John Griffin, giáo sư tài chính tại Đại học Texas và nhóm sinh viên đã thu thập địa chỉ tiền điện tử từ hơn 4.000 nạn nhân của vụ lừa đảo, vốn đã bùng nổ phổ biến kể từ đại dịch. Với các công cụ truy tìm blockchain, họ đã theo dõi dòng tiền từ nạn nhân đến những kẻ lừa đảo, những kẻ lừa đảo này chủ yếu sống ở Đông Nam Á.
Giáo sư Griffin cho biết, trong vòng 4 năm từ tháng 1/2020 đến tháng 2/2024, các mạng lưới tội phạm đã chuyển hơn 75 tỷ USD sang các sàn giao dịch tiền điện tử. Ông cho biết, một phần trong tổng số tiền có thể đại diện cho số tiền thu được từ các hoạt động tội phạm khác.
“Đây là những mạng lưới có tổ chức tội phạm lớn và chúng hoạt động hầu như không bị tổn hại gì”, ông cho biết.
Pig butchering - một trò lừa đảo được đặt tên theo hoạt động vỗ béo lợn trước khi giết mổ - thường bắt đầu bằng một tin nhắn văn bản sai số. Những người phản hồi sẽ bị thu hút vào đầu tư tiền điện tử. Nhưng các khoản đầu tư là giả mạo và một khi nạn nhân gửi đủ tiền, những kẻ lừa đảo sẽ biến mất. Nghe có vẻ xa vời, nhưng nạn nhân thường xuyên mất hàng trăm nghìn, thậm chí hàng triệu đô la. Một chủ ngân hàng ở Kansas đã bị buộc tội trong tháng này vì biển thủ 47,1 triệu USD từ ngân hàng của mình trong một vụ lừa đảo Pig butchering.
Những người gửi tin nhắn thường là nạn nhân của nạn buôn người từ khắp Đông Nam Á. Họ bị dụ dỗ đến các khu tập thể ở các quốc gia bao gồm Campuchia và Myanmar với những lời mời làm việc lương cao, sau đó bị mắc bẫy, buộc phải thực hiện hành vi lừa đảo và đôi khi bị đánh đập và tra tấn. Liên Hợp quốc ước tính có hơn 200.000 người đang bị giam giữ trong các khu lừa đảo.
Theo nghiên cứu “Tiền điện tử dẫn truyền chế độ nô lệ tài chính như thế nào? Nền kinh tế của pig butchering”, giáo sư Griffin phát hiện ra rằng 15 tỷ USD đã đến từ 5 sàn giao dịch, bao gồm cả Coinbase, thường được các nạn nhân ở các nước phương Tây sử dụng. Nghiên cứu cho biết rằng, một khi những kẻ lừa đảo thu được tiền, chúng thường chuyển đổi chúng thành Tether, một loại tiền ổn định phổ biến. Trong số các địa chỉ mà bọn tội phạm tiếp cận, 84% khối lượng giao dịch là ở Tether.
“Ngày xưa, việc chuyển số tiền mặt lớn như vậy qua hệ thống tài chính là vô cùng khó khăn. Bạn sẽ phải thông qua các ngân hàng và làm theo các thủ tục ‘biết khách hàng của mình’. Hoặc bạn sẽ phải bỏ tiền mặt vào túi”, ông cho biết.
Paolo Ardoino, Giám đốc điều hành của Tether đã gọi báo cáo này là sai sự thật và gây hiểu nhầm. “Với Tether, mọi hành động đều trực tuyến, mọi hành động đều có thể truy nguyên, mọi tài sản đều có thể bị tịch thu và mọi tội phạm đều có thể bị bắt… Chúng tôi làm việc với cơ quan thực thi pháp luật để thực hiện chính xác điều đó”, ông cho biết.
Tether đã hợp tác với chính quyền trong một số trường hợp để đóng băng các tài khoản có liên quan đến lừa đảo. Nhưng thường vào thời điểm tội phạm được báo cáo, những kẻ lừa đảo đã rút tiền.
“Báo cáo của chúng tôi cho thấy chúng là loại tiền tệ được các mạng lưới tội phạm lựa chọn”, giáo sư Griffin cho biết.
Trong khi đó, công ty phân tích blockchain Chainalysis cũng cho biết, tổng số của nghiên cứu có thể bị thổi phồng. Chỉ vì một địa chỉ blockchain nhận được một số tiền từ một vụ lừa đảo “pig butchering” không có nghĩa là tất cả số tiền mà địa chỉ đó nhận được đều đến từ lừa đảo.
Maddie Kennedy, người phát ngôn của Chainalysis cho biết: “Việc định lượng số tiền kiếm được thông qua các vụ lừa đảo pig butchering là một thách thức do báo cáo hạn chế”. (Tether cũng là một trong những khách hàng của Chainalysis).
Nhiều địa chỉ blockchain của nạn nhân lừa đảo đã được Chainbrium - công ty điều tra tiền điện tử của Na Uy - thu thập. Chainbrium cũng đã tiến hành phân tích dữ liệu và phát hiện ra rằng một phần lớn số tiền đã chảy qua một sàn giao dịch tiền điện tử phi tập trung có mục đích gọi là Tokenlon. Theo Chainbrium, những kẻ lừa đảo sử dụng sàn giao dịch để che giấu nguồn tiền.
Jan Santiago, nhà tư vấn của Chainbrium cho biết: “Với người dân ở Mỹ, tiền của họ đang đi thẳng vào Đông Nam Á, vào nền kinh tế ngầm này”.
Cuối cùng, bọn tội phạm sẽ gửi số tiền lừa đảo đến các sàn giao dịch tiền điện tử tập trung để rút tiền truyền thống. Giáo sư Griffin cho biết, Binance là sàn giao dịch phổ biến nhất, ngay cả sau khi công ty và người sáng lập Changpeng Zhao đã nhận tội vào tháng 11 về các cáo buộc hình sự chống rửa tiền và trừng phạt.
“Binance là nơi họ có thể chuyển số tiền lớn ra khỏi hệ thống”, giáo sư Griffin cho biết.
Giống như Tether, Binance đã làm việc với cơ quan thực thi pháp luật trong một số trường hợp để đóng băng các tài khoản có liên quan đến lừa đảo và trả lại tiền cho nạn nhân. Một phát ngôn viên của Binance cho biết gần đây họ đã làm việc với chính quyền để thu giữ 112 triệu USD trong một vụ lừa đảo pig butchering.
Người phát ngôn Simon Matthews cho biết: “Binance tiếp tục hợp tác chặt chẽ với các cơ quan thực thi pháp luật và cơ quan quản lý để nâng cao nhận thức hơn về các vụ lừa đảo, bao gồm cả các vụ pig butchering”.
