Nghị quyết Ðại hội đồng thường niên năm 2018 của TMC đã phê duyệt mức cổ tức dự kiến là 80% và theo quy định của pháp luật, Hội đồng quản trị có quyền tạm ứng cổ tức tối đa 80%, nhưng đến nay, TMC chưa thực hiện việc chi trả cổ tức.
2019 là năm quan trọng đối với TMC khi nhiệm kỳ Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát cũ kết thúc, cổ đông phải bầu ban lãnh đạo doanh nghiệp và thông qua chiến lược phát triển giai đoạn mới.
Tuy nhiên, cả 2 lần, cuộc họp Ðại hội đồng cổ đông 2019 của TMC diễn ra vào các ngày 24/4 và 10/7 đều bị dừng ngay từ đầu, vì cổ đông bỏ phiếu không tán thành bất cứ nội dung nào. Việc quyết định chia cổ tức năm 2018 do đó cũng lỡ dở và các cổ đông chỉ còn biết chờ đợi trong bức xúc.
Cổ đông phản ánh thiệt hại
Cổ đông Nguyễn Ðức Tự của TMC cho biết, những nguyên nhân chính dẫn đến việc tổ chức Ðại hội đồng cổ đông năm 2019 không thành công như sau:
Thứ nhất, Hội đồng quản trị TMC vi phạm nghị quyết Ðại hội đồng cổ đông thường niên 2018 đã được thông qua, phê duyệt mức cổ tức dự kiến 80% (8.000 đồng/cổ phần).
Lợi nhuận trên mỗi cổ phần năm 2018 đạt 8.225 đồng, song tại cuộc họp Ðại hội đồng cổ đông năm 2019 lần 1, Hội đồng quản trị Công ty lại trình phương án chi trả cổ tức là 50% và giữ lại hơn 44 tỷ đồng lợi nhuận.
Thứ hai, năm 2019, Công ty đưa vào chương trình xin ý kiến Ðại hội cổ đông về việc tiếp tục đầu tư dự án nâng công suất nhà máy kẽm điện phân từ 10.000 tấn kẽm kim loại/năm lên 15.000 tấn kẽm kim loại/năm, mặc dù nhiều năm trước, Ðại hội cổ đông thường niên đã không thông qua nội dung này.
Một số cổ đông cho rằng, dự án nâng công suất nhà máy kẽm được Tổng công ty Khoáng sản TKV - CTCP (sở hữu 51% vốn tại TMC) phê duyệt trước đây lên sản lượng 15.000 tấn kẽm kim loại/năm ngay khi nhà máy có sản lượng 10.000 tấn kẽm kim loại/năm mới hoàn thành đưa vào sử dụng.
Ðiều đó đồng nghĩa với việc phần lớn các thiết bị của dây chuyền 10.000 tấn sẽ phải thay thế, mặc dù thiết bị chưa đủ khấu hao, gây lãng phí đầu tư.
Mặt khác, toàn bộ nguyên liệu chính đầu vào phần dùng cho tăng sản lượng lên 15.000 tấn kẽm kim loại/năm, Vimico phải mua từ thị trường trôi nổi bên ngoài.
Bản thân Công ty hiện không đủ nguyên liệu để sản xuất, một phần nguyên liệu hiện phục vụ cho sản xuất đang phải mua ngoài và nguồn nguyên liệu hiện nay cũng như sắp tới còn vướng mắc nhiều trong việc gia hạn cấp phép các mỏ mới.
Việc tăng quy mô sản xuất lên 50% có nhiều rủi ro, vì nguyên liệu chính đầu vào không có.
Cổ đông phản ánh, dự án được phê duyệt, thẩm định với công nghệ lạc hậu, luôn phải thay đổi, điều chỉnh, rất nhiều thiết bị mua về không dùng được, gây lãng phí, thất thoát.
Tổng mức đầu tư đã phải điều chỉnh lên gấp vài lần, tới hàng trăm tỷ đồng, mà hiệu quả không rõ ràng.
Cụ thể, dự án nhà máy kẽm mở rộng được triển khai từ năm 2010 và đến năm 2013 thì dừng lại, vì tổng mức đầu tư không được phê duyệt do điều chỉnh quá cao, vốn dự toán được điều chỉnh nhiều lần, tăng hơn 3 lần so với dự toán phê duyệt lần đầu, thiết bị sau đó không được bảo quản tốt nên tự xuống cấp trầm trọng, một số thiết bị không đạt chất lượng để nghiệm thu.
Ðến cuộc họp Ðại hội đồng cổ đông thường niên năm 2017, Tổng công ty Khoáng sản TKV - CTCP đề xuất triển khai tiếp dự án, lúc đó rất nhiều thiết bị đã xuống cấp và lỗi công nghệ trầm trọng.
Cổ đông lo ngại, việc đầu tư sẽ làm gia tăng thêm các khoản chi phí phát sinh sửa chữa những phần thiết bị đã xuống cấp trầm trọng từ những năm trước.
“Có hay không việc cổ đông Tổng công ty Khoáng sản TKV - CTCP chèn ép các cổ đông khác bằng biện pháp xây dựng phương án không chia cổ tức theo nghị quyết Ðại hội đồng cổ đông trước đó đã phê chuẩn để các cổ đông khác buộc phải thông qua dự án nâng công suất mở rộng nhà máy kẽm?”, ông Tự nêu vấn đề.
Tổng công ty Khoáng sản TKV - CTCP nói gì?
Ông Ðào Minh Sơn, Chủ tịch TMC, đồng thời là Phó tổng giám đốc Tổng công ty Khoáng sản TKV - CTCP đã có buổi làm việc với Báo Ðầu tư Chứng khoán về những vấn đề cổ đông kiến nghị.
Về mức chia cổ tức năm 2018 với tỷ lệ 50%, ông Sơn cho biết, phần lợi nhuận còn lại để tái đầu tư phát triển Công ty. Khoản tiền 44 tỷ đồng trích lại để đầu tư phát triển Công ty và làm công tác phát triển tài nguyên.
Hiện nay, Công ty đang triển khai 2 dự án, rất cần vốn để đầu tư là: Ðề án thăm dò, nâng cấp, bổ sung mỏ kẽm, chì Chợ Ðiền, huyện Chợ Ðồn, tỉnh Bắc Cạn, với giá trị dự toán phê duyệt 21,7 tỷ đồng;
Công trình đầu tư xây dựng, khai thác mỏ thiếc gốc tiểu khu phía Nam, khu Tây Núi Pháo, xã Hà Thượng, huyện Ðại Từ, tỉnh Thái Nguyên, với giá trị dự toán phê duyệt 115,8 tỷ đồng.
Với dự án cải tạo nâng cao chất lượng Nhà máy kẽm điện phân Thái Nguyên, dự án được phê duyệt tại Quyết định số 1025/QÐ-TKS ngày 21/8/2012, với tổng mức đầu tư là 313 tỷ đồng, đã đầu tư xong phần công nghệ hòa tách và điện phân kẽm, các hạng mục đầu tư cơ bản đã được huy động vào sản xuất, công xuất của nhà máy năm 2018 là 11.400 tấn/năm (công suất của nhà máy là 10.000 tấn/năm).
Giá trị đầu tư dự án là 143,49 tỷ đồng; giá trị các hạng mục huy động vào sản xuất, tăng tài sản 86,8 tỷ đồng; giá trị tài sản đã khấu hao 50,5 tỷ đồng.
Ông Sơn cho biết, việc điều chỉnh dự án để đảm bảo môi trường sản xuất của nhà máy, thực hiện báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt, đúng các quy định của nhà nước về môi trường (sau khi sửa đổi, bổ sung), đồng thời tăng năng lực sản xuất.
Trước lo ngại của cổ đông về nguồn nguyên liệu sử dụng cho dự án, Chủ tịch Vimico cho hay, nguyên liệu sẽ được mua ngoài từ các đơn vị sản xuất trong nước như Công ty Khoáng sản Bắc Cạn 10.000 tấn/năm, Công ty Khoáng sản Việt 12.000 tấn/năm, Công ty Hoàng Nam (Bắc Cạn), Công ty Doanh Trí (Thái Nguyên)... TMC đã làm việc và các đơn vị này cam kết bán tinh quặng cho Công ty.
“Ðây là dự án đã được phê duyệt và thực hiện từ trước khi cổ phần hóa Công ty. Theo quy định của Chính phủ, khi cổ phần hóa Công ty, nhà đầu tư phải có trách nhiệm kế thừa tài sản, dự án…
Tuy nhiên, Hội đồng quản trị Công ty đã 2 lần (năm 2016 và 2017) trình ra Ðại hội đồng cổ đông nhưng không được các cổ đông ngoài nhà nước chiếm 35% biểu quyết thông qua”, ông Sơn nói.
Tại Ðại hội đồng cổ đông năm 2019 tổ chức lần 2 ngày 10/7, nhóm cổ đông chiếm 35% cổ phần của TMC tiếp tục thể hiện thái độ kiên quyết phản đối dự án với lo ngại đầu tư dự án theo kiểu “bán bia, kèm lạc” như trên (vừa xử lý môi trường, vừa nâng công suất nhà máy), có thể tiềm ẩn rủi ro lớn về hiệu quả.
Bất đồng không được giải quyết khiến đại hội tiếp tục bị dừng ngay sau khi khai mạc ít phút. Từ đó đến nay, cổ đông chưa biết đến bao giờ Công ty mới tổ chức đại hội lần 3 để thông qua các vấn đề quan trọng như cổ tức, kế hoạch sản xuất - kinh doanh…
Báo Ðầu tư Chứng khoán sẽ tiếp tục phản ánh về vụ việc này.
