Ảnh: Granfix
Cuộc khủng hoảng này đã khiến trung tâm sản xuất ô tô lớn nhất Đông Nam Á buộc phải cắt giảm sản lượng và việc làm, đồng thời thúc đẩy các biện pháp từ chính phủ nhằm cố gắng đảo ngược tình thế.
Cuộc khủng hoảng này đã lan rộng đến các công ty như Techno-Metal, nơi sản xuất các bộ phận gầm xe bằng gang cho các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản bao gồm Toyota và Mitsubishi Motors trong hơn ba thập kỷ.
Phó tổng giám đốc Nattaporn Chewapornpimon cho biết, sản lượng tại hai nhà máy của công ty tại tỉnh Chon Buri của Thái Lan hiện chỉ đạt 40% công suất cao nhất và lực lượng lao động của công ty đã liên tục giảm khi các đơn đặt hàng bị xói mòn.
"Vào cuối năm ngoái, có khoảng 1.200 công nhân. Bây giờ, chỉ còn lại 900 người, chúng tôi cũng đã giảm giờ làm việc xuống còn 75% và cắt giảm giờ làm thêm", bà cho biết.
Sản lượng trong ngành công nghiệp ô tô của Thái Lan đã có xu hướng giảm trong năm qua, giảm 20,6% vào tháng 8 so với cùng kỳ năm trước. Doanh số bán hàng trong nước đã giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 14 năm qua.
 |
Ngành công nghiệp ô tô dự báo Thái Lan sẽ sản xuất 1,7 triệu xe trong năm nay, giảm so với mức 1,9 triệu xe của năm 2023. Trong số đó, 550.000 xe dự kiến sẽ được bán trong nước và 1,15 triệu xe xuất khẩu.
"Đây là một cuộc khủng hoảng, một cuộc khủng hoảng khá nghiêm trọng và không có lối thoát dễ dàng nào", Hajime Yamamoto, Giám đốc bộ phận tư vấn của Viện nghiên cứu Nomura tại Thái Lan cho biết, đồng thời nói thêm rằng thị trường trong nước trì trệ, kết hợp với sự cạnh tranh gia tăng trong xuất khẩu đang gây sức ép lên ngành ô tô.
Ngành xe điện (EV) đang phát triển nhanh chóng, đã thu hút khoản đầu tư hơn 1,44 tỷ USD từ các nhà sản xuất EV của Trung Quốc như BYD không thể bù đắp được sự thiếu hụt sản lượng cho ngành công nghiệp phụ tùng ô tô địa phương, nơi có khoảng 2.000 công ty và sử dụng khoảng 700.000 công nhân.
Nguyên nhân chính gây ra khó khăn cho ngành ô tô Thái Lan là phân khúc xe bán tải, vốn đóng góp gần một nửa doanh số bán xe của Thái Lan vào năm ngoái và là phương tiện di chuyển thường xuyên trên đường phố, từ những con phố đông đúc ở Bangkok đến những con đường nông thôn.
Theo số liệu chính thức, năm 2023 đã có hơn 820.000 xe bán tải đã được xuất khẩu, chiếm 67% tổng số xe được sản xuất.
Theo số liệu thống kê, tính đến thời điểm hiện tại, xuất khẩu xe bán tải đã giảm 8,76% so với cùng kỳ năm trước, trong khi sản lượng giảm 20,51% so với cùng kỳ năm trước xuống còn 616.549 chiếc.
Điều này làm ảnh hưởng lớn đến các công ty Thái Lan vì hơn 90% phụ tùng xe bán tải được sản xuất tại địa phương và riêng phân khúc này chiếm tới 70% thị trường phụ tùng trong nước, theo hiệp hội phụ tùng ô tô.
Đơn vị nghiên cứu của Kasikornbank cho biết trong báo cáo vào tháng 9 rằng doanh số bán phụ tùng ô tô dự kiến sẽ giảm gần 12% trong năm nay xuống còn 519 tỷ baht (15,68 tỷ USD).
"Nếu các doanh nghiệp vừa và nhỏ sản xuất phụ tùng ô tô đóng cửa ngày hôm nay, họ sẽ không thể quay trở lại", Sompol của hiệp hội phụ tùng ô tô cho biết, đồng thời nói thêm rằng tình hình còn tệ hơn cả thời kỳ khủng hoảng tài chính châu Á vào cuối những năm 1990 và đại dịch vào đầu thập kỷ này.
Nguyên nhân chính là các khoản nợ hộ gia đình lên tới 484 tỷ USD, tương đương 90,8% tổng sản phẩm quốc nội của Thái Lan tính đến tháng 3 năm 2024, một trong những tỷ lệ cao nhất ở châu Á, điều này đã kìm hãm doanh số bán ô tô.
Dữ liệu của cơ quan tín dụng cho thấy trong sáu tháng đầu năm 2024, các tổ chức tài chính đã phê duyệt khoảng 203.000 khoản vay trả góp, so với 722.000 khoản vay trong cả năm 2019.
Tình hình tín dụng đang rất căng thẳng trên nhiều phân khúc người tiêu dùng đến nỗi hiệp hội các nhà sản xuất xe của Thái Lan đã phải giảm một nửa dự báo doanh số cho năm 2024. Những người sở hữu xe hiện tại cũng đang phải vật lộn để trả nợ.
Surapol Opastien, người đứng đầu Cục Tín dụng Quốc gia Thái Lan, cho biết: "NPL về xe bán tải bắt đầu xuất hiện vào quý đầu tiên của năm 2022", ám chỉ đến các khoản nợ xấu đã tăng 40% so với cùng kỳ năm trước lên 148 tỷ baht (4,46 tỷ USD).
 |
Các nhóm ngành công nghiệp hiện đang phải vật lộn để tìm giải pháp, trong đó ngành phụ tùng ô tô thúc đẩy chính phủ đưa ra nhiều ưu đãi hơn cho các nhà sản xuất nước ngoài sản xuất ô tô động cơ đốt trong (ICE) truyền thống và ô tô hybrid.
Sompol, giám đốc nhóm phụ tùng cho biết: "Chúng tôi muốn trở thành người cuối cùng trụ vững trong ngành công nghiệp ICE, đặc biệt là trong lĩnh vực xe bán tải và sản xuất xe hybrid, thu hút các nhà sản xuất ô tô chuyển hoạt động sản xuất đến đây".
Surapong Paisitpattanapong, thuộc bộ phận ô tô của Liên đoàn Công nghiệp Thái Lan, cho biết: "Người Nhật cũng đã áp dụng công nghệ hybrid để cạnh tranh và vẫn cần phụ tùng".
Hội đồng đầu tư Thái Lan cũng đang cố gắng thu hút các nhà đầu tư nước ngoài thành lập liên doanh với các công ty phụ tùng ô tô địa phương.
"Điều này sẽ biến xe điện Trung Quốc thành xe điện Thái Lan, sau đó có thể xuất khẩu", người đứng đầu hiệp hội xe điện Suroj Sangsnit cho biết, đồng thời chỉ ra mức thuế đối với xe ô tô do Trung Quốc sản xuất từ Hoa Kỳ , EU và Ấn Độ .
Nhưng đối với một số công ty Thái Lan, việc hợp tác với các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc lại là một thách thức, một phần là do sự khác biệt về giá cả.
Nattaporn của Techno-Metal cho biết: "Ngay cả khi chúng tôi có thể cung cấp xe điện Trung Quốc, lợi nhuận cũng rất thấp. Chúng tôi vẫn phải tập trung vào OEM (sản xuất thiết bị gốc) cho các thương hiệu Nhật Bản. Nếu họ có kế hoạch sản xuất xe điện, đó sẽ là một điều may mắn cho chúng tôi."
