Nhà ga hành khách T2 - Cảng hàng không quốc tế Nội Bài hầu như không có sai sót lớn nào trong đầu tư. Ảnh: Đức Thanh
Sau hơn hai tháng thực hiện kiểm toán, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) vừa có văn bản gửi Bộ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT), thông báo kết quả kiểm toán Dự án xây dựng Nhà ga hành khách T2 – Cảng hàng không quốc tế Nội Bài (Nhà ga T2) sử dụng vốn vay ODA của Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA).
Đây là công trình trọng điểm của ngành GTVT, có mục tiêu xây dựng một nhà ga hành khách quốc tế mới với kiến trúc hiện đại, hệ thống trang thiết bị tiên tiến, đáp ứng công suất 10 triệu hành khách/năm và có thể mở rộng trong tương lai với công suất 15 triệu hành khách/năm. Nhà ga này được khởi công vào ngày 4/11/2011 và hoàn thành, đưa vào khai thác vào ngày 4/1/2015.
Công trình do Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam làm chủ đầu tư; các nhà thầu chính của Dự án là Công ty tư vấn sân bay Nhật Bản (JAC) – Gói thầu số 1: tư vấn lập dự án, thiết kế kỹ thuật, tổng dự toán và hỗ trợ đấu thầu; Liên danh Taisei – Vinaconex - Gói thầu 10A: xây lắp, cung cấp và lắp đặt thiết bị Nhà ga…
Được biết, những nội dung được KTNN tập trung làm rõ tại Dự án là việc quản lý vốn đầu tư, mức độ tuân thủ chế độ chính sách quản lý đầu tư xây dựng, hiệu quả sử dụng vốn đầu tư…
Điểm nhấn nổi bật nhất trong Thông báo kết quả kiểm toán Dự án chính là việc KTNN đã không phải dùng cụm từ “sai phạm” một lần nào. Bên cạnh đó, những kiến nghị đối với cơ quan quản lý Dự án cũng chỉ ở mức kiểm điểm, rút kinh nghiệm cho những sai sót được phát hiện.
Theo một số chuyên gia, với quy mô vốn đầu tư lên tới 43,21 tỷ yên và 6.145 tỷ đồng, có độ phức tạp cao về mặt kỹ thuật, ở khía cạnh nào đó, công tác quản lý, triển khai Dự án Nhà ga T2 đã được thực hiện tương đối chuyên nghiệp ở các khâu: đấu thầu, điều chỉnh tổng mức đầu tư, quản lý tài chính - kế toán.
Mặc dầu vậy, vẫn có những “hạt sạn” được KTNN “nhặt” được tại công trình trọng điểm quốc gia này. Đầu tiên là việc phê duyệt tổng mức đầu tư điều chỉnh đối với các khoản mục chi phí được chi trả bằng nguồn vốn ODA theo Quyết định số 136/QĐ – BGTVT ngày 13/1/2015 chưa chính xác, do thủ tục phê duyệt kéo dài 9 tháng nên khi phê duyệt đã không cập nhật kịp thời sự biến động của tỷ giá. Đơn vị vẫn sử dụng tỷ giá tại thời điểm lập (1 JPY = 210 VND), dẫn tới việc phê duyệt tổng mức đầu tư điều chỉnh đối với các khoản mục chi phí được chi trả bằng nguồn vốn ODA giảm 2,268 triệu yên.
“Qua kiểm toán, nếu sử dụng tỷ giá tại thời điểm phê duyệt 1 YPY = 180,99 VND (nguồn từ Vietcombank xác định ngày 31/12/2014), thì tổng mức đầu tư điều chỉnh đối với phần vốn vay JICA sẽ tăng khoảng 0,726 tỷ yên”, Phó tổng Kiểm toán Nhà nước Nguyễn Quang Thành cho biết.
Ghi nhận nỗ lực của chủ đầu tư và nhà thầu thi công gói thầu xây lắp chính 10A (Taisei – Vinaconex) trong việc hoàn thành đúng thời hạn hợp đồng, nhưng KTNN cho rằng, Dự án vẫn còn một số gói thầu bị chậm tiến độ với thời gian khá lâu. Cụ thể, Gói thầu 6A bị chậm 394 ngày; Gói thầu 9A chậm 183 ngày; Gói thầu 3 và 6B chậm 250 ngày.
KTNN cho rằng, Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam đã phân tích, so sánh giá đề nghị trúng thầu với giá gói thầu được phê duyệt chưa thật sự đầy đủ để báo cáo với Bộ GTVT khi xử lý tình huống đấu thầu. “Giá đề nghị trúng thầu cao hơn giá gói thầu” tại gói thầu 10A. Chủ đầu tư cũng bị nhắc nhở là chưa tiến hành phân tích đánh giá tác động ảnh hưởng của việc giá trúng thầu cao hơn giá gói thầu, dự toán gói thầu được phê duyệt đối với dự án trước khi phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu.
“Để xảy ra các thiếu sót trên, trách nhiệm thuộc về lãnh đạo Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam, liên quan đến việc ký và phê duyệt các văn bản báo cáo; Trưởng ban quản lý dự án xây dựng Nhà ga hành khách T2”, KTNN quy trách nhiệm.
Liên quan tới chất lượng thi công, KTNN cho biết, qua kiểm tra thực tế tại hiện trường, đã phát hiện vị trí giao cắt mương NO – G1A và mương GHIK xảy ra hiện tượng xói lở phải thiết kế và thi công lại 6 m mương với giá trị phát sinh là 107 triệu đồng; một số hư hỏng nhỏ tại Trạm xử lý nước thải thuộc phạm vi Gói thầu 10A. Tuy nhiên, những sai sót này đều là những hạng mục phụ trợ nhỏ, không ảnh hưởng đến chất lượng nhà ga chính.
Đặc biệt, cơ quan kiểm toán phát hiện công tác khảo sát, thẩm định và phê duyệt thiết kế tính toán xác định chiều dài cọc khoan nhồi Gói thầu 10A còn nhiều tồn tại, làm ảnh hưởng đến chất lượng công tác thiết kế và chưa đủ cơ sở để xác nhận chi phí đầu tư.
KTNN kiến nghị Bộ GTVT chỉ đạo Cục Quản lý xây dựng và chất lượng công trình giao thông kiểm tra việc tính toán lại chiều dài cọc khoan nhồi của Dự án, xác định giá trị lãng phí (nếu có) và làm rõ trách nhiệm của các tập thể, cá nhân liên quan.
“KTNN yêu cầu Bộ trưởng Bộ GTVT chỉ đạo các đơn vị được kiểm toán thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các kiến nghị và báo cáo kết quả thực hiện trước ngày 31/12/2015”, Phó tổng Kiểm toán Nhà nước Nguyễn Quang Thành yêu cầu.
