Ngân hàng Nhà nước cam kết tạo dựng môi trường thuận lợi, an toàn và đổi mới sáng tạo cho hệ sinh thái Fintech Việt Nam

Ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước Tại “Sự kiện Kết nối Fintech 2025”

Tại “Sự kiện Kết nối Fintech 2025” với chủ đề “Chia sẻ dữ liệu hướng tới tài chính toàn diện và đổi mới” diễn ra chiều ngày 14/11, ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước cho biết, trong những năm qua, Ngân hàng Nhà nước đã sớm nhận thức được những lợi ích to lớn từ việc thúc đẩy kết nối, liên thông dữ liệu để phát triển hệ sinh thái số, nâng cao chất lượng dịch vụ cho người dân và doanh nghiệp.

Cũng theo ông Tuấn, với quan điểm “Người dân, doanh nghiệp là trung tâm” và “Dữ liệu là nền tảng cốt lõi, tài sản quan trọng và nguồn lực chiến lược, quyết định hiệu quả chuyển đổi số, nâng cao năng lực cạnh tranh và tạo giá trị mới cho ngành Ngân hàng và nền kinh tế”, Chiến lược chuyển đổi số ngành Ngân hàng đã đặt ra nhiệm vụ “Đẩy mạnh nghiên cứu, tích hợp, kết nối mở rộng với các ngành, lĩnh vực khác để thiết lập hệ sinh thái số và cung ứng đa dạng các sản phẩm, dịch vụ hướng đến các mô hình kinh doanh mới như Ngân hàng mở (Open Banking), Tài chính nhúng (Embedded Finance), Ngân hàng như một dịch vụ (Banking as a Service - BaaS)… nhằm cung ứng các sản phẩm, dịch vụ thân thiện, an toàn, tiện lợi với chi phí thấp”.

“Đây là định hướng quan trọng tạo nền tảng cho chia sẻ dữ liệu có trách nhiệm, vì lợi ích của người dùng và sự phát triển bền vững của hệ sinh thái tài chính số”, ông Tuấn nói.

Toàn cảnh Sự kiện

Ông Thái Thanh Sơn, Phó trưởng phòng, Cục Công nghệ Thông tin, Ngân hàng Nhà nước chia sẻ thêm, Open API là “cánh cửa mở ra các mô hình kinh doanh mới”. Ngân hàng chuyển vai trò từ “cất giữ” sang “chia sẻ dữ liệu” để mở rộng hệ sinh thái. Theo đó, việc chia sẻ dữ liệu hướng đến cạnh tranh lành mạnh, chống độc quyền dữ liệu và tối ưu lợi ích người dùng.

Với vai trò đơn vị triển khai thực tế, ông Phạm Thanh Sơn, Phó giám đốc Trung tâm Công nghệ Thông tin Vietcombank cho biết, Open API là giao diện lập trình mở cho phép bên thứ 3 truy cập dữ liệu/dịch vụ có kiểm soát. Open API giúp ngân hàng kết nối đối tác nhanh, minh bạch, tạo luồng chia sẻ dữ liệu chuẩn hóa và là nền tảng của hệ sinh thái tài chính mở. Tại Vietcombank đang áp dụng đa dạng mô hình chia sẻ dữ liệu qua Open API, bao gồm API công khai, API đối tác, API theo mô hình Open Banking và API nội bộ.

Vụ trưởng Vụ Thanh toán thừa nhận, cùng với cơ hội là không ít thách thức. Chia sẻ dữ liệu trong bối cảnh ngân hàng mở đòi hỏi phải xử lý hài hòa nhiều yêu cầu: chuẩn hóa dữ liệu và giao thức kết nối; tăng cường năng lực quản trị rủi ro bên thứ ba; bảo đảm an ninh, an toàn hệ thống trước các nguy cơ tấn công mạng, lạm dụng dữ liệu; đồng thời phải bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng, thu hẹp khoảng cách số, không để ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình chuyển đổi số.

“Đây là những vấn đề mang tính hệ thống, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức tín dụng và công ty Fintech”, ông Phạm Anh Tuấn nói.

Minh chứng phần nào cho những thách thức, đại diện Vietcombank cho biết: “Việc triển khai Open API đối mặt với các vấn đề bảo mật thông tin; quản trị và vận hành hệ thống; pháp lý và trách nhiệm. Cần thiết lập cơ chế Quản trị dữ liệu và API ngành. Đồng thời, đào tạo và nâng cao năng lực vận hành API; cũng như tăng cường hợp tác và phát triển hệ sinh thái…”.

Liên quan đến vấn đề này, ông Kartik Burman, Chuyên gia Quốc tế về ISO 20022 của EY nhận định, sự gia tăng kết nối thông qua Open API có thể gia tăng các rủi ro về tấn công mạng, gián đoạn dịch vụ, lỗi quyết toán, phụ thuộc bên thứ 3, gian lận và rò rỉ dữ liệu.

Để hỗ trợ các giải pháp Fintech mới phát sinh từ Open API, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (Regulatory Sandbox) được các chuyên gia đánh giá đóng vai trò quan trọng, là môi trường an toàn để kiểm chứng các sáng kiến mới. Ông Mark Jannetta, Giám đốc EY Fintech Lab của EY cho biết, lợi ích cốt lõi của sandbox chính là không chỉ giúp các công ty giảm rủi ro và tăng tốc tăng trưởng, mà còn nâng cao niềm tin bằng cách đảm bảo nguyên tắc “bảo mật và niềm tin ngay từ thiết kế”.

“Điều này có nghĩa là các biện pháp bảo vệ quyền riêng tư dữ liệu, an ninh mạng và bảo vệ người tiêu dùng phải được tích hợp vào mọi thử nghiệm ngay từ đầu”, ông Mark Jannetta nói.

Nhấn mạnh về lợi ích của sandbox, ông Nguyễn Huy Cường, Nhà sáng lập kiêm Giám đốc điều hành của Raffles Data & Analytics đề cập thêm về mối liên kết: “Nếu tạo được một cơ chế sandbox cho phép thực hiện thử nghiệm, giải quyết các yêu cầu pháp lý cho các thử nghiệm và cơ chế mới, thì việc đánh giá tín dụng dựa trên dữ liệu thay thế có thể phát triển”.

Vụ trưởng Vụ Thanh toán cho biết, với tinh thần cởi mở, chân thành và cam kết mạnh mẽ, trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, tổ chức và các bên liên quan để thúc đẩy hơn nữa sự phát triển của lĩnh vực Fintech nói chung và Tài chính số nói riêng. Trọng tâm là triển khai quyết liệt các giải pháp được đề cập tại hai văn kiện chiến lược then chốt: Chiến lược dữ liệu ngành Ngân hàng; và Chiến lược chuyển đổi số ngành Ngân hàng đến năm 2030. Đây không chỉ là kim chỉ nam mà còn là lời cam kết của Ngân hàng Nhà nước trong việc tạo dựng một môi trường thuận lợi, an toàn và đổi mới sáng tạo cho hệ sinh thái Fintech Việt Nam.

Ông Phạm Anh Tuấn phát biểu tại sự kiện

“Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước sẽ tăng cường cơ chế hợp tác và đối thoại thường xuyên giữa cơ quan quản lý, các tổ chức tín dụng, công ty Fintech và các doanh nghiệp. Sự hợp tác này nhằm mục đích thúc đẩy chia sẻ dữ liệu một cách có trách nhiệm, qua đó đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, hướng tới tài chính toàn diện nhưng cũng đảm bảo an ninh, an toàn, bảo mật và quản trị rủi ro, đặc biệt là trong bảo vệ dữ liệu khách hàng”, ông Phạm Anh Tuấn nói.

Nhuệ Mẫn