Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Mỹ (Fed) cùng Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) và ngân hàng trung ương ở những nước phát triển khác đang tăng lãi suất mạnh tay để kiềm chế lạm phát.
Tuy nhiên, động thái tăng lãi suất này lại có thể khiến hoạt động xây dựng bị gián đoạn do chi phí vốn bị đội lên và làm tình trạng thiếu hụt nhà ở thêm trầm trọng, từ đó lại dẫn đến hệ quả là lạm phát tiếp tục tăng cao do giá bán và giá cho thuê nhà đều đồng loạt tăng nhanh do cầu vượt cung.
Việc lãi suất tăng cao đã tác động tiêu cực tới hoạt động xây dựng ở Mỹ và châu Âu. Tại Mỹ, số lượng giấy phép xây dựng mới được cấp đổi cho các công ty tư nhân để xây nhà ở trong tháng 4 giảm tới 21,1% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, lượng công trình khởi công cũng giảm tới 22,3% so với cùng kỳ, theo số liệu từ Cơ quan Thống kê Dân số Mỹ (DOC).
Trong khi đó, theo số liệu từ Moody's, trong quý IV/2022, số giấy phép xây dựng khu dân cư tại khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) đã giảm 13% so với cùng kỳ năm trước. Đồng thời, hoạt động xây dựng cũng đang chậm lại.
Riêng tại Đức, trong tháng 3, lượng đơn đặt hàng xây dựng chung cư ở nước này đã giảm 37,9% so với cùng kỳ năm trước. Chính phủ Đức cho biết, họ có thể không đạt được mục tiêu xây dựng 400.000 căn hộ mới trong năm nay. Công ty Vonovia, đơn vị cho thuê căn hộ lớn nhất tại Đức, vẫn chưa có ý định bắt đầu bất cứ dự án mới nào trong năm nay, do lạm phát và lãi suất ngày càng tăng cao.
Việc lãi suất tăng cao đang làm tăng chi phí xây dựng và chi phí vốn cho các chủ đầu tư. Không chỉ vậy, người mua nhà cũng gặp khó khăn hơn khi muốn mua nhà. Điều này khiến nhu cầu mua bất động sản sụt giảm và nhiều nhà phát triển bất động sản cũng vì thế mà hoãn thi công các dự án mới.
Các nhà kinh tế dự đoán, hoạt động xây dựng sẽ còn giảm hơn nữa nếu lãi suất vẫn ở mức cao. Fed mặc dù đã quyết định giữ nguyên lãi suất trong cuộc họp chính sách tháng 6, nhưng cơ quan này vẫn dự kiến sẽ còn có thêm 2 lần tăng lãi suất nữa trong năm nay. Trong khi ECB vẫn quyết định tăng lãi suất vào tuần trước và có thể sẽ tiếp tục tăng lãi suất trong các cuộc họp chính sách tới.
Ở Mỹ, các chi phí liên quan đến nhà ở chiếm khoảng 1/3 tỷ trọng trong cách tính chỉ số giá tiêu dùng (CPI). Tại những thành phố lớn với chi phí đắt đỏ, các hộ gia đình thường chi hơn 1/3 thu nhập của họ để thuê nhà nên tác động của việc tăng lãi suất sẽ còn lớn hơn đối với họ.
Theo nhà kinh tế trưởng Ali Wolf của Công ty Zonda, thị trường bất động sản đang gặp những bất lợi như giá đất và chi phí xây dựng đang ở mức cao do nguồn lao động bị thiếu hụt và giá vật liệu xây dựng quá đắt đỏ.
Thêm nữa, quyết định tăng lãi suất của ECB đã làm lãi suất đối với các khoản vay xây dựng tăng gần gấp 4 lần, từ mức lãi suất dưới 1% trước đây đã lên gần 4%. Chi phí vốn cao hơn khiến việc xây dựng cũng trở nên khó kiếm lời hơn.
Bà Wolf cho biết, hậu quả của việc nguồn cung bất động sản suy giảm sẽ rất “khủng khiếp” khi nhiều hộ gia đình sẽ rơi vào cảnh thiếu nhà và nhấn mạnh rằng đây là “một thảm họa đối với xã hội Đức”.
“Lạm phát đang là mục tiêu hàng đầu của các ngân hàng trung ương nên nhiều ngân hàng trung ương buộc phải "nhắm mắt làm ngơ" những ảnh hưởng khác đến nền kinh tế từ việc lãi suất tăng cao”, bà Wolf nhận định.
