Trên thực tế, động thái thương mại mới nhất của Mỹ sẽ hầu như không ảnh hưởng đến ngành công nghiệp thép của Trung Quốc, vì các lô hàng xuất khẩu đến Mỹ chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng kim ngạch xuất khẩu của nước này.
Tuy nhiên, các nhà sản xuất thép Trung Quốc đang ngày càng phụ thuộc nhiều hơn vào xuất khẩu sang các thị trường khác do nhu cầu trong nước chậm lại và tình trạng dư thừa công suất dai dẳng của ngành.
Đầu tuần này, Tổng thống Trump đã công bố mức thuế quan chung 25% đối với tất cả thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ mà không có ngoại lệ nào.
Mỹ nhập khẩu phần lớn thép từ Canada, Brazil, Mexico và Hàn Quốc. Theo Viện Sắt và Thép Mỹ, mặc dù là nước sản xuất và xuất khẩu thép lớn nhất thế giới, nhưng Trung Quốc chỉ chiếm chưa đến 2% lượng thép nhập khẩu của Mỹ vào năm 2024.
Xu Tianchen, nhà kinh tế cấp cao về Trung Quốc tại Economist Intelligence Unit cho biết, mức thuế quan mới của Mỹ sẽ có ít tác động trực tiếp đến Trung Quốc, mặc dù một số tác động gián tiếp có thể xảy ra.
“Thuế quan của Mỹ có thể dẫn đến tình trạng cung vượt cầu thép ở một số nước thứ ba và để giảm bớt áp lực mà các nhà sản xuất thép trong nước phải đối mặt, họ có thể muốn thắt chặt các hạn chế đối với thép nhập khẩu giá rẻ từ Trung Quốc”, ông cho biết.
Theo dữ liệu hải quan Trung Quốc, tổng lượng thép xuất khẩu của Trung Quốc đã tăng 22,7% vào năm 2024, đạt mức cao kỷ lục là 111 triệu tấn, trong đó chỉ có 0,8% trong số đó được xuất khẩu sang Mỹ.
Lượng thép xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ chỉ đạt 891.700 tấn vào năm 2024, tăng 5,5% so với cùng kỳ năm trước.
Tuy nhiên, các nhà sản xuất thép Trung Quốc đã bị ảnh hưởng bởi sự suy thoái kéo dài trong lĩnh vực bất động sản trong nước, buộc nhiều nhà sản xuất thép phải thu hẹp sản xuất và tìm kiếm thị trường mới ở nước ngoài.
Sự suy thoái sau đó trong phát triển xây dựng và cơ sở hạ tầng đã ảnh hưởng đến nhu cầu về thép, khiến các nhà sản xuất có công suất dư thừa và phụ thuộc nhiều hơn vào xuất khẩu để duy trì sản lượng.
Wei Yingsong, nhà nghiên cứu ngành kim loại tại công ty nghiên cứu hàng hóa MySteel cho biết, các nhà sản xuất thép Trung Quốc đang phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng trong việc hợp nhất và các công ty nên cắt giảm chi phí và chuyển sang sản xuất thép chuyên dụng để đối phó với tình trạng suy thoái, ông cho rằng những công ty không làm như vậy có thể sẽ phá sản.
“Trên khắp cả nước, hầu hết các sản phẩm thép đều đang dư thừa, nhưng một số đang gặp phải tình trạng dư thừa về mặt cấu trúc trong khi một số khác phải đối mặt với tình trạng sản xuất quá mức tạm thời”, ông cho biết.
Theo Hiệp hội Tương lai Trung Quốc (CFA), xuất khẩu thép của Trung Quốc bắt đầu tăng trưởng mạnh vào năm 2021 khi nhu cầu ở nước ngoài tăng, nhưng kể từ năm 2022, xu hướng này chủ yếu được thúc đẩy bởi các yếu tố khác, chẳng hạn như nhu cầu trong nước giảm, giá giảm và chủ động chuyển hướng sang xuất khẩu.
