Đồng yên Nhật đã trở thành đồng tiền mất giá nhiều nhất trong số các đồng tiền chính so với đồng đô la khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) bắt đầu tăng lãi suất nhanh chóng. Đồng thời, các cổ phiếu thuộc lĩnh vực công nghệ cao nổi tiếng nhất trong khu vực, chẳng hạn như Samsung Electronics và Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. (TSMC) đều phải đối mặt với sự suy thoái đáng kể do các chính sách tiền tệ thắt chặt hơn và dự báo suy thoái kinh tế.
Mặt khác, dữ liệu cho thấy một số quốc gia và lĩnh vực hoạt động tốt trong môi trường thị trường mới được hỗ trợ bởi chính sách phù hợp và nền tảng kinh tế vững chắc.
Đây là kết quả của thị trường châu Á vào năm 2022.
 |
Các đồng tiền chính của châu Á mất giá so với đồng đô la |
Hoạt động của thị trường tiền tệ năm nay kết thúc với quyết định bất ngờ của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) về việc mở rộng biên độ lợi suất mục tiêu, góp phần thúc đẩy đồng tiền tăng giá trở lại so với đồng đô la.
Tuy nhiên, đồng yên đã giảm 13% so với đồng đô la trong năm tính đến ngày 21/12, suy yếu đáng kể hơn so với các loại tiền tệ châu Á khác. Vào tháng 10, lần đầu tiên sau 32 năm, đồng yên đã giảm xuống mức 150 đồng yên khi BOJ tiếp tục chống lại xu hướng thắt chặt toàn cầu để duy trì chính sách tiền tệ cực kỳ lỏng lẻo.
"Thị trường ngoại hối châu Á đã trải qua một thời gian khó khăn so với đồng đô la Mỹ trong năm nay, đặc biệt là đồng yên Nhật", Lloyd Chan, nhà kinh tế cấp cao tại Oxford Economics cho biết.
Ngược lại, đồng đô la Singapore chỉ giảm 0,15% tính đến ngày 21/12 so với đồng đô la. Ngân hàng trung ương Singapore đã thắt chặt chính sách tiền tệ vào tháng 10, lần thứ năm kể từ tháng 10/2021 để kiềm chế lạm phát.
Giá hàng hóa quay trở lại mức đầu năm
Sự gián đoạn chuỗi cung ứng bắt nguồn từ xung đột Nga-Ukraine cho thấy hàng hóa được phân phối không đồng đều trên toàn thế giới như thế nào. Với việc Ukraine là nhà xuất khẩu ngũ cốc lớn và Nga là nhà xuất khẩu dầu và khí đốt chính, giá lúa mì và dầu đã tăng vọt sau xung đột bắt đầu do lo ngại về sự khan hiếm nguồn cung từ hai nước, ảnh hưởng đến các doanh nghiệp và hộ gia đình ở châu Á.
Giá các mặt hàng năng lượng, thực phẩm và kim loại thiết yếu bắt đầu giảm từ giữa năm nay và đã trở lại mức trước xung đột, một phần do việc nối lại xuất khẩu ngũ cốc từ Ukraine. Tuy nhiên, triển vọng suy thoái kinh tế toàn cầu cũng ảnh hưởng đến giá cả thị trường khi năm nay gần kết thúc.
Một số kim loại cơ bản cho thấy sự nhạy cảm với triển vọng kinh tế. Ví dụ, giá đồng đã kết thúc năm nay thấp hơn 10% tính đến ngày 21/12, chủ yếu là do suy thoái kinh tế ở Trung Quốc - nước tiêu thụ lớn nhất.
Các mức giá này mặc dù đã đạt đỉnh nhưng về lâu dài vẫn ở mức cao, tiềm ẩn nguy cơ trở thành nguồn gốc của lạm phát trong những năm tới. Áp lực lạm phát dự kiến đã ảnh hưởng đến các thị trường khác như trái phiếu, tiền tệ và cổ phiếu.
 |
Diễn biến một số giá nguyên liệu thô |
Cổ phiếu công nghệ sụt giảm, ngân hàng và hàng không tăng giá
Nhiều công ty giá trị nhất châu Á đã sụt giảm đáng kể vào năm 2022. Tencent Holdings của Trung Quốc và Alibaba Group Holding lần lượt giảm 28% và 29%, trong khi Samsung Electronics của Hàn Quốc giảm 26% trong năm nay tính đến ngày 21/12. TSMC cũng giảm 25%.
Đây là những công ty đã tăng trưởng đáng kể trong đại dịch Covid. Ngoài ra, cổ phiếu của Sea, tập đoàn thương mại điện tử và trò chơi trực tuyến có trụ sở tại Singapore đã giảm 77% trong năm nay.
Trong số những cổ phiếu tăng giá có các công ty liên quan đến hàng hóa, chẳng hạn như công ty khai thác dầu khí Inpex của Nhật Bản, với cổ phiếu tăng 40%. Ngành ngân hàng hoạt động tốt khi lãi suất tăng, với Ngân hàng Trung Á của Indonesia tăng 19%. Cổ phiếu của các hãng hàng không như Singapore Airlines và ANA Holdings của Nhật Bản cũng ghi nhận mức tăng hai con số.
Ấn Độ, Singapore thể hiện khả năng phục hồi trong bối cảnh suy thoái toàn cầu
Trong khi thị trường chứng khoán nói chung đi xuống trong năm nay, chỉ số giá cổ phiếu Sensex của Ấn Độ là chỉ số tăng tốt nhất trong số các chỉ số chính của châu Á, với mức tăng 4,8% tính đến ngày 21/12.
 |
Diễn biến của các chỉ số chứng khoán chính ở châu Á |
Ấn Độ là một trong những thị trường phát triển nhanh nhất thế giới. Trong báo cáo triển vọng kinh tế mới nhất của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) được công bố trong tháng này, nền kinh tế Ấn Độ được dự báo tăng trưởng 7,2% vào năm 2023, dẫn đến dòng vốn đổ vào thị trường chứng khoán nước này trong nửa cuối năm.
Chỉ số Straits Times của Singapore cũng tăng 4,2%. Đây là chỉ số phụ thuộc rất nhiều vào lĩnh vực ngân hàng, lĩnh vực được hưởng lợi từ việc tăng lãi suất.
Nhìn chung, sự suy thoái của thị trường chứng khoán bắt đầu vào cuối năm 2021 sẽ tiếp tục kéo dài sang năm 2022, với hầu hết các chỉ số giá cổ phiếu đều giảm ở châu Á. Các quốc gia có ngành công nghiệp công nghệ cao giảm đáng kể, với Kospi của Hàn Quốc và Taiex của Đài Loan (Trung Quốc) giảm khoảng 22%.
Điều gì sẽ xảy ra vào năm 2023?
Với suy thoái kinh tế đang dần hiện rõ, các thị trường châu Á có thể sẽ tiếp tục đối mặt với một số cơn gió ngược.
Justin Tang, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu châu Á tại United First Partners lưu ý rằng, xung đột Nga-Ukraine và các biện pháp kiểm soát Covid của Trung Quốc sẽ tiếp tục là những yếu tố quan trọng cần theo dõi trong năm tới.
"Chúng tôi đang chú ý đến tình hình đang diễn ra ở Ukraine, vì điều đó sẽ làm tăng áp lực lạm phát về mặt năng lượng. Đối với Trung Quốc, chính phủ đang nới lỏng các biện pháp phòng chống Covid nhưng hiện phải đối mặt với sự gia tăng lớn các ca nhiễm Covid.
Chúng tôi không chắc liệu họ có lùi lại một bước và thực hiện các biện pháp hạn chế một lần nữa hay không, nhưng ngay cả khi họ không làm như vậy, số ca nhiễm gia tăng đồng nghĩa với việc một phần lớn lực lượng lao động có thể nghỉ việc trong một thời gian và điều đó sẽ tác động đến chuỗi cung ứng một lần nữa.
Tôi cho rằng, lạm phát vẫn sẽ ở mức khá cao, ít nhất là vào đầu năm và duy trì lực đối với các ngân hàng trung ương ít nhất là tiếp tục duy trì quỹ đạo tăng lãi suất", ông cho biết.
