Đang hình thành “cuộc đua” giảm phí giao dịch giữa các công ty chứng khoán
Mới đây, CTCK APEC đã chính thức công bố mức phí giao dịch dành cho các nhà đầu tư là 0%. Tuy mức phí này chỉ tạm thời vì nằm trong chương trình khuyến mãi, nhưng APEC hy vọng sẽ là yếu tố có thể thu hút nhà đầu tư. Thế nhưng, động thái trên lại khiến giới kinh doanh dịch vụ chứng khoán xôn xao. Nguyên nhân là đơn vị này sẽ phải chịu lỗ nếu thực hiện mức phí trên, vì theo quy định khi giao dịch, các CTCK đã thanh toán phí cho Trung tâm Giao dịch chứng khoán ở mức 0,1%.
Thực ra, việc APEC giảm phí chỉ là “giọt nước làm tràn ly” do tình trạng đua nhau giảm phí giao dịch chứng khoán giữa các CTCK đã diễn ra từ lâu. Ngay gần thời điểm APEC giảm phí, CTCK Thủ Đô cũng có động thái tương tự. Theo đó, ngày 26/6/2007, cùng lúc với việc mở thêm chi nhánh tại TP HCM, CTCK Thủ Đô đã đưa ra mức phí ưu đãi giảm tới 80% so với bình thường, thời gian áp dụng kéo dài tới 2 tháng. Cũng trong thời gian này, nhiều CTCK khác đã đưa ra mức phí khá hấp dẫn. Đơn cử như CTCK Hải Phòng (Haseco- một trong những đơn vị đầu tiên hoạt động và niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán TP HCM), dù có thâm niên và lượng khách hàng ổn định, cũng phải quyết định hạ phí dịch vụ xuống còn 0,15%. Điểm đặc biệt của đơn vị này còn nằm ở chỗ, trong năm 2006, mức phí của Haseco đã ở mức thấp nhất trong số các CTCK.
Theo giới quan sát, tình trạng nhiều CTCK đồng loạt giảm phí trong thời gian qua xuất phát từ thực tế TTCK điều chỉnh sâu trong tháng 4/2007. Việc giảm phí trong thời gian ngắn của các CTCK được coi là hình thức nhằm “giữ chân” khách hàng. Ngoài ra, từ quý II/2007 đến nay, do TTCK vẫn tiếp tục điều chỉnh theo hướng giảm nên việc nhiều CTCK cũ quyết định giảm phí giao dịch và việc nhiều CTCK mới đưa ra các mức phí hấp dẫn hơn đã hình thành cuộc cạnh tranh giành giật khách hàng. “Quá trình cạnh tranh giành khách hàng giữa các CTCK sẽ còn khốc liệt hơn khi có thêm nhiều CTCK mới đi vào hoạt động”, giám đốc một CTCK tại TP. HCM xác nhận.
Trên thực tế, việc nhiều CTCK liên tục giảm phí đang đe dọa sẽ ảnh hưởng xấu tới môi trường kinh doanh trong lĩnh vực này. Cũng theo vị giám đốc nói trên, xét theo Luật Doanh nghiệp thì các CTCK được tự quyết định mức phí dịch vụ của mình, nhưng nếu đưa ra mức phí quá thấp thì đó lại là hình thức cạnh tranh thiếu lành mạnh. Nếu áp dụng Luật Cạnh tranh và các điều khoản cấm bán phá giá vào lĩnh vực kinh doanh chứng khoán như các nước tiên tiến từng làm thì có thể thấy rõ những bất ổn do giá trị dịch vụ bán ra thấp hơn giá trị đầu vào. “Để cung cấp dịch vụ cho khoảng 1.000 nhà đầu tư, thì mỗi tháng, một CTCK có mặt bằng tại Quận 1 (TP. HCM) phải bỏ ra khoản chi phí tương đương mức phí giao dịch chứng khoán 1- 1,5%. Do đó, nhằm tránh bị mang tiếng là 'bán phá giá' và 'lách luật', nhiều CTCK thường áp dụng “chiêu” khuyến mãi”, vị giám đốc này nói.
Đáng nói là động thái cạnh tranh bằng hình thức giảm phí của nhiều CTCK lại gây phản cảm đối với nhà đầu tư, bởi đối tượng quan tâm nhiều nhất tới sự cạnh tranh giữa các CTCK chính là những nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu của những đơn vị này. Để xác định đúng mức giá cổ phiếu, những nhà đầu tư này phải mất công phân tích thông tin, trong khi những thông tin đó lại chứa đựng nhiều yếu tố tâm lý, thiếu cơ sở. Đó là chưa kể nhà đầu tư còn lo lắng về sự cạnh tranh thiếu lành mạnh giữa CTCK. Theo anh Giáp, một nhà đầu tư của Haseco, một số CTCK hiện nằm ở những vị trí khá “nhạy cảm”, nhiều khi có tới 2- 3 đơn vị cùng đóng trong một tòa nhà (chẳng hạn như bên dưới của Haseco vừa có thêm sàn Gia Quyền). “Nếu tình trạng cạnh tranh không lành mạnh tiếp diễn thì một trong hai đơn vị sẽ tung 'chiêu độc'. Hệ quả là nhà đầu tư sẽ chịu thiệt”- anh Giáp nói.
Nhận định về tâm lý của các nhà đầu tư, giới phân tích cho rằng, việc nhiều CTCK giảm phí sẽ không đem lại hiệu quả cao bởi chỉ những nhà đầu cơ chứng khoán mới chú ý và quan tâm nhiều tới phí giao dịch khi thị trường xuống do đối tượng này thường được nhiều CTCK ưu tiên một mức phí từ trước. Riêng những nhà đầu tư nhỏ, lẻ, họ chỉ quan tâm tới khoản chi đó khi bị thua lỗ nặng. Do vậy, việc nhiều CTCK cố tình tình giảm phí để cạnh tranh chỉ gây nên tình trạng “loạn phí” trên thị trường, thậm chí có thể ảnh hưởng đến thương hiệu của CTCK.
