngay theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng, Đảng ủy Chính phủ chưa có trong quy hoạch thì được phép triển khai thực hiện và được cập nhật vào Quy hoạch tổng thể Thủ đô và các quy hoạch khác khi điều chỉnh".

Về thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất: Nghị quyết quy định: Sau khi có ý kiến chỉ đạo của cấp có thẩm quyền cho phép triển khai thực hiện đối với dự án quy định tại điểm a khoản 2 Điều 1 của Nghị quyết này, Thành phố sử dụng ngân sách cấp Thành phố và các nguồn vốn hợp pháp khác để thực hiện dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư độc lập trước khi phê duyệt chủ trương đầu tư.

HDND Thành phố quy định tiêu chí, hồ sơ, điều kiện,trình tự, thủ tục để thực hiện quy định tại khoản này.

Ngoài các trường hợp thu hồi đất quy định tại Điều 79 của Luật Đất đai, Thành phố quyết định từng trường hợp thu hồi đất cụ thể để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng được quy định tại điểm a khoản 2 Điều 1 của Nghị quyết này.

Về cơ chế huy động vốn thực hiện dự án: Nghị quyết cho phép TP Hà Nội được sử dụng kết dư ngân sách cấp Thành phố để ưu tiên bố trí vốn cho các dự án đầu tư công quy định tại Nghị quyết này trước khi thực hiện việc trả nợ gốc và chi trả lãi các khoản vay của ngân sách nhà nước nhưng vẫn phải bảo đảm không ảnh hưởng đến nghĩa vụ trả nợ gốc và chi trả lãi các khoản vay của ngân sách nhà nước.

Ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài có quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm trong hoạt động cấp tín dụng theo quy định của pháp luật về tổ chức tín dụng đối với dự án quy định tại điểm a khoản 2 Điều 1 của Nghị quyết này do Hội đồng nhân dân Thành phố quyết định chủ trương đầu tư, Chủ tịch Ủy ban nhân dân chấp thuận chủ trương đầu tư.

Triệt để phân cấp, phân quyền cho Hà Nội nhằm đạt tăng trưởng hai con số

Trước khi Quốc hội bấm nút thông qua, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ đã

Theo Bộ trưởng, các ý kiến của đại biểu Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Uỷ ban Kinh tế Tài chính cơ bản nhất trí với sự cần thiết ban hành Nghị quyết theo trình tự, thủ tục rút gọn; thống nhất về mục tiêu tháo gỡ các “điểm nghẽn” của pháp luật hiện hành, hoàn thiện cơ chế đầu tư, quy hoạch, xây dựng, đất đai..., đặc biệt là phân cấp mạnh mẽ thẩm quyền quyết định, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, chấp thuận chủ trương đầu tư cho Thành phố, tạo điều kiện đẩy nhanh tiến độ các dự án lớn, quan trọng, dự án hạ tầng chiến lược của Thủ đô.

Trước đó, Luật Thủ đô số 39/2024/QH15 đã được ban hành với nhiều cơ chế đặc thù cho Thủ đô nhưng việc phân cấp, phân quyền chưa đầy đủ, toàn diện, chưa tạo tính chủ động trong điều hành; đặc biệt trong bối cảnh Thành phố Hà Nội đang dự kiến triển khai một số dự án có quy mô rất lớn, phạm vi rất rộng, với thời gian ngắn.

Do vậy, Chính phủ kiến nghị Quốc hội chấp thuận các đề xuất phân cấp, phân quyền cho Hà Nội như nội dung dự thảo Nghị quyết về các nội dung quy hoạch, chấp thuận chủ trương đầu tư..., bao gồm cả thẩm quyền quyết định chủ trương đối với các dự án đầu tư công cho HĐND Thành phố, trong đó bao gồm dự án có nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường, trừ dự án sử dụng vốn ngân sách trung ương.

Minh Minh