Ngành bán lẻ đang chứng kiến ngày càng nhiều các dự án quy mô, hiện đại. Ảnh Bình Minh.
Cảm hứng từ thị trường 100 triệu dân
Ông Tezuka Daisuke - Thành viên Ban điều hành, Trưởng đại diện Tập đoàn AEON (Nhật Bản) tại Việt Nam, Tổng giám đốc AEON Việt Nam cho biết, Tập đoàn AEON xác định Việt Nam là một trong những thị trường chiến lược hàng đầu và với hơn 10 năm hiện diện tại đây, AEON hiểu rõ rằng thị trường này có tiềm năng tăng trưởng rất lớn.
Theo đại diện AEON, có một số lý do cho niềm tin đó. Trước hết, Việt Nam là quốc gia có dân số trẻ, trình độ học vấn ngày càng cao. Sức mạnh của con người Việt Nam chính là “động cơ” thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng và liên tục của thị trường bán lẻ.
Cùng với đó, tại Việt Nam, thị phần bán lẻ hiện đại mới đạt khoảng 12-15%, điều này có nghĩa là chợ truyền thống và cửa hàng tạp hóa nhỏ chiếm thị phần lớn hơn.
Tuy nhiên, xu hướng thị trường đang có sự thay đổi: Sau đại dịch Covid-19, người tiêu dùng bắt đầu ưu tiên thực phẩm an toàn, vệ sinh, được bán trong các cửa hàng bán lẻ hiện đại.
Ngoài ra, cùng với quá trình đô thị hóa, thu nhập của người dân cũng tăng lên và thu nhập của cư dân thành phố cao hơn khoảng 50% so với người dân ở nông thôn. Người có thu nhập cao thường ưu tiên mua sắm tại các cửa hàng bán lẻ hiện đại. Những yếu tố này cho thấy, thị trường Việt Nam còn rất nhiều dư địa phát triển cho các nhà bán lẻ hiện đại.
Tuy nhiên, khảo sát của AEON cũng cho thấy, tỷ lệ chi tiêu cho thực phẩm trong tổng chi tiêu của người Việt hiện chiếm khoảng 50%. Trong khi đó, ở các quốc gia phát triển, con số này chỉ chiếm khoảng 25%.
Việc phần lớn chi tiêu vẫn dành cho thực phẩm cho thấy sức mua của người dân chưa thực sự mạnh. Người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng mua sắm tại các cửa hàng bán lẻ hiện đại nhưng sức mua chưa đủ mạnh, đây cũng chính là thách thức.
Về phía khách hàng, đại diện AEON cho biết, tốc độ thay đổi trong hành vi tiêu dùng hiện rất nhanh.
Ví dụ, sau khi có những thông tin liên quan tới an toàn thực phẩm, người tiêu dùng lập tức chuyển sang các cửa hàng mà họ tin tưởng về chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm. Sự chuyển dịch này chủ yếu được thúc đẩy bởi các thông tin trên mạng xã hội.
Vì vậy, với thế hệ trẻ am hiểu công nghệ, quá trình dịch chuyển sang các nhà bán lẻ hiện đại sẽ diễn ra nhanh hơn.
Ở góc nhìn khác, đại diện FPT Retail nhận định, thị trường bán lẻ bắt đầu bước vào mùa kinh doanh cao điểm, sức mua sẽ gia tăng mạnh trong những tháng cuối năm, cho dù có chịu tác động của lạm phát và thắt chặt chi tiêu.
Chưa kể, Việt Nam là một thị trường thị trường lớn trong khu vực với quy mô dân số 100 triệu người với tầng lớp trung lưu đang gia tăng nhanh chóng, tạo dư địa tăng trưởng dài hạn cho ngành bán lẻ.
Theo báo cáo của Cục Thống kê (Bộ Tài chính), trong 8 tháng đầu năm 2025, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng theo giá hiện hành ước đạt 4,579 triệu tỷ đồng, tăng 9,4% so với cùng kỳ năm trước (năm 2024 tăng 8,9%).
Trong đó, doanh thu bán lẻ hàng hóa ước đạt gần 3,496 triệu tỷ đồng, chiếm 76,3% tổng mức và tăng 8,1% so với cùng kỳ năm trước.
“Chúng tôi quan sát thấy khách hàng ngày càng ưu tiên những nhóm hàng thiết yếu và dịch vụ y tế, sức khỏe, trong khi nhóm hàng xa xỉ, điện thoại cao cấp ít được ưu tiên hơn.
Tại FPT Retail, ngành hàng dược phẩm, dịch vụ tiêm chủng Long Châu, cũng như nhóm hàng điện máy gia dụng, dịch vụ tài chính FPT Shop ghi nhận tăng trưởng đáng kể.
Người tiêu dùng cũng ngày càng quan tâm đến sự minh bạch về nguồn gốc và chất lượng sản phẩm, là động lực để FPT Retail nói riêng và các doanh nghiệp cùng ngành nói chung cần đầu tư nghiêm túc vào công nghệ kiểm soát chất lượng và trải nghiệm số”, đại diện FPT Retail cho hay.
Chiến thuật giữ chân khách hàng
Giai đoạn hiện tại, ngành bán lẻ đang chứng kiến sự cạnh tranh gay gắt giữa các thương hiệu, nhất là các nhà bán lẻ lớn. Theo báo cáo của Savills Việt Nam, thị trường đang chứng kiến sự tham gia ngày càng mạnh mẽ của các thương hiệu bán lẻ cả trong và ngoài nước.
Người Việt Nam có nhu cầu cao trong việc hướng tới phong cách sống hiện đại, nhưng sức mua vẫn đang trong quá trình cải thiện. Vì vậy, việc cung cấp sản phẩm chất lượng cao với mức giá phù hợp là yếu tố then chốt.
Trong khi các chủ đầu tư lớn như Toshin, CJ, Mapletree, Thadico… đang lên kế hoạch phát triển các tổ hợp thương mại - giải trí tích hợp theo phong cách sống hiện đại, thì chuỗi tổ hợp bán lẻ thuộc hệ sinh thái Vingroup cũng cho thấy sự lớn mạnh nhanh chóng về quy mô với những dự án “khủng” trong thời gian tới như Vincom Mega Mall Ocean Park và Vinhomes Global Gates.
Ông Tezuka Daisuke đánh giá, thị trường bán lẻ Việt Nam đang tăng trưởng rất nhanh và AEON cũng đang tập trung đẩy mạnh mở rộng hệ thống cửa hàng, đa dạng hóa mô hình.
Tại Việt Nam, AEON hiện có định dạng lớn như trung tâm bách hóa tổng hợp và siêu thị đóng vai trò “hạt nhân cốt lõi” trong các trung tâm mua sắm. Định dạng siêu thị cỡ trung như tại Trung tâm thương mại Sora Gardens và Crescent Mall ở TP.HCM, ngoài ra còn có hệ thống siêu thị vừa và nhỏ và cửa hàng tiện lợi ở trung tâm 2 đô thị lớn Hà Nội và TP.HCM.
Chia sẻ thêm về giải pháp thu hút khách hàng, đại diện AEON cho biết, người Việt Nam có nhu cầu cao trong việc hướng tới phong cách sống hiện đại, nhưng sức mua vẫn đang trong quá trình cải thiện. Vì vậy, việc cung cấp sản phẩm chất lượng cao với mức giá phù hợp là yếu tố then chốt.
“Khả năng thích ứng với nhiều loại thị trường thông qua chiến lược đa dạng hóa mô hình kinh doanh, cùng việc cung cấp sản phẩm chất lượng cao với chi phí dễ tiếp cận nhờ chiến lược chuỗi cung ứng… là thế mạnh giúp AEON mở rộng nhanh tại Việt Nam. Nhờ những chiến lược này, AEON đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ mở rộng quy mô kinh doanh lên gấp 3 lần so với hiện tại”, ông Tezuka Daisuke nói.
Còn theo đại diện FPT Retail, nhà bán lẻ này đặc biệt coi trọng yếu tố minh bạch và uy tín, từ đó tạo dựng niềm tin nơi khách hàng, cùng với đó là đẩy mạnh ứng dụng các công nghệ mới như AI (trí tuệ nhân tạo), Big Data (dữ liệu lớn)… để tối ưu chuỗi cung ứng, dự báo nhu cầu và cá nhân hóa trải nghiệm.
Đồng thời, FPT Retail xác định rõ việc đặt khách hàng làm trung tâm, từ đó tập trung vào trải nghiệm và các dịch vụ khác biệt, uy tín, nhất là với những dịch vụ có yếu tố chuyên môn như dược phẩm, tiêm chủng, chăm sóc sức khỏe.
Ông Matthew Powell - Giám đốc Savills Hà Nội nhận định, phân khúc bán lẻ tại Hà Nội đang có sự phân hóa rõ nét. Một điểm quan trọng là bán lẻ không còn được xem như một khoản đầu tư thụ động, mà ngày càng được các chủ đầu tư tiếp cận theo hướng tài sản vận hành.
Do vậy, đòi hỏi phải có chiến lược quản lý chủ động, vốn đầu tư để làm mới và cải tiến dựa trên hiểu biết về hành vi khách hàng, cùng hoạt động quảng bá tập trung để định vị chính xác tệp khách hàng.
Theo đại diện Savills Hà Nội, bài toán cho các chủ đầu tư trong thời gian tới không chỉ nằm ở quy mô hay thương hiệu, mà còn là quản trị hiệu quả, vận hành chuyên sâu và liên tục đổi mới theo nhu cầu thị trường.
Thực tế cho thấy, tại Hà Nội đã có những trung tâm thương mại thành công vượt trội, nhưng cũng có không ít dự án hoạt động kém hiệu quả, tỷ lệ lấp đầy thấp, lượng khách thưa vắng. Điều này đòi hỏi sự tái cấu trúc quyết liệt, định hướng rõ ràng và sự tham gia của các đơn vị vận hành chuyên nghiệp để đảm bảo hiệu quả đầu tư và phát triển bền vững.
