Khó khăn có thể kéo dài
Hiện nay, những thị trường xuất nhập khẩu các mặt hàng gỗ quan trọng của Việt Nam như Nhật Bản, Hàn Quốc và ngay cả EU, Mỹ đều bị ảnh hưởng nặng nề khi dịch Covid-19 bùng phát, khiến kim ngạch xuất khẩu gỗ của Việt Nam tới các thị trường này sụt giảm.
Ông Nguyễn Chánh Phương, Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Xây dựng kiến trúc AA, Phó chủ tịch Hiệp hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TP.HCM (HAWA) cho biết, ảnh hưởng trực tiếp lớn nhất hiện nay là nhiều loại phụ liệu phụ thuộc chính vào nhập khẩu từ châu Âu và Mỹ nên phụ liệu về không đồng bộ, khiến các doanh nghiệp gỗ đứng trước nguy cơ phải dừng sản xuất.
Trong khi đó, nhiều khách hàng đang huỷ, giãn đơn hàng, ảnh hưởng đến dòng tiền của doanh nghiệp. Xây dựng kiến trúc AA cũng gặp khó khăn do nhiều đối tác chính là các khách hàng tại Mỹ, EU thông báo tạm dừng, giãn, hoãn thời gian giao nhận hàng.
Giám đốc một doanh nghiệp chuyên xuất khẩu các sản phẩm gỗ chế biến tinh chia sẻ, chỉ tính lượng đơn hàng bị đối tác huỷ từ ngày 25/3 đến nay, giá trị các đơn hàng này đã lên tới hơn 3 triệu USD, còn số đơn hàng bị hoãn, tạm dừng, lùi thời hạn có giá trị khoảng 2 - 2,5 triệu USD.
Dự báo, từ nay đến giữa tháng 4 sẽ tiếp tục có đơn hàng báo huỷ, hoãn, khiến mức độ thiệt hại của doanh nghiệp tăng lên. Trước đây, giá trị kim ngạch xuất khẩu bình quân của doanh nghiệp đạt 2,5 - 3 triệu USD/tháng.
Tính toán của vị giám đốc trên cho thấy, trong bối cảnh dịch Covid-19 lan rộng sang hầu hết các thị trường trọng điểm của ngành gỗ, doanh nghiệp dù có trường vốn và khoẻ mạnh đến mấy cũng có nguy cơ sụt giảm doanh thu, lợi nhuận, trước hết và nặng nhất là quý II và 6 tháng đầu năm, thậm chí là cả năm 2020, nếu dịch bệnh kéo dài sang quý III và chưa kiểm soát được tại Mỹ và EU.
Ðiều đáng lo hiện nay là nhiều doanh nghiệp có hợp đồng vay tín dụng đến hạn phải trả nợ vào tháng 4 và các tháng tới.
Khách hàng dừng, huỷ các đơn hàng, kể cả là chậm thanh toán, có ảnh hưởng lớn tới dòng tiền của doanh nghiệp, khiến doanh nghiệp không biết trông vào đâu để trả nợ.
Khó khăn này cần có sự hỗ trợ kịp thời của ngân hàng, nếu không sẽ đe doạ đến khả năng thanh toán của doanh nghiệp.
Ngay cả ông lớn có vốn nhà nước là Tổng công ty Lâm nghiệp Việt Nam cũng phải thừa nhận ảnh hưởng của dịch dẫn tới sự suy giảm đáng kể về sản lượng và giá xuất nhập khẩu một số sản phẩm từ nguyên liệu gỗ và nguyên liệu đầu vào của Tổng công ty.
Báo cáo về tác động của dịch Covid-19 tới sản xuất - kinh doanh của Tổng công cho thấy do dịch bệnh và một số khách hàng Trung Quốc tạm dừng nhập khẩu dăm gỗ làm giá xuất khẩu dăm gỗ trên thị trường có xu hướng giảm.
Việc này có thể ảnh hưởng đến kế hoạch thu mua, sản xuất và xuất khẩu dăm gỗ cũng như kết quả sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp.
Việc nhập khẩu gỗ nguyên liệu từ Trung Quốc bị tạm dừng, một số đơn hàng nhập khẩu thông qua đối tác vận chuyển của Trung Quốc bị kéo dài và phát sinh chi phí, ảnh hưởng đến kế hoạch kinh doanh gỗ nguyên liệu nhập khẩu của Tổng công ty, ảnh hưởng đến các chỉ tiêu doanh thu, lợi nhuận của các đơn vị trong những tháng đầu năm 2020.
Theo tính toán sơ bộ, với tác động lớn từ dịch Covid-19, doanh thu hợp nhất toàn Tổng công ty năm 2020 dự kiến giảm 265 tỷ đồng, tương đương giảm 10% so với kế hoạch, lợi nhuận sau thuế hợp nhất dự kiến giảm 65 tỷ đồng, giảm 11% so với kế hoạch.
Với hàng loạt thị trường chính liên tục báo dừng, huỷ, giãn đơn hàng từ giữa tháng 3 đến nay do dịch Covid-19 bùng phát, các doanh nghiệp ngành gỗ đang chạy đôn chạy đáo tìm lời giải cho bài toán đầu vào nguyên liệu và đầu ra cho sản phẩm.
Dự báo, khó khăn có thể sẽ kéo dài trong 3 - 6 tháng tới, thậm chí là tác động kép nhiều vòng đến cuối năm và kéo dài sang năm 2021, nên các doanh nghiệp gỗ đang phải tìm mọi cách để cắt giảm tối đa chi phí, kể cả chi phí mua nguyên vật liệu, chi phí lao động.
Tăng cường ứng dụng công nghệ, tập trung vào thị trường nội địa
Theo Phó chủ tịch HAWA Nguyễn Chánh Phương, các doanh nghiệp gỗ từng rất mong chờ Hội chợ quốc tế đồ gỗ và thủ công mỹ nghệ xuất khẩu Việt Nam (VIFA Expo 2020), một trong những sự kiện giao thương mùa xuân lớn nhất trong năm của ngành gỗ.
Họ kỳ vọng việc giới thiệu mẫu mã sản phẩm tại hội chợ sẽ giúp đẩy mạnh bán hàng cho khách hàng trong nước, bù đắp phần nào sự giảm sút về đơn hàng do thị trường xuất khẩu thu hẹp vì dịch bệnh lan rộng, mặt khác giới thiệu được các mẫu mới và ý tưởng kinh doanh cho năm 2020 để giới thiệu tại các triển lãm quốc tế, chuẩn bị cho việc khôi phục xuất khẩu khi các đối tác tại thị trường Mỹ và EU hồi phục sau dịch.
Tuy nhiên, Hội chợ VIFA Expo 2020 đã phải tạm dừng do dịch Covid-19 và chưa có thời hạn tổ chức lại.
“Trong bối cảnh mọi thứ chùng xuống này, chúng tôi đang phải tính đến nhiều giải pháp thay thế, trong đó có thể chuyển đổi sang các hội chợ giao thương trực tuyến để sớm giới thiệu các mẫu mã thiết kế mới cho khách hàng trong nước và các đối tác xuất khẩu”, ông Phương nói.
Trao đổi với phóng viên Báo Ðầu tư Chứng khoán, giám đốc một công ty trong lĩnh vực đồ gỗ nội thất cho biết, doanh nghiệp đang đẩy mạnh áp dụng công nghệ vào toàn bộ các khâu phân phối sản phẩm và chăm sóc khách hàng.
Tăng cường ứng dụng giao thương trực tuyến là cách khả thi để thoát khỏi tình trạng bế tắc cho doanh nghiệp trong đại dịch.
Dịch Covid-19 khiến doanh nghiệp gỗ nội thất bị ảnh hưởng cả nguồn nguyên liệu và nguồn xuất khẩu. Ngay cả những showroom lớn của doanh nghiệp cũng vắng khách từ đầu năm đến nay.
Doanh nghiệp hiện tăng cường công tác đào tạo, chăm sóc khách hàng, nâng cao công nghệ, chất lượng sản phẩm, môi trường và tập trung vào một số sản phẩm chủ lực là thế mạnh của công ty để đưa lên giao dịch trực tuyến, giới thiệu mẫu mã và ý tưởng cho khách hàng, nhất là khách hàng trong nước.
“Trong điều kiện hiện nay, áp dụng công nghệ vào bán hàng, phân phối sản phẩm là yếu tố quan trọng. Khách hàng có thể mua hàng trực tiếp, xem hàng, thiết kế trực tiếp trên online theo mọi góc cạnh. Khi khách hàng chọn sản phẩm bất kỳ của chúng tôi, phần mềm công nghệ sẽ giới thiệu tất các sản phẩm của công ty cùng đầy đủ thông tin như màu sắc, giá cả, thiết kế, kích thước, hướng dẫn lắp đặt, khuyến mại, ưu đãi… Nếu làm tốt khâu ứng dụng công nghệ trong phân phối sản phẩm thì khách hàng vẫn có thể mua hàng của doanh nghiệp bình thường”, vị lãnh đạo công ty trên nói.
Báo cáo của Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam cho thấy, từ giữa tháng 3/2020 đến nay, có trên 80% các nhà mua hàng xuất sang thị trường Mỹ thông báo dừng mua hàng, hủy đơn hàng, đợi tình hình mới. 81% doanh nghiệp đã nhận được thông báo hủy đơn và giãn đơn hàng từ các đối tác EU.
Các thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc giảm từ 60 - 80%. Trong khi đó, hơn 96% doanh nghiệp có vay vốn ngân hàng và chịu áp lực về lãi vay cũng như thời gian trả nợ.
Để duy trì các đơn hàng còn lại, đơn hàng nhỏ lẻ, các doanh nghiệp còn phải đối mặt với việc giá gỗ nguyên liệu tăng cao từ 10 - 20 USD/m3 do thiếu công nhân khai thác, thiếu container rỗng và giá cước tàu tăng từ 500 - 1.000 USD/container, nhiều khả năng tiếp tục tăng trong những tháng tới do sự đứt gãy nhiều chuỗi cung ứng toàn cầu.
Hiện tại, các doanh nghiệp gỗ Việt Nam chưa ký được đơn hàng mới cho mùa hàng 2020 - 2021, do vậy nhiều nhà máy đứng trước nguy cơ đóng cửa và ngừng hoạt động trong nửa cuối tháng 4/2020.
Để giảm thiểu khó khăn và thiệt hại mà doanh nghiệp ngành gỗ đang phải đối mặt, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam kiến nghị Chính phủ bổ sung các ngành chế biến và sản xuất sản phẩm từ gỗ vào dự thảo Nghị định giãn thời gian nộp thuế và tiền thuê đất, đồng thời xem xét việc hoàn thuế giá trị gia tăng đối với các đơn vị xuất khẩu đủ điều kiện; miễn thuế xuất khẩu đối với mặt hàng gỗ xẻ có nguồn gốc xuất xứ từ các nước quản trị rừng tốt như EU, Mỹ, Canada, Nhật Bản; miễn giảm và gia hạn nộp thuế giá trị gia tăng; miễn thuế suất thuế xuất khẩu 2% đối với mặt hàng dăm gỗ xuất khẩu…
