Một số công ty khai thác và nhà giao dịch kim loại lớn nhất đang cảnh báo rằng, chỉ trong một vài năm tới, một sự thiếu hụt lớn sẽ xuất hiện đối với kim loại quan trọng nhất thế giới và một trong số đó có thể kìm hãm tăng trưởng toàn cầu, gây ra lạm phát bằng cách tăng chi phí sản xuất và làm cho các mục tiêu khí hậu toàn cầu đi chệch hướng. Sự suy thoái gần đây và tình trạng đầu tư ít diễn ra chỉ làm cho nó trở nên tồi tệ hơn.
John LaForge, người đứng đầu chiến lược tài sản thực tại Wells Fargo cho biết: “Chúng tôi sẽ nhìn lại năm 2022 và nghĩ “Rất tiếc”. Thị trường chỉ đang phản ánh những lo ngại trước mắt. Nhưng nếu bạn thực sự nghĩ về tương lai, bạn có thể thấy thế giới đang thay đổi rõ ràng. Thế giới sẽ được điện khí hóa và sẽ cần rất nhiều đồng”.
Hàng tồn kho được theo dõi bởi các sàn giao dịch đang ở gần mức thấp nhất trong lịch sử. Sự biến động giá mới nhất đồng nghĩa với sản lượng khai thác mới - dự kiến bắt đầu giảm vào năm 2024 - có thể trở nên thắt chặt hơn nữa trong tương lai gần. Chỉ vài ngày trước, tập đoàn khai khoáng khổng lồ Newmont đã tạm hoãn kế hoạch cho một dự án vàng và đồng trị giá 2 tỷ USD ở Peru.
Các chuyên gia hàng hóa đã cảnh báo về khả năng suy thoái của đồng trong nhiều tháng hay thậm chí không muốn nói là nhiều năm. Và sự suy thoái thị trường mới nhất có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề về nguồn cung trong tương lai. Phải mất ít nhất 10 năm để phát triển một mỏ mới và đưa vào hoạt động, điều đó có nghĩa là các quyết định mà các nhà sản xuất đưa ra ngày hôm nay sẽ giúp xác định nguồn cung trong ít nhất một thập kỷ tới.
“Đầu tư đáng kể vào đồng đòi hỏi một mức giá tốt, hoặc ít nhất là một mức giá đồng dài hạn được cảm nhận tốt”, Giám đốc điều hành Tập đoàn Rio Tinto, ông Jakob Stausholm cho biết.
Tại sao đồng lại quan trọng?
Đồng rất cần thiết cho cuộc sống hiện đại. Trung bình có khoảng 65 pound (30 kg) trong một chiếc ô tô và hơn 400 pound (181 kg) vào một ngôi nhà dành cho một gia đình.
Đồng cũng là chìa khóa cho một thế giới xanh hơn. Trong khi phần lớn sự chú ý tập trung vào lithium - một thành phần quan trọng trong pin ngày nay - quá trình chuyển đổi năng lượng sẽ được cung cấp bởi nhiều loại nguyên liệu thô, bao gồm niken, coban và thép.
Khi nói đến đồng, hàng triệu feet dây đồng sẽ rất quan trọng để củng cố lưới điện của thế giới và sẽ cần hàng tấn đồng để xây dựng các trang trại năng lượng mặt trời và gió. Theo Copper Alliance, xe điện sử dụng nhiều đồng hơn gấp đôi so với xe chạy bằng xăng.
Sự thiếu hụt sẽ lớn đến mức nào?
Theo một nghiên cứu được tài trợ bởi S&P Global, khi thế giới vận hành điện, mục tiêu phát thải ròng bằng 0 sẽ tăng gấp đôi nhu cầu đồng lên 50 triệu tấn hàng năm vào năm 2035. Mặc dù dự báo đó chủ yếu là giả thuyết vì tất cả đồng không thể được tiêu thụ nếu không có sẵn, các phân tích khác cũng chỉ ra khả năng tăng đột biến. BloombergNEF ước tính rằng, nhu cầu đồng sẽ tăng hơn 50% từ năm 2022 đến năm 2040.
Trong khi đó, tăng trưởng nguồn cung từ các mỏ sẽ đạt đỉnh vào khoảng năm 2024 với sự khan hiếm của các dự án mới đang hoạt động và do các nguồn hiện có cạn kiệt. Theo nghiên cứu của S&P Global, điều đó đang thiết lập một kịch bản mà thế giới có thể chứng kiến mức thâm hụt lịch sử lên tới 10 triệu tấn vào năm 2035.
Goldman Sachs ước tính rằng, các công ty khai khoáng cần chi khoảng 150 tỷ USD trong thập kỷ tới để giải quyết thâm hụt 8 triệu tấn. BloombergNEF dự đoán rằng, vào năm 2040, khoảng cách giữa sản lượng cần thiết với sản lượng khai thác có thể lên tới 14 triệu tấn và sẽ phải được lấp đầy bằng cách tái chế kim loại.
Theo Nhóm Nghiên cứu Đồng Quốc tế, để xem xét trong viễn cảnh sự thiếu hụt đó sẽ lớn đến mức nào, hãy xem xét vào năm 2021, khi thâm hụt toàn cầu là 441.000 tấn, tương đương chưa đến 2% nhu cầu đối với kim loại tinh luyện. Điều đó đủ khiến giá tăng khoảng 25% trong năm đó. Dự báo trường hợp xấu nhất hiện tại từ S&P Global cho thấy rằng, sự thiếu hụt của năm 2035 sẽ tương đương với khoảng 20% mức tiêu thụ.
Giá đồng đang hướng đến đâu?
Mike Jones, người đã dành hơn ba thập kỷ trong ngành công nghiệp kim loại và hiện là Giám đốc điều hành của công ty khai thác và phát triển mỏ Los Andes Copper cho biết: “Mọi chuyện sẽ trở nên cực đoan”.
Goldman Sachs dự báo, giá đồng trên sàn giao dịch kim loại London (LME) sẽ gần như tăng gấp đôi, lên mức trung bình hàng năm là 15.000 USD/tấn vào năm 2025. Hôm thứ Tư (21/9), giá đồng chốt ở mức 7.690 USD/tấn trên LME.
Piotr Kulas, nhà phân tích kim loại cơ bản cao cấp tại CRU Group cho biết: “Tất cả các dấu hiệu về nguồn cung đang chỉ ra một con đường khá gập ghềnh nếu các nhà sản xuất không bắt đầu xây dựng mỏ”.
Tất nhiên, tất cả những dự báo về nhu cầu khổng lồ đó đều dựa trên ý tưởng các chính phủ sẽ tiếp tục thúc đẩy với các mục tiêu để chống lại biến đổi khí hậu, nhưng bối cảnh chính trị có thể thay đổi, và điều đó có nghĩa là một kịch bản rất khác cho việc sử dụng kim loại.
Sung Choi, nhà phân tích tại BloombergNEF cho biết, nguồn cung phế liệu có thể giúp lấp đầy khoảng trống trong sản xuất mỏ, đặc biệt là khi giá tăng, điều này sẽ “thúc đẩy nhiều kim loại tái chế xuất hiện trên thị trường hơn”.
S&P Global chỉ ra thực tế rằng, khi lượng đồng được sử dụng nhiều hơn trong quá trình chuyển đổi năng lượng, điều đó cũng sẽ mở ra nhiều “cơ hội tái chế”. S&P Global ước tính, sản lượng tái chế sẽ chiếm khoảng 22% tổng thị trường đồng tinh chế vào năm 2035, tăng từ khoảng 16% vào năm 2021.
Tình hình kinh tế toàn cầu bất ổn hiện tại cũng nhấn mạnh lý do tại sao nhà kinh tế trưởng của BHP Group, công ty khai thác lớn nhất thế giới, cho biết đồng có một con đường gập ghềnh phía trước vì những lo ngại về nhu cầu. Citigroup dự báo, giá đồng sẽ giảm trong những tháng tới do suy thoái kinh tế, đặc biệt là do châu Âu thúc đẩy. Citigroup đưa ra mức dự báo là 6.600 USD trong quý I/2023.
Và, triển vọng nhu cầu từ Trung Quốc - nước tiêu thụ kim loại lớn nhất thế giới - cũng sẽ là động lực chính.
Timna Tanners, một nhà phân tích tại Wolfe Research cho biết, nếu lĩnh vực bất động sản của Trung Quốc thu hẹp đáng kể thì “nhu cầu đồng sẽ ít hơn về mặt cấu trúc”.
Nhưng theo BloombergNEF, ngay cả một cuộc suy thoái sẽ chỉ làm "trì hoãn" nhu cầu và sẽ không "làm giảm đáng kể" dự báo tiêu dùng vào năm 2040.
Những gì đang thu hẹp nguồn cung cấp?
Chỉ cần xem những gì đang xảy ra ở Chile, quốc gia khai thác huyền thoại từ lâu đã trở thành nhà cung cấp kim loại lớn nhất thế giới, doanh thu từ xuất khẩu đồng đang giảm vì những khó khăn trong sản xuất.
Tại các mỏ đã trưởng thành, chất lượng quặng ngày càng giảm, sản lượng ít hơn hoặc nhiều đá hơn phải được xử lý để tạo ra cùng một lượng. Trong khi đó, nguồn cung cấp các dự án đã cam kết của ngành đang cạn kiệt.
Tại Peru và Chile, cùng chiếm hơn 1/3 sản lượng toàn cầu, một số khoản đầu tư khai thác đã bị đình trệ, một phần trong bối cảnh quy định không chắc chắn khi các chính trị gia tìm kiếm một phần lợi nhuận lớn hơn để giải quyết bất bình đẳng kinh tế.
Lạm phát tăng cao cũng làm tăng chi phí sản xuất. Theo Goldman Sachs, giá trị cần thiết để làm cho việc khai thác trở nên hấp dẫn hiện cao hơn khoảng 30% so với năm 2018, ở mức khoảng 9.000 USD/tấn.
Trên toàn cầu, nguồn cung đã khan hiếm đến mức các nhà sản xuất đang cố gắng ép những hạt kim loại nhỏ ra khỏi những tảng đá thải vụn. Ở Mỹ, các công ty đang gặp khó khăn trong việc cấp phép dỡ bỏ các rào cản.
Có sự mâu thuẫn lớn khi nói đến đồng. Kim loại này cần thiết cho một thế giới xanh hơn, nhưng việc khai thác có thể là một quá trình khá bẩn. Vào thời điểm mà tất cả mọi người từ cộng đồng địa phương đến các nhà quản lý chuỗi cung ứng toàn cầu đang tăng cường xem xét các vấn đề môi trường và xã hội, việc nhận được sự chấp thuận cho các dự án mới đang trở nên khó khăn hơn nhiều.
Tính chất chu kỳ của các ngành hàng hóa cũng khiến các nhà sản xuất đang phải đối mặt với áp lực phải giữ cho bảng cân đối kế toán vững chắc và chia cổ tức cho các nhà đầu tư thay vì quyết liệt bắt tay vào tăng trưởng.
Các nhà phân tích tại Jefferies Group LLC cho biết: “Việc khuyến khích sử dụng dòng tiền để thu hồi vốn thay vì đầu tư vào các mỏ mới là yếu tố chính dẫn đến sự thiếu hụt nguyên liệu thô mà thế giới cần để khử cacbon”.
Ngay cả khi các nhà sản xuất chuyển bánh răng và đột ngột bắt đầu đổ tiền vào các dự án mới, thì thời gian khai thác mỏ kéo dài có nghĩa triển vọng nguồn cung bị hạn chế khá nhiều trong thập kỷ tới.
Richard Adkerson, Giám đốc điều hành của Freeport-McMoRan cho biết: “Tình hình ngắn hạn đang góp phần vào triển vọng dài hạn mạnh mẽ hơn vì nó có tác động đến sự phát triển nguồn cung; và trong khi chờ đợi, thế giới đang trở nên điện khí hóa hơn ở mọi nơi chúng ta nhìn thấy, đó là một kỷ nguyên mới của nhu cầu”.
