Vào thập niên 80 của thế kỷ trước, khi mà lĩnh vực xây dựng ở Nhật Bản (được Nhà nước tài trợ vốn) phát triển rất nhanh, các băng nhóm yakuza đã kiếm bộn tiền từ lĩnh vực này bằng việc yêu cầu các nhà thầu xây dựng phải “lại quả”. Đổi lại, các băng nhóm này sẽ không gây phiền toái tới các dự án của họ. Và kết quả là trong một thời gian dài, các nhà thầu làm ăn “thuận buồm xuôi gió” và các băng nhóm yakuza cũng kiếm được kha khá. Tuy nhiên, vào năm 2003, Chính phủ Nhật Bản đã phải cắt giảm chi tiêu công cộng do nền kinh tế có nhiều bất ổn và điều này khiến thu nhập của các băng nhóm yakuza cũng bị ảnh hưởng.
Để có thể vẫn kiếm được nhiều tiền, trong lúc cách kiếm tiền từ lĩnh vực xây dựng và các khoản thu nhập phi pháp khác bị giảm sút, các băng nhóm yukaza đang nhắm tới TTCK như là một kênh kiếm tiền màu mỡ và nhằm “làm sạch” các khoản tiền kiếm được từ những hoạt động phi pháp khác như mại dâm, buôn bán ma tuý, cờ bạc...
Nhưng điều đó không có nghĩa là các hoạt động của chúng không bị kiểm soát. Cảnh sát Nhật Bản đang triển khai nhiều biện pháp chống lại các băng nhóm có tổ chức dạng này trước cảnh báo rằng, chúng đã chuyển hướng sang những công việc kinh doanh hợp pháp để kiếm tiền.
Trong bản báo cáo được công bố vào đầu tháng 8/2007, Cục Cảnh sát quốc gia Nhật Bản cảnh báo rằng, áp lực trong việc kiếm tiền nhanh đã khiến những băng nhóm yakuza có thể sẽ sử dụng lại bạo lực trên TTCK sau nhiều năm kiềm chế không sử dụng. Cảnh sát Nhật Bản cho biết, các băng nhóm yakuza thường sử dụng bạo lực để thu thập thông tin nội bộ, nội gián (insider trading) trên TTCK trước khi bỏ tiền ra đầu tư vào một loại cổ phiếu hay lĩnh vực nào đó nhằm thu lợi bất chính một cách nhanh chóng. “Yakuza ngày càng khôn ngoan hơn trong các hoạt động của chúng nên việc điều tra ngày càng khó khăn hơn”, bản báo cáo này cho biết.
Cục Cảnh sát quốc gia Nhật bản còn cho rằng, hoạt động của yakuza có thể làm tổn hại đến nền kinh tế đất nước và kêu gọi toàn xã hội chung tay chống lại hoạt động tội phạm của chúng. “Để loại bỏ được loại tội phạm này, chúng ta cần phải có biện pháp xử phạt tài chính mạnh kết hợp với việc xử lý hình sự đối với các tổ chức này. Ngoài ra, cũng cần phải thiết lập một hệ thống để mọi người thấy rằng, không cần thiết phải “duy trì” các loại băng đảng yakuza như hiện nay”, bản báo cáo cho biết.
Được biết, luật pháp Nhật Bản không cấm mọi người trở thành thành viên các băng nhóm yakuza. Văn phòng của chúng thậm chí còn có biển tên và danh sách thành viên. Các băng đảng hợp tác với cảnh sát, giao nộp những kẻ tội phạm để đổi lấy việc cảnh sát làm ngơ cho những hoạt động phi pháp của chúng. Tuy nhiên, tình trạng này chấm dứt vào năm 1992, khi luật mới về chống tội phạm được ban hành và các băng nhóm ở Nhật Bản đã có sự thay đổi nhằm thích ứng với thời cuộc.
Đạo luật chống các băng đảng của Nhật Bản năm 1992 đã nêu rõ rằng, người “lãnh đạo” các băng nhóm yakuza sẽ phải liên đới chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu thành viên của họ vi phạm pháp luật. Cảnh sát Nhật Bản cũng dẹp bỏ các nhóm gangster lẻ tẻ, thường nhận tiền “bảo kê” từ các nhà hàng và quán bar, vốn được coi là nguồn thu “truyền thống” của yakuza.
“Trong thời gian qua, chúng tôi cũng đã tới văn phòng của các băng nhóm để nắm bắt thông tin nhưng bây giờ, điều đó đã không xảy ra nữa”, một thám tử điều tra cho biết. “Các nhóm này thường không hợp tác với cảnh sát và tỏ ra thận trọng khi tiết lộ về việc chúng kiếm tiền như thế nào. Cảnh sát không thể làm việc riêng với chúng, chúng tôi cần các doanh nhân, doanh nghiệp giúp đỡ để phát hiện ra những công ty do yakuza đứng đằng sau”, ông này nói.
Tuy nhiên, việc giám sát các băng nhóm yakuza hoạt động trên TTCK và trong xã hội Nhật Bản không hề dễ dàng. Theo Robert Whiting, người theo dõi sát các vấn đề xã hội Nhật Bản trong nhiều năm qua, các băng nhóm yakuza đã tồn tại lâu đời trong xã hội nước này và có rất ít doanh nghiệp mà lại không có liên hệ gì với các thành viên của yakuza. Hơn thế, một điều không chắc rằng, liệu cảnh sát và các chính trị gia Nhật Bản sẵn sàng tiêu diệt hoàn toàn yakuza chưa. Và như vậy, yakuza vẫn tồn tại.
