Trong Quy hoạch Tổng thể phát triển du lịch, UBND tỉnh Ninh Bình xác định KDT Tràng An là một trong 7 khu du lịch trọng điểm cần đầu tư phát triển.
Tuy nhiên, vùng lõi Tràng An có diện tích 6.079 ha được xác định là vùng bảo vệ đặc biệt của KDT, nên chỉ có phát triển du lịch một cách thận trọng, có chọn lọc.
Không thu hút đầu tư vào vùng lõi
Bà Dương Thị Thanh, Phó giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch Ninh Bình khẳng định: “Ninh Bình có chủ trương xã hội hóa khi đầu tư phát triển du lịch, trong đó có KDT Tràng An. Riêng với vùng lõi, UBND tỉnh Ninh Bình có chủ trương sẽ không thu hút thêm các DN đầu tư, mà chỉ đa dạng hóa các sản phẩm du lịch của những DN đã đầu tư tại đây trước đó”.
Trên thực tế, tại vùng lõi của KDT Tràng An hiện có một số nhà đầu tư, gồm Công ty TNHH Xây dựng Xuân Trường, CTCP Dịch vụ - Thương mại và Du lịch Doanh Sinh, Công ty Du lịch Ngôi Sao...
Ngay từ năm 2005, được sự đồng ý của UBND tỉnh Ninh Bình, Công ty TNHH Xây dựng Xuân Trường đã triển khai thực hiện Dự án Khu du lịch sinh thái Tràng An bằng việc nạo vét các cửa hang thông thủy do lâu ngày bị bùn ứ đọng bịt kín và nạo vét các lòng hang để thuyền du lịch có thể đi xuyên qua. Hiện tại, 11 trong số gần 50 hang động trong Khu du lịch sinh thái Tràng An đã được DN này đưa vào khai thác.
Đây cũng là DN đầu tư lớn nhất với hàng ngàn tỷ xây dựng quần thể chùa Bái Đính mới nằm trong tổng thể Dự án Xây dựng trung tâm du lịch văn hóa Tràng An rộng gần 2.000 ha kể từ năm 2008.
Cho dù đang trong quá trình xây dựng, nhưng chùa Bái Đính đã khá nổi tiếng với nhiều kỷ lục được xác lập, như Tượng phật bằng đồng dát vàng lớn nhất châu Á, Tượng phật Di lặc bằng đồng lớn nhất Đông Nam Á, Khu chùa rộng nhất Việt Nam... Tuy nhiên, số tiền đầu tư thật sự vào Khu trung tâm du lịch văn hóa Tràng An vẫn chưa được tiết lộ và dự án này sẽ tiếp tục được xây dựng tới năm 2020.
Bên cạnh Xuân Trường, còn có CTCP Dịch vụ Thương mại và Du lịch Doanh Sinh và Công ty Du lịch Ngôi Sao đang đầu tư 2 dự án (khu du lịch sinh thái Thung Nham và khu du lịch động Thiên Hà) tại vùng lõi, với tổng vốn đầu tư cho đến thời điểm hiện tại khoảng 100 tỷ đồng.
Ông Phạm Công Chất, Giám đốc CTCP Dịch vụ Thương mại và Du lịch Doanh Sinh cho biết, được giao 300 ha thuộc vùng lõi, DN luôn đặt việc bảo vệ cảnh quan, môi trường là thước đo đầu tiên cho tiêu chí hoạt động của mình.
“Hiện tại, Khu du lịch sinh thái Thung Nham mới chỉ phục vụ được khoảng 200 khách. Vào năm 2020, sau khi hoàn tất việc đầu tư cơ sở hạ tầng cho toàn bộ 34 ha với tổng vốn đầu tư 150 tỷ đồng, Công ty sẽ có thể phục vụ tối đa cho 400 khách tham quan, nghỉ dưỡng”, ông Chất nói.
Trong khi đó, Dự án khu động Thiên Hà (rộng 40 ha nằm trong vùng lõi) đã được Công ty Du lịch Ngôi Sao đầu tư nạo vét bùn đất, mở rộng không gian khu động lên đến 12.000 m3, đồng thời đã thuê chuyên gia nước ngoài khảo sát địa chất trước khi đưa khu du lịch này vào khai thác từ năm 2010.
DN này cũng đặt mục tiêu sẽ đầu tư 200 tỷ đồng để phát triển một số hang động khác, trong đó có động Thiên Thanh cùng với việc phát triển khu nghỉ dưỡng tiêu chuẩn 3-4 sao và một số điểm tham quan có dấu tích người tiền sử.
Sẽ thu hút đầu tư vào vùng đệm
“Do không có chủ trương thu hút các dự án đầu tư vào vùng lõi, nên Ninh Bình định hướng sẽ kêu gọi các dự án đầu tư phát triển những khu vui chơi giải trí, dịch vụ tại vùng đệm, bao quanh vùng lõi nằm trong diện tích 6.079 ha.”, ông Bùi Văn Mạnh, Phó giám đốc Ban Quản lý quần thể danh thắng Tràng An (trực thuộc UBND tỉnh) cho biết.
Tuy nhiên, những tiêu chí đặt ra với nhà đầu tư tại vùng đệm này vẫn chưa rõ ràng.
Theo lý giải của ông Mạnh, việc trở thành di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới đồng nghĩa với việc KDT Tràng An đã mang tầm quốc tế. Do đó, thời gian tới, UBND tỉnh Ninh Bình sẽ tập trung xây dựng quy hoạch bảo tồn tổng thể để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, tạo cơ sở định hướng khai thác. Trên cơ sở quy hoạch được duyệt, UBND tỉnh sẽ phân vùng bảo vệ nghiêm ngặt, bảo tồn và vùng phát triển du lịch, theo yêu cầu của UNESCO.
