Thanh khoản sụt giảm mạnh ảnh hưởng lớn đến doanh thu môi giới của công ty chứng khoán.
Lợi nhuận suy giảm
Thị trường chứng khoán trong nước khép lại quý II với không khí ảm đạm, chỉ số VN-Index đã giảm 20% so với vùng đỉnh xác lập vào cuối quý I, giá trị giao dịch toàn thị trường ghi nhận mức giảm bình quân gần 30% so với cùng kỳ. Ông Phan Văn Tuấn, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Chứng khoán Agribank (Agriseco) cho biết, diễn biến giảm mạnh của thị trường chứng khoán đã ảnh hưởng chung đến các doanh nghiệp trong ngành và “việc Agriseco giữ được lợi nhuận đã là một nỗ lực rất lớn”.
Theo ông Tuấn, lợi nhuận trước thuế quý II của Agriseco ước đạt khoảng 60 tỷ đồng. Các khoản cho vay và phải thu đóng góp lớn nhất trong cơ cấu lợi nhuận, trong khi mảng tự doanh trái phiếu không được như kế hoạch.
Tính chung 6 tháng đầu năm, doanh thu dịch vụ môi giới của Công ty suy giảm khi thanh khoản thị trường sụt giảm, doanh thu mảng tự doanh chỉ bằng 48% cùng kỳ, nhưng doanh thu dịch vụ chứng khoán vẫn tăng trưởng 50%. Lợi nhuận 6 tháng đạt trên 120 tỷ đồng, giảm gần 25% so với cùng kỳ năm 2021.
Với những công ty chứng khoán lớn như HSC, VNDirect, dù lợi nhuận quý II ước tính vẫn tăng trưởng so với cùng kỳ năm ngoái, song nếu so sánh với quý I/2022 thì vẫn là bước lùi.
Với những công ty chứng khoán lớn như HSC, VNDirect, dù lợi nhuận quý II ước tính vẫn tăng trưởng so với cùng kỳ năm ngoái, song nếu so sánh với quý I/2022 thì vẫn là bước lùi.
Cụ thể, VNDirect vừa công bố con số ước tính lợi nhuận trước thuế 6 tháng với 1.620 tỷ đồng, tăng 43% so với cùng kỳ năm 2021, hoàn thành xấp xỉ 45% kế hoạch kinh doanh cả năm. Trừ đi con số lợi nhuận trước thuế 956 tỷ đồng ghi nhận trên báo cáo tài chính quý I/2022, có thể thấy, lợi nhuận quý vừa qua của VNDirect vào khoảng 660 tỷ đồng, giảm hơn 30% so với quý trước.
Thông tin được Công ty cổ phần Chứng khoán Sài Gòn - Hà Nội (SHS) chia sẻ, lợi nhuận quý II của Công ty có thể vẫn duy trì được đà tăng trưởng so với cùng kỳ 2021, song sẽ khó đạt được như quý I/2022. Theo đó, kế hoạch lợi nhuận trước thuế 2.025,6 tỷ đồng, tăng 15,6% so với mức thực hiện của năm 2021 sẽ là một thách thức rất lớn với Công ty.
Diễn biến tương tự đối với các công ty chứng khoán có quy mô vốn nhỏ hơn. Ông Hoàng Anh, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Chứng khoán Guotai Junan Việt Nam cho biết, lợi nhuận sau thuế quý II/2022 của Công ty ước đạt 8 tỷ đồng, giảm nhẹ so với mức 9 tỷ đồng đạt được trong quý trước đó.
Thị trường chứng khoán diễn biến tiêu cực trong quý II/2022, với sự đi xuống mạnh về điểm số và thanh khoản, khiến lợi nhuận gộp từ mảng môi giới giảm sút, trong khi mảng tự doanh của nhiều công ty chứng khoán bị ảnh hưởng. Lợi nhuận của ngành chứng khoán trong quý II được cho là chủ yếu đến từ dịch vụ cho vay ký quỹ (margin).
Theo thống kê của Fiinpro, dư nợ cho vay margin tại thời điểm 31/3/2022 gần như đi ngang so với cuối năm 2021 (tăng 0,9%). Với chi phí vốn giảm 0,4% và lãi suất cho vay bình quân tăng 0,2%/năm so với cùng kỳ năm ngoái, biên lãi thuần cải thiện tương ứng đã giúp các công ty chứng khoán ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận từ hoạt động cho vay margin.
Đây là điểm sáng trong bức tranh lợi nhuận của công ty chứng khoán trong quý II/2022. Tuy nhiên, điều này cũng báo hiệu về triển vọng lợi nhuận kém tích cực của ngành này trong các quý tới, do dư nợ cho vay margin đang trong xu hướng giảm và thị trường chứng khoán tiếp tục điều chỉnh.
Theo dự báo của Fiinpro, các công ty chứng khoán dự kiến tăng trưởng lợi nhuận sau thuế 14%, giảm tốc mạnh so với mức tăng 165% ghi nhận trong năm 2021.
Định giá cổ phiếu phù hợp cho tích lũy dài hạn
Thị trường chứng khoán Việt Nam thăng hoa trong năm 2021 đã giúp kết quả kinh doanh của rất nhiều công ty chứng khoán đạt mức tăng trưởng vượt trội. Theo đó, hầu hết các cổ phiếu trong ngành đều vượt đỉnh lịch sử.
Nhịp điều chỉnh mạnh của thị trường từ đầu năm đến nay, đặc biệt là trong quý II, kèm theo đó là thanh khoản cũng lùi về mức khá thấp (bình quân tháng 6 chỉ đạt 12.000 tỷ đồng/phiên) đã phản ánh ngay vào diễn biến của nhóm này.
Ở thời điểm hiện tại, nhiều cổ phiếu chứng khoán đã giảm rất sâu so với vùng đỉnh xác lập vào cuối năm 2021, thậm chí có những cổ phiếu giảm tới 60 - 70% như SSI, VCI… Nhóm này đã “tạo đáy” chưa, hay định giá ở vùng này đã phải hấp dẫn để mua vào chưa là câu hỏi được nhà đầu tư đặt ra.
Nếu nhìn vào hệ số P/E, có thể thấy, mức P/E dưới 10 lần của nhóm cổ phiếu chứng khoán đang ở vùng khá thấp so với dữ liệu lịch sử. Nhiều cổ phiếu trong nhóm đang có mức P/E thấp, thậm chí được giao dịch dưới giá trị sổ sách (P/B dưới 1.) Với tình hình thị trường hiện tại, chứng khoán chưa thể đảo chiều xu hướng, nhưng một số cổ phiếu đang có mức định giá phù hợp cho việc tích lũy dài hạn hơn.
Đối với nhà đầu tư quan tâm đến cổ phiếu chứng khoán, có lẽ con số lợi nhuận hay định giá hiện tại không quan trọng bằng phân tích chiến lược của công ty mà mình có ý định đầu tư. Chiến lược và lợi thế cạnh tranh là yếu tố quan trọng nhất ở thời điểm hiện tại và sẽ được thể hiện rõ ràng khi thị trường khó khăn.
Nhóm cổ phiếu chứng khoán rất nhạy với diễn biến của thanh khoản thị trường, do đó, chỉ cần thanh khoản có dấu hiệu tăng trở lại vùng 17.000 - 20.000 tỷ đồng khớp lệnh ở sàn HOSE thì nhóm cổ phiếu này sẽ hút được dòng tiền, mà không cần phải đợi báo cáo kết quả kinh doanh.
Trong giai đoạn nửa cuối năm 2022, thị trường chứng khoán kỳ vọng sẽ có sự tham gia tích cực của nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là dòng vốn ETF của khối ngoại đang hướng đến thị trường Việt Nam khá mạnh mẽ.
Việc khối ngoại quay trở lại mua ròng cho thấy họ vẫn tin tưởng vào triển vọng của thị trường Việt Nam trong thời gian tới cũng như định giá thị trường đã trở lại mức hấp dẫn. Đây cũng là điểm tích cực trong triển vọng hoạt động của khối công ty chứng khoán.
Ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc phân tích Khối khách hàng cá nhân, Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam nhận định, nhóm chứng khoán có thể sẽ hồi phục theo đà tăng của thị trường, nhưng đà hồi phục sẽ rất yếu và chưa thể bước vào chu kỳ tăng trưởng bền vững như thời điểm năm 2021.
Về dài hạn, sự phát triển của ngành chứng khoán sẽ bắt đầu có sự phân hóa lớn giữa các công ty theo nhiều yếu tố. Kỳ vọng nâng hạng lên thị trường mới nổi, kỳ vọng hệ thống giao dịch mới với nhiều sản phẩm mới, trong đó có giao dịch T+0 và bán khống… cũng là những yếu tố hỗ trợ cho cổ phiếu ngành chứng khoán.
Một yếu tố không thể không nhắc đến là độ phủ chứng khoán, với số lượng nhà đầu tư mới tiếp tục gia nhập thị trường. Điều này tạo ra rất nhiều cơ hội cho các công ty chứng khoán trong tương lai.
