Trạm Tam Kỳ thu phí thừa tiền tỷ
Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 5 - Cienco5 được UBND tỉnh Quảng Nam giao làm chủ đầu tư xây dựng tuyến tránh Quốc lộ 1A đoạn qua thị xã Tam Kỳ và tuyến nối Quốc lộ 1A đến cảng Kỳ Hà bằng phương thức BOT.
Theo phương án tài chính được UBND tỉnh Quảng Nam phê duyệt thì Cienco5 được quyền tổ chức thu phí hoàn vốn trong thời gian 14 năm 4 tháng.
Đến tháng 11/2003, Công ty TNHH Đầu tư thương mại du lịch Hiệp Phúc và Cienco5 ký hợp đồng chuyển nhượng trạm thu phí Tam Kỳ. Đến năm 2004, hai bên ký thêm phụ lục quy định Công ty Hiệp Phúc được thu phí theo quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền tương ứng phần đầu tư giai đoạn 1 tuyến tránh Quốc lộ 1A qua thị xã Tam Kỳ và tuyến nối Quốc lộ 1A kể từ ngày được bàn giao công trình.
Hai bên thỏa thuận, Công ty Hiệp Phúc sẽ thanh toán cho Cienco5 phần đầu tư công trình với giá trị lũy kế là 404 tỷ đồng. Giá trị này được tính trên giá trị đầu tư tại thời điểm ký hợp đồng là 234 tỷ đồng với hệ số chiết khấu 10,2%/năm, tăng đều 9% cho 12 tháng tiếp theo trong thời hạn 12 năm. Theo hợp đồng, thời gian thu phí sẽ kết thúc vào tháng 7/2018.
Thực hiện hợp đồng, Công ty Hiệp Phúc đã tổ chức thu phí. Tính đến tháng 6/2016, phía Hiệp Phúc đã trả cho Cienco5 số tiền 375,5 tỷ đồng.
Tuy nhiên, khi quyết toán công trình, UBND tỉnh Quảng Nam xác định tổng giá trị đầu tư của dự án là 249 tỷ đồng. Theo biên bản Quyết toán hợp đồng, UBND tỉnh Quảng Nam và Cienco5 xác định tổng doanh thu phí qua trạm Tam Kỳ từ khi bắt đầu tư đến tháng 7/2015 là 498 tỷ đồng, tổng chi phí toàn dự án 485 tỷ đồng. Số phí thu thừa 13,5 tỷ đồng.
Cienco5 có nghĩa vụ phải nộp lại số tiền này cho UBND tỉnh Quảng Nam.
Sau đó, UBND tỉnh Quảng Nam đã ban hành quyết định về việc chấm dứt thu phí qua trạm Tam Kỳ.
Cienco đòi 80 tỷ đồng, đối tác đòi gấp đôi
Trước khoản tiền phải nộp cho ngân sách, Cienco5 đã khởi kiện đề nghị Tòa án buộc Công ty Hiệp Phúc phải thanh toán cho Cienco5 tổng cộng hơn 81 tỷ đồng, bao gồm số tiền còn lại của hợp đồng, tiền thu phí thừa, tiền phạt...
Ngược lại, Công ty Hiệp Phúc cũng có đơn phản tố yêu cầu Cienco5 phải thanh toán 167,9 tỷ đồng, gồm tiền thu nhập bị mất và 10 tỷ đồng phạt vi phạm hợp đồng do năm 2014, Cienco5 tự ý gửi văn bản đến UBND tỉnh Quảng Nam và Bộ Giao thông - Vận tải đề xuất dừng thu phí.
Về những khoản tiền Cienco5 đòi, Công ty Hiệp Phúc chấp nhận trả 28,5 tỷ đồng số tiền còn lại theo hợp đồng, không chấp nhận trả các khoản còn lại.
Tòa cấp sơ thẩm đã chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của Cienco5 về số tiền 28,5 tỷ đồng và lãi phát sinh 2,3 tỷ đồng, bác các khoản tiền còn lại. Chấp nhận yêu cầu phản tố của Công ty Hiệp Phúc, buộc Cienco 5 phải trả 165 tỷ đồng.
Tiếp đó, cả hai bên đương sự đều có kháng cáo, cơ quan công tố cũng có kháng nghị.
Cienco 5 phải trả gần 71 tỷ đồng
Tại phiên tòa phúc thẩm, cả hai bên đương sự đều giữ nguyên quan điểm đề nghị Tòa án buộc bên kia phải thanh toán đủ các khoản tiền như yêu cầu.
Quá trình giải quyết, Tòa phúc thẩm đã thu thập chứng cứ để xác định UBND tỉnh Quảng Nam có biết việc chuyển nhượng hay không, căn cứ ban hành quyết định dừng phu phí và việc Cienco5 tiếp nhận trạm phu phí Tam Kỳ.
Tòa án cho rằng, theo hợp đồng thì thời hạn thu phí kéo dài đến tháng 7/2018, nhưng thực tế đã bị chấm dứt sớm từ năm 2015, do đó cần xác định lỗi các bên.
Tòa án nhận định, hợp đồng có quy định về việc có thể bị chấm dứt trước thời hạn theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Công ty Hiệp Phúc biết điều này nhưng vẫn ký.
Về Cienco 5, Tòa án xét thấy Cienco5 là đơn vị có văn bản đề nghị UBND tỉnh Quảng Nam dừng trạm thu phí rồi ký biên bản quyết toán mà không có ý kiến của Công ty Hiệp Phúc, xác định Cienco5 có lỗi trong việc chấm dứt thu phí tại trạm Tam Kỳ. Hơn nữa, sau khi trạm Tam Kỳ dừng thu phí thì từ tháng 2/2016, Cienco5 đã tiếp nhận trạm này để thu phí cho một tuyến đường khác.
Từ đó, Tòa án cho rằng cả hai bên cùng có lỗi.
Tại bản án phúc thẩm, Tòa giữ nguyên quyết định buộc Công ty Hiệp Phúc phải trả cho Cienco5 số tiền 28,5 tỷ đồng, nhưng sửa một số nội dung khác.
Do hợp đồng chấm dứt trước hạn có lỗi của cả Cienco5 nên Tòa án bác yêu cầu tính lãi, Công ty Hiệp Phúc không phải trả khoản lãi hơn 2 tỷ đồng.
Đối với yêu cầu đòi bồi thường của cả hai bên, Tòa cho rằng hợp đồng chấm dứt trước thời hạn là lỗi của Cienco5 nên buộc công ty này phải bồi thường cho Công ty Hiệp Phúc 10 tỷ đồng.
Đối với yêu cầu bồi thường thiệt hại của Công ty Hiệp Phúc, Tòa cho rằng thiệt hại là có thật, hợp đồng đã bị chấm dứt trước hạn dẫn tới Công ty Hiệp Phúc không được thu phí trong 35 tháng. Căn cứ vào kết quả kiểm toán, Tòa án xác định số tiền bị thiệt hại là 178,9 tỷ đồng.
Do cả hai bên đều có lỗi nên mỗi bên phải chịu một nửa khoản thiệt hại này. Cienco5 sẽ phải thanh toán cho Công ty Hiệp Phúc số tiền 89,4 tỷ đồng.
Sau khi đối trừ, Tòa án xác định Cienco 5 còn phải thanh toán cho Công ty Hiệp Phúc 70,9 tỷ đồng.
