Gói thầu 10A, Dự án Đầu tư xây dựng luồng cho tàu biển trọng tải lớn vào sông Hậu sử dụng vốn trái phiếu chính phủ do Cục Hàng hải Việt Nam làm chủ đầu tư là công trình nạo vét mới nhất bị Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) đặt “câu hỏi nghi vấn” trong vòng 6 tháng trở lại đây.
Cụ thể, vào giữa tuần trước, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Công đã ký Quyết định số 2989/QĐ - BGTVT để thanh tra đột xuất việc tuân thủ các quy định pháp luật trong công tác tổ chức, quản lý và thực hiện Gói thầu 10A có mục tiêu xây dựng 2,4 km đê chắn sóng phía Nam, một trong những hạng mục xây lắp quan trọng nhất của dự án có tổng mức đầu tư lên tới 9.781 tỷ đồng.
Được biết, Gói thầu 10A có giá trị khoảng 1.000 tỷ đồng do Liên danh Tổng công ty Xây dựng Lũng Lô - Tổng công ty 319 - Tổng công ty cổ phần Xây dựng đường thuỷ (Vinawaco) - Tổng công ty cổ phần Xây dựng Thăng Long trúng thầu, với thời gian thực hiện hợp đồng là 629 ngày.
Theo nguồn tin của Báo Đầu tư, việc có hiện tượng thi công không đúng chỉ dẫn, đổ thải bừa bãi; thậm chí là bán thầu là lý do khiến Gói thầu 10A bị Bộ GTVT “tuýt còi” chỉ sau khoảng 6 tháng triển khai (khởi công vào ngày 15/3/2014).
Cùng với việc tổ chức thanh tra đột xuất trong vòng 45 ngày, Bộ GTVT còn yêu cầu Cục Hàng hải Việt Nam (chủ đầu tư), Ban quản lý Dự án Hàng hải III (đại diện chủ đầu tư) nghiêm túc rút kinh nghiệm về việc tiến độ chậm so với yêu cầu; biện pháp thi công nạo vét không phù hợp; Cảng vụ Hàng hải Cần Thơ cấp phép cho các thiết bị thi công chưa đúng quy định; lơi lỏng công tác kiểm soát thiết bị thi công trên công trường và đổ đất nạo vét; chưa có biện pháp ngăn chặn kịp thời khi phát hiện có vi phạm.
“Việc không tuân thủ trình tự, thủ tục thi công và đổ đất không đúng vị trí (nếu có) sẽ ảnh hưởng đến tiến độ, chất lượng công trình”, ông Đỗ Hồng Thái, Phó cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam thừa nhận.
Cần phải nói thêm rằng, việc có hay không tình trạng “sang, nhượng” công việc sai quy định tại Gói thầu 10A cần sự vào cuộc của đoàn thanh tra Bộ GTVT, nhưng những dấu hiệu đổ thải sai quy định, tự ý thay đổi biện pháp tổ chức thi công đã được chính đơn vị tư vấn giám sát Dự án là Công ty cổ phần Tư vấn thiết kế Cảng – Kỹ thuật biển (Portcoast) ghi nhận.
Cụ thể, trong quá trình thi công hạng mục nạo vét hố móng, liên danh nhà thầu đã có văn bản đề nghị được thi công nạo vét từ Km1 +350 – Km2 +400, đê chắn sóng phía Nam bằng xáng cạp, vận chuyển bằng sà lan đổ đất nạo vét ra vị trí đổ đất ngoài biển. Tuy nhiên, trong khi chưa được đại diện chủ đầu tư, tư vấn giám sát chấp thuận, liên danh nhà thầu có “hiện tượng” tự tổ chức thi công, vận chuyển bùn bằng sà lan đi vòng qua đầu phía đê Bắc của Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải, không đi về hướng bãi đổ đất nạo vét theo quy định.
Theo các chuyên gia, việc đổ đất thải sai vị trí nhằm rút bớt cự ly vận chuyển để tư lợi, bất chấp các quy định về môi trường là hành vi gian dối phổ biến nhất tại các công trình nạo vét đường thủy.
Trước đó, sau hơn 3 tháng xác minh, vào tháng 6/2014, Thanh tra Bộ GTVT đã có kết luận nội dung tố cáo về một số sai phạm tại 3 công trình nạo vét, duy tu luồng hàng hải năm 2013, gồm: luồng Hòn Gai - Cái Lân, luồng Vũng Tàu - Thị Vải và luồng Soài Rạp - Hiệp Phước.
Ngoài việc chuyển nhượng thầu trái phép, đổ trộm bùn thải tại các vị trí sai quy định, Thanh tra Bộ GTVT cho rằng, nội dung tố cáo việc đổ trộm bùn trong các đêm 12, 13 và 14/12/2013 khi thi công công trình nạo vét duy tu luồng Hòn Gai - Cái Lân năm 2013 là có cơ sở. Hành vi này bị bắt tại trận, không thể chối cãi, khi vào ngày 21/11/2013, Đoàn kiểm tra liên ngành tỉnh Quảng Ninh cũng bắt quả tang 2 sà lan HP 2338, HP 3695 đang đổ trộm bùn đất nạo vét luồng Hòn Gai - Cái Lân xuống Hòn Bái Đông thuộc Vịnh Hạ Long, với khối lượng ước tính 400 m3.
Được biết, trong khi chờ kết luận của đoàn thanh tra đối với công tác tổ chức thi công tại Gói thầu 10A, Dự án Đầu tư xây dựng luồng cho tàu biển trọng tải lớn vào sông Hậu, Bộ GTVT yêu cầu Vinawaco phải đẩy nhanh tiến độ thi công. Trong thời gian tới, nếu Vinawaco không có giải pháp khắc phục, Cục Hàng hải Việt Nam phải xem xét biện pháp bổ sung nhà thầu thi công, điều chuyển khối lượng của nhà thầu này.
Trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư, ông Nguyễn Nhật Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam cho biết, ông này khá ngạc nhiên về thông tin chung chung mà đơn vị tư vấn giám sát báo cáo.
“Với trách nhiệm của mình, tư vấn phải khẳng định chính xác là có hay không việc đổ thải sai quy định cũng như sử dụng thầu phụ nằm ngoài hợp đồng thay vì dùng cụm từ chung chung là “hiện tượng” để chủ đầu tư có biện pháp xử lý. Tuy nhiên, chúng tôi sẽ hợp tác chặt chẽ với Thanh tra Bộ GTVT để xử lý nghiêm những sai sót (nếu có) xảy ra tại Dự án”, ông Nhật khẳng định.