M&A được coi là cơ hội để doanh nghiệp mở rộng hoạt động sản xuất - kinh doanh
Một số thương vụ đáng chú ý
Ngày 5/9/2024, Hội đồng quản trị Tổng công ty cổ phần Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco, mã SAB) có nghị quyết về việc chào mua công khai hơn 37,8 triệu cổ phiếu, tương đương 43,2% tổng số cổ phiếu đang lưu hành của Công ty cổ phần Tập đoàn Bia Sài Gòn Bình Tây (Sabibeco Group, mã SBB).
Hiện tại, Sabeco là cổ đông lớn nhất tại Sabibeco Group, Tổng công ty và người có liên quan nắm giữ hơn 19,8 triệu cổ phiếu SBB, tương đương tỷ lệ sở hữu 22,7%. Với giá giá chào mua 22.000 đồng/cổ phiếu, Sabeco cần chi 832 tỷ đồng cho thương vụ M&A này.
Sabeco cho biết, trong quá trình chào mua công khai, Sabeco có thể tăng giá chào mua (nếu cần) để đảm bảo lợi ích của Tổng công ty, phù hợp với quy định của pháp luật và tình hình thị trường từng thời điểm. Mục đích chào mua là để nâng tỷ lệ sở hữu tại Sabibeco Group, qua đó mở rộng hoạt động sản xuất - kinh doanh của Sabeco. Việc thực hiện chào mua dự kiến được thực hiện trong năm 2024 và hoàn tất trong tối thiểu 30 ngày giao dịch và tối đa 60 ngày giao dịch kể từ ngày bắt đầu nhận đăng ký bán được xác định trong bản thông báo chào mua công khai.
Sabibeco Group tiền thân là Công ty cổ phần Bia Sài Gòn Bình Tây, được thành lập ngày 25/11/2005, với dự án đầu tiên là Nhà máy Bia Sài Gòn - Bình Dương. Hiện Sabibeco Group là công ty gia công bia Sài Gòn lớn nhất mà Sabeco đang không nắm cổ phần chi phối, bên cạnh nhiều công ty khác.
Sabibeco có 5 nhà máy thành viên với tổng công suất 510 triệu lít bia/năm, gồm: Nhà máy Bia Sài Gòn - Hoàng Quỳnh (TP.HCM), Nhà máy Bia Sài Gòn - Bình Dương (Bình Dương), Nhà máy Bia Sài Gòn - Đồng Tháp (Đồng Tháp), Nhà máy Bia Sài Gòn - Ninh Thuận (Ninh Thuận) và Nhà máy Bia Sài Gòn - Phủ Lý (Hà Nam). Sabibeco sản xuất gia công dòng sản phẩm Saigon Lager, Saigon Export, Saigon Special, Saigon 333Export của Sabeco.
Theo giới phân tích, nếu hoàn tất thương vụ M&A Sabibeco, tổng công suất của Sabeco sẽ được nâng lên 3,01 tỷ lít bia/năm ngay trong năm 2024, tăng 25,4% so với công suất hiện tại và trở thành doanh nghiệp bia có quy mô sản xuất lớn nhất Việt Nam.
Về triển vọng kinh doanh, Công ty Chứng khoán Tiên Phong nhận định, các doanh nghiệp sản xuất bia, bao gồm Sabeco còn nhiều tiềm năng phát triển, bởi vì bia vẫn là đồ uống yêu thích của người tiêu dùng đồ uống có cồn. Năm 2023, quy mô thị trường đồ uống có cồn của Việt Nam đạt 5,41 tỷ lít, trong đó quy mô thị trường bia đạt 5,34 tỷ lít (tăng 10,4% so với năm 2022), chiếm 98,7%. Quy mô ngành hàng đồ uống có cồn của Việt Nam đến năm 2033 được dự báo đạt 14.563 tỷ lít, tương ứng tốc độ tăng trưởng kép 10,4% trong giai đoạn 2024 - 2033.
Trong tháng 8/2024, Công ty cổ phần Tập đoàn Kido (mã KDC) đã có 3 lần mua vào cổ phiếu Công ty cổ phần Hùng Vương (Hùng Vương Plaza) với khối lượng lớn. Cụ thể, ngày 9/8, Kido mua 9,5 triệu cổ phiếu, ngày 22/8 mua 4,5 triệu cổ phiếu, ngày 27/8 mua 4,19 triệu cổ phiếu, nâng tỷ lệ sở hữu tại Hùng Vương Plaza từ 17,35% lên 75,39%.
Hùng Vương Plaza là công ty chủ quản Trung tâm thương mại Hùng Vương Plaza, tại số 126 Hồng Bàng, Quận 5, TP.HCM, với 4 mặt tiền và tổng diện tích sàn kinh doanh thương mại gần 45.000 m2, gồm 7 tầng nổi thương mại cùng bãi giữ xe tầng hầm và ngoài trời. Mục tiêu của Kido là nắm giữ 77% cổ phần tại Hùng Vương Plaza.
Cuối tháng 8/2024, Công ty Chứng khoán VIX trở thành cổ đông lớn tại Công ty cổ phần Tập đoàn PC1, sau khi chi hơn 309 tỷ đồng mua hơn 10,8 triệu cổ phiếu PC1, nâng tổng số lượng nắm giữ lên 17,3 triệu cổ phiếu, tương ứng tỷ lệ sở hữu 5,56%.
Quý II/2024, PC1 đạt 62,2 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, lũy kế 6 tháng đầu năm nay lãi 142,8 tỷ đồng, tăng đột biến so với cùng kỳ năm ngoái và hoàn thành 38,8% kế hoạch năm 2024 (525 tỷ đồng, gấp 3,75 lần năm 2023, nhưng tương đương mức trung bình giai đoạn 2020 - 2022).
Trước đó, ngày 1/7/2024, Eximbank (mã EIB) công bố Chứng khoán VIX là cổ đông sở hữu nhiều cổ phiếu thứ hai tại Ngân hàng, với 62,3 triệu cổ phiếu EIB, tương đương 3,58% vốn điều lệ.
Theo báo cáo tài chính kiểm toán bán niên 2024, tính đến ngày 30/6/2024, Chứng khoán VIX đầu tư 1.178,98 tỷ đồng vào Eximbank, 804,6 tỷ đồng vào Công ty cổ phần Tập đoàn Gelex (mã GEX), 469,4 tỷ đồng vào Công ty cổ phần Container Việt Nam (mã VSC), 425 tỷ đồng vào Công ty Tài chính cổ phần Điện lực (EVF)…
Kỳ vọng dòng vốn ngoại trở lại
Một số nhóm ngành được nhận định sẽ diễn ra các hoạt động M&A sôi động như bán lẻ, thực phẩm, bất động sản, xây dựng, chăm sóc sức khỏe.
Hoạt động M&A được kỳ vọng sẽ sôi động hơn trong thời gian tới, trong đó có sự tham gia của dòng vốn ngoại, dù cả lượt giao dịch và tổng giá trị vốn góp, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài trong 8 tháng đầu năm 2024 giảm so với cùng kỳ năm 2023.
Theo số liệu của Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tính đến ngày 31/8/2024, tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký vào Việt Nam đạt hơn 20,52 tỷ USD, tăng 7% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, số lượt góp vốn, mua cổ phần là 2.196 lượt, giảm 7,8%, với tổng giá trị vốn góp gần 2,81 tỷ USD, giảm 40,9% so với cùng kỳ năm ngoái.
“Tỷ giá hạ nhiệt là một trong những yếu tố sẽ kéo khối ngoại vào thị trường Việt Nam, thu hút vốn FDI, FII sẽ tốt hơn”, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phân tích, Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam nhận định.
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) nhiều khả năng sẽ hạ lãi suất trong cuộc họp tháng 9/2024, kinh tế trong nước tiếp tục phục hồi, thị trường chứng khoán Việt Nam có triển vọng được nâng hạng lên thị trường mới nổi trong năm 2025 sẽ là các yếu tố quan trọng để nhà đầu tư nước ngoài đưa ra quyết định chọn Việt Nam là điểm đến đầu tư cả trực tiếp và gián tiếp.
Theo Kirin Capital, lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ được kỳ vọng tiếp tục là “điểm nóng” M&A. Sự đa dạng về cấu trúc giao dịch và số lượng cơ hội đầu tư đáng kể sẽ thúc đẩy sự tăng trưởng của các hoạt động M&A trong lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ tại Việt Nam.
“Thị trường M&A Việt Nam đã sẵn sàng tăng trưởng vào năm 2024. Điều này được hỗ trợ bởi nhiều bước tiến kinh tế và cải cách nhằm thu hút nhà đầu tư nước ngoài, với giao dịch gia tăng trong các lĩnh vực chính như năng lượng xanh, công nghệ, bất động sản và chăm sóc sức khoẻ. Sự chú ý của giới đầu tư trong năm tới sẽ tiếp tục đổ dồn về những ngành sôi động trong năm qua như ngành y tế đến từ việc thay đổi cấu trúc dân số trong trung và dài hạn, ngành chứng khoán với triển vọng từ nâng hạng thị trường và không thể không kể đến ngành ngân hàng khi đây luôn được xem như là ngành huyết mạch của nền kinh tế Việt Nam”, Kirin Capital nhận định.
Tại hội thảo “Pháp lý và tài chính trong giao dịch M&A bất động sản dưới tác động của khuôn khổ pháp lý mới” diễn ra trong tháng 7/2024, ông Lê Xuân Đồng, Giám đốc EY Parthenon - Tư vấn chiến lược, Công ty cổ phần Tư vấn EY Việt Nam cho biết, trong nửa đầu năm 2024, thị trường M&A tại khu vực Đông Nam Á có xu hướng suy giảm cả về tổng giá trị và số lượng thương vụ. Việt Nam cũng không ngoại lệ khi ghi nhận số lượng giao dịch có sự giảm nhẹ, song giá trị giao dịch tăng gần 9% so với cùng kỳ năm trước. Riêng M&A trong lĩnh vực bất động sản, nhà đầu tư trong nước đã vươn lên vị trí dẫn đầu, với tỷ lệ 92,6%.
Lĩnh vực bất động sản trong nửa đầu năm 2024 có 8 thương vụ M&A, giá trị giao dịch trung bình đạt 179,7 triệu USD (cùng kỳ năm ngoái là 18 thương vụ, với giá trị giao dịch trung bình 81,8 triệu USD).
Ông Lê Xuân Đồng đánh giá, lĩnh vực bất động sản tiếp tục thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư nước ngoài, nhất là nhà đầu tư đến từ Mỹ, Singapore, Nhật Bản, Hàn Quốc (thông qua cả M&A và FDI).
