64 dự án và 1.300 trường hợp vi phạm chờ gỡ vướng
Từ ngày 1/4/2025, Nghị quyết số 170/2024/QH15 của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc thù nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án, đất đai liên quan đến kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại TP.HCM, TP. Đà Nẵng và tỉnh Khánh Hòa sẽ có hiệu lực.
Theo nghị quyết này, 64 dự án vi phạm trong kết luận thanh tra ở TP.HCM, Đà Nẵng, Khánh Hòa và hơn 1.300 trường hợp vi phạm thời hạn sử dụng đất khi cấp chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất tại Đà Nẵng sẽ có hướng xử lý vướng mắc.
Tại TP.HCM, trong số 4 dự án được tháo gỡ thì 3 dự án của Tập đoàn Novaland, gồm dự án The Water Bay (quy mô 224 ha, phường Bình Khánh, TP. Thủ Đức); dự án Lakeview City (quy mô 106 ha, khu Nam Rạch Chiếc, phường An Phú, TP. Thủ Đức); dự án The Tresor (số 39-39B Bến Vân Đồn, quận 4).
Theo đại diện Tập đoàn Novaland, nhờ nghị quyết này, những vướng mắc liên quan đến tiền sử dụng đất tại các dự án của Novaland tại TPHCM, đặc biệt là dự án Lakeview City, sẽ chính thức được giải quyết.
Đây cũng là cơ sở để các cơ quan thẩm quyền nhanh chóng thực hiện các công việc theo chủ trương đã được Quốc hội phê duyệt. Đồng thời, Novaland cũng có cơ sở hoàn tất các nghĩa vụ tài chính và thúc đẩy nhanh quá trình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho khách hàng tại các dự án.
Một dự án khác được tháo gỡ lần này là New City Thủ Thiêm, nằm trên khu đất rộng 38,4 ha tại phường Bình Khánh, TP. Thủ Đức, do Công ty TNHH Xây dựng thương mại Thuận Việt làm chủ đầu tư.
Năm 2007, khi TP.HCM triển khai kế hoạch xây dựng 12.500 căn hộ tái định cư phục vụ Khu đô thị mới Thủ Thiêm, Công ty Thuận Việt tham gia xây dựng 3.550 căn, chia thành hai khu 2.220 căn và 1.330 căn, với cam kết Thành phố sẽ mua lại toàn bộ khi hoàn thành.
Tuy nhiên, sau khi dự án hoàn tất, Thành phố tính toán lại và nhận thấy có 5.600 căn hộ dư thừa do không còn nhu cầu sử dụng để tái định cư.
Do đó, khu đất 1.330 căn hộ được Thành phố dùng để thanh lý hợp đồng với Công ty Thuận Việt thông qua hình thức giao đất, thu tiền sử dụng đất, cho phép nhà đầu tư chuyển đổi sang dự án thương mại để bán, thu hồi vốn.
Do chưa xác định được con số cụ thể nên Công ty Thuận Việt đã tạm nộp tiền sử dụng đất với mức 26 triệu đồng/m2, sau đó tiến hành cải tạo và đổi tên thành dự án New City Thủ Thiêm. Mặc dù dự án đã hoàn thành, bàn giao cho cư dân, nhưng việc định giá tiền sử dụng đất kéo dài nhiều năm khiến người mua nhà tại dự án chưa được cấp sổ hồng.
Ngoài ra, theo Kết luận Thanh tra số 1041 ngày 26/6/2019 của Thanh tra Chính phủ, việc UBND TP.HCM thanh lý hợp đồng đầu tư khu đất 1.330 căn hộ mà chưa có ý kiến chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ là không đúng quy định của Luật Đất đai 2013.
Hiện tại, Quốc hội đã thông qua phương án xử lý đối với dự án này. Cụ thể, đối với phần diện tích đất tương ứng với tiền sử dụng đất mà nhà đầu tư đã tạm nộp, giá đất sẽ được xác định tại thời điểm thanh lý hợp đồng (ngày 30/3/2018). Còn phần diện tích đất chưa nộp tiền sử dụng đất, giá đất được tính theo thời điểm cơ quan nhà nước ban hành quyết định giao đất (ngày 11/12/2020).
Bước đột phá để vực dậy niềm tin thị trường
Trao đổi với Báo Đầu tư Chứng khoán, đại diện Novaland cho biết, hiện tại, Novaland đã có sự chuẩn bị để thực hiện các nghĩa vụ tài chính phát sinh, nhưng cũng mong muốn các cơ quan chức năng tiếp tục xem xét tháo gỡ vướng mắc thủ tục pháp lý cho các dự án trọng điểm khác của Tập đoàn.
Bởi điều này không chỉ giúp doanh nghiệp phục hồi hoạt động sản xuất - kinh doanh, mà còn giúp ổn định tâm lý, đời sống cư dân của dự án. Đặc biệt, việc xử lý tháo gỡ vướng mắc pháp lý không chỉ gỡ khó về các khoản nợ, dòng tiền cho doanh nghiệp, mà còn khơi thông các nguồn vốn khác.
Tương tự, ông Văn Dũng Chinh - Tổng giám đốc Công ty TNHH Thương mại và Đầu tư Vinareal cũng cho biết, trong 5 năm qua, thị trường bất động sản nghỉ dưỡng Khánh Hòa gần như “án binh bất động”. Ngoài ảnh hưởng từ dịch bệnh, suy giảm kinh tế và nhu cầu du lịch quốc tế sụt giảm, một nguyên nhân quan trọng khác là những vướng mắc pháp lý kéo dài.
Nhiều vụ án và đợt thanh kiểm tra liên quan đến sai phạm đất đai khiến doanh nghiệp và nhà đầu tư e ngại, dẫn đến nguồn cung khan hiếm, hoạt động thị trường đình trệ. Hàng loạt dự án không thể triển khai đẩy khách hàng vào thế khó. Không thể đưa dự án vào khai thác kinh doanh, nhà đầu tư không thể thu hồi vốn, trong khi dự án thiếu thanh khoản và chủ đầu tư dính sai phạm, làm suy giảm niềm tin vào thị trường.
Trong thời gian dài, giới đầu tư luôn mong chờ cơ quan quản lý sớm tháo gỡ vướng mắc để các dự án có thể tiếp tục triển khai. Vì vậy, Nghị quyết 170 đánh dấu bước tiến quan trọng khi lần đầu tiên đưa ra cơ chế thí điểm khơi thông các dự án có sai phạm tại 3 tỉnh, thành phố lớn. Rất hy vọng, mô hình này sẽ được nhân rộng trên cả nước.
“Thời gian qua, doanh nghiệp bất động sản rơi vào tình trạng kiệt quệ do pháp lý bế tắc, thủ tục kéo dài, chi phí vốn và chi phí tài chính tăng cao. Khi vướng mắc được tháo gỡ, các doanh nghiệp sẽ có lộ trình rõ ràng để tái khởi động dự án, bàn giao sản phẩm và thực hiện nghĩa vụ tài chính với khách hàng. Nhờ đó, quyền lợi nhà đầu tư được bảo đảm, thị trường bất động sản từng bước khôi phục niềm tin và lấy lại động lực phát triển”, ông Dũng nhấn mạnh.
Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM cũng đánh giá, đây là lần đầu tiên Quốc hội có một nghị quyết đặc thù dành cho lĩnh vực bất động sản, “chỉ mặt điểm tên” từng dự án, nêu rõ từng danh mục tháo gỡ, thay vì chỉ nêu chung chung như các văn bản trước đây. Điều này cho thấy nỗ lực lớn của cơ quan lập pháp trong kiến tạo cơ chế, chính sách hỗ trợ thị trường.
Tuy vậy, danh sách dự án bất động sản chờ gỡ vướng vẫn còn dài. Để góp phần thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, trên cơ sở Nghị quyết 170 của Quốc hội vừa ban hành, ông Châu kiến nghị cơ quan có thẩm quyền quyết liệt tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để tái khởi động hàng trăm dự án bất động sản, nhà ở thương mại, nhà ở xã hội đang bị dừng triển khai trên cả nước.
Đây là việc làm cấp bách để có thể tăng ngay nguồn cung nhà ở cho thị trường, cũng như khắc phục tình trạng lãng phí nguồn lực đất đai, nguồn lực xã hội.