Nếu như hợp đồng tương lai trái phiếu chính phủ định hướng rõ nét là nhắm tới nhà đầu tư tổ chức, thì hợp đồng tương lai chỉ số kể từ khi lên ý tưởng thiết kế cho đến thời điểm này liên tục có những điều chỉnh theo hướng giúp nhà đầu tư cá nhân dễ tiếp cận.
Là đơn vị trực tiếp thiết kế và xây dựng sản phẩm, Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội đang tính toán giá trị hợp đồng đơn vị đối với hợp đồng tương lai chỉ số ở mức thấp khoảng 10.000 đồng/1 đơn vị chỉ số, sao cho giá trị mỗi hợp đồng tương lai chỉ số VN30 chẳng hạn sẽ dao động quanh ngưỡng 7 triệu đồng/1 hợp đồng, giúp nhà đầu tư cá nhân dễ tiếp cận thị trường hơn.
Hướng điều chỉnh trên nhằm đáp ứng nhu cầu của cả nhà đầu tư lẫn bên cung cấp dịch vụ là công ty chứng khoán, tránh cho chợ chứng khoán phái sinh rơi vào trạng thái vắng người họp.
Nói về kỳ vọng hoạt động của thị trường chứng khoán phái sinh trong thời gian đầu mở cửa, ông Vũ Bằng, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, nhà quản lý muốn thị trường ở trạng thái ấm, thậm chí hơi nguội một chút hơn là nóng ngay sau thời điểm mở cửa. Bởi đây là thị trường mới, có mức độ rủi ro cao, nên cần có thời gian tập dượt, để nhà đầu tư, nhất là nhà đầu tư cá nhân thấu hiểu thực tế, chứ không phải dừng lại ở lý thuyết về những điểm mạnh, điểm yếu của loại hình sản phẩm này trước khi tham gia đầu tư.
Việc nhà quản lý tỏ ra thận trọng với diễn biến nóng trên thị trường chứng khoán phái sinh là có thể hiểu được. Ðiều này xuất phát từ đặc thù nhà đầu tư cá nhân chiếm tỷ trọng áp đảo trên thị trường, tính bầy đàn, đầu tư theo đám đông trên thị trường cơ sở, theo đánh giá của các công ty chứng khoán vẫn hiện hữu khá rõ nét, nhất là trong những thời điểm thị trường xuất hiện thông tin có tác động khiến giảm mạnh giá cổ phiếu, cũng như các chỉ số trên thị trường.
Trong tình huống này, nếu nhà đầu tư cắt lỗ, mức độ thua lỗ trên thị trường phái sinh sẽ cao gấp nhiều lần so với việc cắt lỗ trên thị trường cơ sở do tính chất đòn bẩy cao hơn.
Bởi vậy, trong những ngày đầu, thị trường cần những hình mẫu thắng và thua, để giúp nhà đầu tư nhận diện rõ những mặt lợi, hại của sản phẩm phái sinh trước khi đưa ra quyết định đầu tư, thay vì lao theo đám đông như trên thị trường cơ sở.
Cơ hội “sửa sai” trên thị trường phái sinh ít hơn nhiều so với trên thị trường cơ sở, sự thận trọng vì thế cần được quan tâm nhiều hơn. Khi “cháy” tài khoản giao dịch chứng khoán phái sinh sẽ khó phục hồi hơn với trạng thái tương tự trên thị trường cơ sở.
Thị trường chứng khoán Việt Nam đang hướng đến tháng 5/2017, với tâm điểm là sự xuất hiện của thị trường chứng khoán phái sinh. Cần bước khởi đầu chắc chắn, với hệ thống giải pháp đảm bảo an toàn mới có thể giúp thị trường chinh phục con đường dài phía trước.
