Trình bày dự thảo Luật Doanh nghiệp sửa đổi theo tờ trình của Chính phủ, đại diện Ban soạn thảo, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Vũ Đại Thắng cho biết, so với Luật Doanh nghiệp 2014, Luật này sửa đổi 60 điều; bãi bỏ 2 điều, 5 khoản và 2 điểm; bổ sung 1 chương về hộ kinh doanh và 8 điều.
Cụ thể, về đăng ký doanh nghiệp, Luật bãi bỏ 2 thủ tục không cần thiết là thủ tục thông báo mẫu dấu và thủ tục báo cáo thay đổi thông tin người quản lý doanh nghiệp; bổ sung quy định về đăng ký doanh nghiệp qua mạng thông tin điện tử mà không phải nộp thêm bộ hồ sơ giấy như hiện nay.
Về quản trị công ty trách nhiệm hữu hạn và công ty cổ phần, Luật sửa đổi quy định thời hạn góp vốn điều lệ phù hợp với thực tiễn trong trường hợp góp vốn bằng máy móc, thiết bị, tài sản; bãi bỏ, giảm bớt điều kiện không hợp lý như “phải sở hữu cổ phần liên tục trong 6 tháng” hoặc “sở hữu ít nhất 10% tổng số cổ phần” đối với cổ đông để có thể thực hiện một số quyền về đề cử, tiếp cận thông tin về hoạt động kinh doanh…
Đối với doanh nghiệp nhà nước (DNNN), Luật cụ thể hóa khái niệm “cổ phần, góp vốn chi phối” theo chủ trương của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về tiếp tục cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả DNNN bằng tiêu chí “sở hữu trên 50% vốn điều lệ, tổng số cổ phần có quyền biểu quyết” của doanh nghiệp.
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Vũ Đại Thắng trình bày tại phiên họp thẩm tra dự án Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) của Ủy ban Kinh tế sáng 30/8
Như vậy, khái niệm DNNN được sửa đổi trong Luật Doanh nghiệp thành 2 loại: Doanh nghiệp mà Nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ và doanh nghiệp mà Nhà nước sở hữu trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết
Luật bổ sung Chương VIIa về hộ kinh doanh, gồm các Điều 187a, 187b và 187c, tiếp tục thừa nhận sự tồn tại của “hộ kinh doanh” là một hình thức kinh doanh, bên cạnh các loại hình doanh nghiệp tư nhân, công ty hợp danh, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần; quy định rõ ràng địa vị pháp lý và trách nhiệm dân sự của hộ kinh doanh bảo đảm phù hợp với Bộ luật Dân sự…
“Đánh giá tác động của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về quy định mới về hộ kinh doanh trong dự thảo Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) cho thấy, việc bổ sung quy định về hộ kinh doanh không phát sinh tác động tiêu cực đến hoạt động của hộ kinh doanh hiện nay, không phát sinh thủ tục hành chính; và các hộ kinh doanh đang hoạt động không phải đăng ký lại hoặc không phải đổi giấy chứng nhận đăng ký hoạt động đã được cấp”, thứ trưởng Vũ Đại Thắng nhận định.
Hầu hết các đại biểu đều thống nhất cao với sự cần thiết phải sửa đổi Luật Doanh nghiệp, đồng thời đánh giá cao quan điểm bổ sung sửa đổi của Bộ Kế hoạch và Đầu tư với vai trò là cơ quan chủ trì soạn thảo dự án Luật sửa đổi, theo đó việc sửa đổi Luật sẽ tiếp tục tạo thuận lợi nhất cho hoạt động thành lập và đăng ký doanh nghiệp; cắt giảm chi phí và thời gian trong khởi sự kinh doanh; nâng cao cơ chế bảo vệ hiệu quả quyền và lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư, cổ đông, thành viên của doanh nghiệp; thúc đẩy quản trị doanh nghiệp đạt chuẩn mực theo thông lệ tốt và phổ biến trong khu vực và quốc tế; tạo thuận lợi, giảm chi phí trong tổ chức lại doanh nghiệp; sáp nhập, hợp nhất, chia tách và chuyển đổi loại hình doanh nghiệp.
Liên quan tên gọi của Luật, nhiều đại biểu cho rằng, nếu công nhận ngay hộ kinh doanh là doanh nghiệp thì việc dùng tên gọi “Luật Doanh nghiệp” là hợp lý, song nếu coi hộ kinh doanh chỉ là một hình thức kinh doanh bên cạnh các loại hình doanh nghiệp thì nên đổi tên thành Luật Doanh nghiệp và hộ kinh doanh.
Bên cạnh đó, cần rà soát các luật khác có liên quan để bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất; nên tách hộ kinh doanh buôn bán thuần túy và hộ kinh doanh sản xuất để quản lý tốt hơn.
Đối với nội dung công ty cổ phần quy định trong luật, ý kiến từ đại biểu thuộc Ủy ban Kinh tế cho rằng hiện nay nhiều công ty chi trả cổ tức cho cổ đông bằng cổ phần, trong đó có trường hợp không nhận được sự đồng thuận của cổ đông, gây bất bình đẳng, không minh bạch trong quản lý ở công ty cổ phần.
Do đó, dự thảo luật cần có quy định rõ hơn cổ tức có thể chi trả bằng nhiều hình thức nhưng sẽ do đại hội cổ đông quyết định và lựa chọn, có thể bằng tiền, có thể bằng cổ phần chứ không áp đặt bằng cổ phần.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đề nghị Ban soạn thảo làm rõ các ý kiến đải biểu thắc mắc vì sao quy định “sở hữu trên 50% vốn điều lệ, tổng số cổ phần có quyền biểu quyết” thay vì 75%, hay việc chỉ có 3 điều liên quan đến hộ kinh doanh trong tổng số 213 điều của dự án Luật liệu đã hợp lý…
Phát biểu bế mạc phiên họp, ông Thanh ghi nhận và đánh giá cao tinh thần trách nhiệm, nỗ lực của Ban soạn thảo cũng như các ý kiến đóng góp thực tế và sâu sát của các đại biểu. Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế khẳng định, với các ý kiến hợp lý sẽ được tiếp thu, đồng thời sẽ có giải trình thấu đáo đối với các vấn đề các đại biểu quan tâm
