Theo báo cáo Thống kê cơ bản của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên tại châu Á và Thái Bình Dương đang ở mức báo động, với tỷ lệ ở các quốc gia như Armenia, Sri Lanka, Malaysia và Bangladesh cao gấp đôi tỷ lệ thất nghiệp chung tại các quốc gia tương ứng. Điều này có thể gây ra hậu quả kinh tế và xã hội nghiêm trọng cho cả một thế hệ.
Nguyên nhân, theo các chuyên gia ADB, là do nhiều người trẻ rời trường học hoặc trường đại học với những bằng cấp không được săn đón. Châu Á đang đào tạo quá nhiều sinh viên tốt nghiệp ngành kinh doanh, nghệ thuật và khoa học xã hội và không đủ sinh viên tốt nghiệp các ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM), nghề thủ công hoặc có kỹ năng công nghệ thông tin và truyền thông (ICT).
Ở các đô thị châu Á, sản xuất điện tử ô tô và dệt may từng là điểm khởi đầu cho thị trường lao động của hàng triệu người trẻ. Tuy nhiên, với phần lớn sản xuất công nghiệp hiện nay đã được cơ giới hóa, chúng ta đang sống trong thời đại có ít việc làm hơn nhiều trong các lĩnh vực truyền thống đó.
Nhà máy ô tô trung bình hiện nay chỉ sử dụng khoảng 15% lực lượng lao động mà họ cần cách đây 25 năm. Tương tự như vậy, công việc lắp ráp lặp đi lặp lại, kỹ năng thấp ở khắp mọi nơi phần lớn đã được chuyển sang tự động hóa đang gia tăng.
Thực tế kinh tế ở nhiều nước đang phát triển của châu Á là mặc dù đã có sự tăng trưởng đáng kể và phần lớn là bền vững, nhưng điều đó không đi kèm với hàng triệu việc làm mới.
Nhiều nền kinh tế đã phát triển bằng cách tự động hóa, bằng cách tập trung vào các ngành công nghiệp thâm dụng vốn (như khai thác mỏ hoặc sản xuất công nghệ cao) hoặc bằng cách phát triển dịch vụ hoặc kiến thức. Phần lớn sự tăng trưởng gần đây của Indonesia là do khai thác mỏ và chế biến khoáng sản mà hiện nay không sử dụng nhiều lao động.
Nền kinh tế Bangladesh đã tăng trưởng trung bình 6,5% một năm trong thập kỷ qua, nhưng nền kinh tế tăng trưởng đó không làm giảm tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên. Điều ngược lại đang xảy ra; tỷ lệ thanh niên không có việc làm vẫn cao hơn ở mức 11,5% so với tỷ lệ thất nghiệp chung là 4,6% vào năm 2022.
Trong khi đó, dân số vẫn tiếp tục tăng và các hệ thống giáo dục có nguồn lực tốt hơn cung cấp ngày càng nhiều sinh viên tốt nghiệp đòi hỏi việc làm đàng hoàng. Ấn Độ, Bangladesh và Philippines có lực lượng thanh niên đông đảo gia nhập lực lượng lao động mỗi năm. Theo tổ chức phát triển IBON, ít nhất 900.000 thanh niên đã gia nhập lực lượng lao động tại Philippines vào năm 2024, làm tăng tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên vốn đã gần 7% vào năm 2022, cao gấp đôi mức trung bình toàn quốc.
Báo cáo của ADB cũng chỉ ra rằng, chất lượng việc làm cũng đang suy giảm ở nhiều nơi tại châu Á và Thái Bình Dương. Những nơi thanh niên có thể tìm được việc làm sau khi hoàn thành chương trình học, thì ngày càng có nhiều khả năng là việc làm không thường xuyên, tạm thời và lương thấp. Phụ nữ trẻ có nhiều khả năng thất nghiệp hơn nam giới. Kỳ vọng về mặt văn hóa rằng phụ nữ sẽ trở thành người nội trợ và làm mẹ thay vì trở thành chuyên gia sự nghiệp vẫn còn phổ biến.
Theo các chuyên gia ADB, giải quyết tình trạng thất nghiệp ở thanh niên đòi hỏi những chiến lược khác nhau, xét đến sự đa dạng của khu vực và những nguyên nhân khác nhau. Đầu tiên, giáo dục cần được cải cách cấp bách để đào tạo ra ít học giả hơn và nhiều lao động trẻ có các kỹ năng cần thiết để phát triển trong nền kinh tế hiện đại, như máy tính, công nghệ, kiến thức kỹ thuật số và tinh thần doanh nhân hơn.
Một sự nâng cấp lớn trong đào tạo nghề là điều cần thiết để đào tạo ra số lượng lớn lao động có kỹ năng thủ công và thương mại mà các nền kinh tế đang phát triển yêu cầu. Các sáng kiến như chương trình SkillsFuture của Singapore, hoạt động nhằm đảm bảo nền kinh tế sẽ có loại và số lượng người có trình độ phù hợp, nên được nhân rộng ở các quốc gia khác, nơi tình trạng thất nghiệp đang là một thách thức.
"Nếu nền kinh tế hiện đại đang phát triển và người dân giàu có hơn, nhưng đơn giản là không có việc làm, thì hãy hỗ trợ những người trẻ tuổi tự tạo ra việc làm của riêng mình thông qua hỗ trợ tinh thần doanh nhân. Điều đó nên bao gồm các khoản vay khởi nghiệp, giảm thuế, cơ sở được trợ cấp và cố vấn", các chuyên gia ADB khuyến nghị.
Các cuộc khảo sát cho thấy thanh niên châu Á đang háo hức khởi nghiệp, nhưng hầu hết đều cần vốn ban đầu, đào tạo toàn diện và cách thức đơn giản hơn để đăng ký doanh nghiệp mới. Tại Philippines, Go Negosyo đã thành công trong việc giúp đỡ hàng trăm doanh nhân trẻ đầy tham vọng với gói hỗ trợ "tiền, thị trường, cố vấn" kể từ năm 2005. Hỗ trợ đã có, nhưng cần phải trở thành xu hướng chính.
Chính phủ Bhutan đang cải cách và mở rộng hệ thống giáo dục và đào tạo kỹ thuật và nghề nghiệp. Tập trung vào khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học với mục tiêu giảm sự mất cân bằng giữa kỹ năng giáo dục/kinh tế.
Các chương trình khác dành cho người tìm việc là thanh niên bao gồm đào tạo kỹ năng trong các nghề thủ công truyền thống như mộc, nề và dệt.
Các chương trình này thường dẫn đến việc làm và thành lập doanh nghiệp đồng thời thúc đẩy di sản văn hóa phong phú của đất nước, thường mang lại lợi ích cho ngành du lịch ngách đang phát triển của đất nước.
Sri Lanka đã thông qua Khung chính sách giáo dục quốc gia vào năm 2020 để điều chỉnh ngành giáo dục phù hợp với nhu cầu của thị trường lao động và nền kinh tế nói chung. Nước này hy vọng cách tiếp cận mới sẽ giúp giảm tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên rất cao, gần 22%. Công nghệ thông tin và truyền thông và các kỹ năng nghề phổ biến được ưu tiên, với khuôn khổ linh hoạt, nhanh nhẹn và liên tục đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động.
Mặc dù Lào có tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên thấp trong khu vực, chỉ 2,3%, nhưng khoảng cách giữa nhu cầu của thị trường lao động và kỹ năng của thanh niên vẫn là một vấn đề đáng kể. Để giải quyết vấn đề này, nước này đã ưu tiên đào tạo nghề và đang xác định các lĩnh vực tăng trưởng tiềm năng có thể tạo ra nhiều việc làm.
Du lịch là một trong số đó. Vào năm 2024, nước này đã đón hơn 5 triệu du khách, tạo ra doanh thu hơn 1 tỷ USD. Vì vậy, đào tạo thanh niên Lào làm việc trong ngành du lịch sinh thái có thể giúp giảm tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên hơn nữa trong những năm tới.
Châu Á và Thái Bình Dương không còn có thể dựa vào các giải pháp tạm thời để giải quyết tình trạng thất nghiệp của thanh niên. Chính phủ và các nhà giáo dục phải điều chỉnh lại chương trình giảng dạy để đáp ứng nhu cầu thị trường thay đổi nhanh chóng, trong khi các nhà hoạch định chính sách chuyển một khoản đầu tư trực tiếp nước ngoài khiêm tốn hoặc thuế quan hệ đối tác thành vốn hạt giống cho các doanh nhân trẻ.
Hành động ngay bây giờ sẽ trang bị cho thế hệ tiếp theo của khu vực các kỹ năng và nguồn lực để xây dựng nền kinh tế toàn diện, kiên cường—một khoản đầu tư mà chúng ta không thể trì hoãn.