Chia sẻ tại buổi phỏng vấn với Cointelegraph, ông Maksym Sakharov, đồng sáng lập và CEO của ngân hàng phi tập trung onchain WeFim, đã có những nhận định thẳng thắn về nguyên nhân khiến Nhật Bản đang dần đánh mất vị thế đứng đầu trong cuộc đua trên thị trường tiền số.
Theo ông Sakharov, nguyên nhân không phải do thiếu tiềm năng hay công nghệ, mà chính là do "văn hóa phê duyệt chậm chạp" đang đẩy các doanh nghiệp startup và nhà đầu tư rời khỏi đất nước mặt trời mọc.
"Mức thuế cao, có thể lên đến 55% đã không còn là rào cản chính cho sự phát triển thị trường tiền số tại Nhật Bản. Thay vào đó, mô hình phê duyệt trước của FSA/JVCEA và sự thiếu vắng một sandbox linh hoạt, mới là những thứ khiến nhiều doanh nghiệp và nhà đầu tư khó có thể chấp nhận", ông Sakharov cho biết.
Hiện tại ở Nhật Bản, khi một công ty muốn niêm yết token hoặc tổ chức IEO (Initial Exchange Offering - huy động vốn), sẽ phải trải qua một quy trình "hai tầng" cực kỳ phức tạp. Bước đầu tiên, dự án sẽ phải trải qua quá trình đánh giá ban đầu bởi Hiệp hội trao đổi tài sản số Nhật Bản (JVCEA). Sau đó, cơ quan Dịch vụ tài chính (FSA) sẽ thực hiện giám sát cuối cùng và đưa ra quyết định chính thức.
Vấn đề nằm ở chỗ, toàn bộ quy trình này có thể kéo dài từ 6 - 12 tháng, thậm chí lâu hơn. "Nhiều doanh nghiệp sẽ phải chờ trong khoảng 12 tháng chỉ để nhận câu trả lời rằng, token của bạn không thể được niêm yết hoặc sản phẩm của bạn không thể ra mắt. Điều này tiêu tốn nguồn lực và buộc nhiều doanh nghiệp Nhật Bản phải niêm yết ở nước ngoài trước", ông Sakharov nói.
Một trong những câu nói ấn tượng nhất của Sakharov là “Culture eats tax cuts for breakfast". Đây là một cụm từ được nói lái theo câu nói nổi tiếng của chuyên gia quản trị Peter Drucker "Culture eats strategy for breakfast", mang ý nghĩa dù Nhật Bản có giảm thuế tiền số xuống mức cạnh tranh nhưng nếu văn hóa phê duyệt không thay đổi thì rất khó để thu hút được thêm doanh nghiệp, cũng như phát triển thị trường. Ở thời điểm hiện tại, các nhà quản lý đang đề xuất giảm mức thuế cho thị trường tiền số từ 55% xuống còn 20%.
Thực tế, nhiều công ty Nhật Bản đã "bỏ trốn" sang các quốc gia khác. Giống như trường hợp của Binance Japan đã chuyển trọng tâm phát triển sản phẩm mới sang Dubai và Singapore; SoftBank đầu tư hàng tỷ USD cho các startup tiền số ở nước ngoài thay vì phát triển trong nước...
Trong khi Nhật Bản đang "đánh mất thời cơ," các quốc gia, vùng lãnh thổ khác trong khu vực đang có những bước tiến vượt bậc. Có thể kể đến những cái tên như Hong Kong (Trung Quốc) đã có sự chuyển mình ngoạn mục từ việc cấm Bitcoin ETF đến trở thành trung tâm tiền số mới của châu Á. Ensemble Sandbox - được ra mắt đầu năm 2024 - đã thu hút hơn 200 dự án đăng ký trong 6 tháng đầu. Chỉ trong năm 2024, cơ quan quản lý tại đây đã cấp phép cho 8 sàn giao dịch và 12 quỹ đầu tư tiền số.
"Nếu như Nhật Bản đang từng bước xây dựng chiến lược phát triển dài hạn, thì Hong Kong (Trung Quốc) lại cho thấy những kết quả tích cực từ sự nhanh nhạy của mình", ông Maarten Henskens, quản lý tại Startale Group, nhận xét.
Không chỉ vậy, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) đã trở thành "ngôi sao đang lên" trong khu vực với tốc độ phê duyệt nhanh chóng. Dubai Virtual Assets Regulatory Authority (VARA) và Abu Dhabi Global Market (ADGM) đều có quy trình được thực hiện hợp lý. Theo báo cáo của PwC Middle East, UAE đã thu hút hơn 1.500 công ty tiền số trong 2 năm qua, với thời gian cấp phép trung bình chỉ 3-6 tháng.
Hoặc như Singapore, đất nước vừa có quy định nghiêm ngặt về quản lý thị trường tiền số nhưng đi kèm một khung quy định toàn diện, dễ hiểu với các hướng dẫn chi tiết và thời gian rõ ràng.
Theo dữ liệu từ cơ quan Tiền tệ Singapore (MAS), thời gian xử lý đơn xin cấp phép cho các dịch vụ thanh toán số thường dao động từ 6 - 9 tháng nhưng với quy trình minh bạch và dự đoán được.
Để cải thiện tình hình, ông Sakharov đề xuất, thay vì áp dụng một tiêu chuẩn cho tất cả các dự án tiền số, Nhật Bản nên áp dụng phương pháp phân loại rủi ro. Các dự án có rủi ro thấp nên có quy trình nhanh chóng, trong khi các dự án phức tạp mới cần đánh giá kỹ lưỡng. Thay vì yêu cầu tất cả các dự án đều phải tuân thủ cùng một bộ quy tắc phức tạp, nên có các yêu cầu khác nhau tùy thuộc vào quy mô và độ phức tạp của dự án. Và, cần có một "sandbox" thực sự, hỗ trợ các doanh nghiệp thử nghiệm tính năng, quản trị dự án.