Thuế nhập khẩu: hai bộ bất đồng
Cho tới thời điểm này, thuế suất thuế nhập khẩu với ô tô nguyên chiếc từ khu vực ASEAN vào Việt Nam năm 2015 và các năm sau đó vẫn chưa được công bố khiến người tiêu dùng thấp thỏm mong chờ. Nguyên nhân là ô tô nhập khẩu đang bị tính thuế chồng thuế, nên việc thay đổi thuế suất thuế nhập khẩu ban đầu sẽ tạo ra những biến động đáng kể về giá bán xe cuối cùng.
Hiện thuế suất thuế nhập khẩu là 50% và theo đề xuất của Bộ Tài chính hồi tháng 3/2013 về chính sách phát triển ngành công nghiệp ô tô dài hạn, thì lộ trình thuế nhập khẩu ưu đãi với ô tô chở người trong khu vực ASEAN sẽ giảm dần.
Tuy nhiên, lộ trình thuế này không được Bộ Công thương và các doanh nghiệp đã có đầu tư sâu vào công nghiệp ô tô hưởng ứng.
Theo đề nghị của Bộ Công thương, nhằm cụ thể hóa Chiến lược và Quy hoạch Phát triển ngành công nghiệp ô tô được ban hành trong năm 2014, thuế suất thuế nhập khẩu ô tô chở người trong khu vực ASEAN hiện ở mức 50% sẽ được duy trì tới hết năm 2017, sau đó giảm thẳng về 0% từ năm 2018. Lý do được Bộ Công thương đưa ra là để khuyến khích và trợ giúp các doanh nghiệp đã đầu tư vào sản xuất phụ tùng, gia tăng hàm lượng sản xuất tại Việt Nam.
Nếu theo đề xuất này của Bộ Công thương, giá xe ô tô nguyên chiếc nhập khẩu từ ASEAN sẽ không có biến động gì từ nay tới hết năm 2017.
Tuy nhiên, Bộ Tài chính không đồng ý với phương án của Bộ Công thương và muốn giảm dần, nới lỏng từng bước thuế suất để tránh cú sốc đột ngột trong giai đoạn 2017 - 2018.
Nếu đề nghị của Bộ Tài chính được chấp thuận, thuế nhập khẩu năm 2015 với ô tô từ ASEAN vẫn không có gì thay đổi, đồng nghĩa với việc giá xe chưa có cơ hội biến động, loại trừ yếu tố tỷ giá. Nhưng bước sang năm 2016, thuế nhập khẩu chỉ còn 40% và tới năm 2017 chỉ còn 30% sẽ tạo ra những thay đổi lớn về xe giá tại Việt Nam.
Cụ thể, một chiếc xe có giá tính thuế là 10.000 USD, nếu áp dụng mức thuế suất thuế nhập khẩu 50% như hiện nay, cộng thêm thuế tiêu thụ đặc biệt là 50% (cho xe có động cơ từ trên 2.0L đến 3.0L), cộng thêm 10% thuế giá trị gia tăng (VAT) sẽ có giá sau thuế là 25.000 USD. Tuy nhiên, khi thuế suất thuế nhập khẩu còn 40% thì giá sau thuế chỉ còn 23.100 USD, với điều kiện thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế VAT không thay đổi. Như vậy, đã có sự chênh lệch gần 2.000 USD, tương đương với khoảng 42 triệu đồng cho một chiếc xe. Nếu thuế suất thuế nhập khẩu giảm về còn 30%, trị giá xe sau khi nộp thuế sẽ chỉ còn 21.450 USD.
Thuế tiêu thụ đặc biệt: không thay đổi
Theo Báo cáo của Bộ Tài chính liên quan đến Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi đang được đệ trình Quốc hội kỳ này xem xét, trong các cam kết quốc tế của Việt Nam nói chung, chỉ cam kết về thuế nhập khẩu, không cam kết về thuế tiêu thụ đặc biệt hay các sắc thuế nội địa khác liên quan đến ô tô du lịch.
Vì vậy, khi thực hiện các cam kết cắt giảm thuế nhập khẩu với ô tô chở người, ngân sách nhà nước sẽ bị giảm thu khá nhiều về thuế nhập khẩu đối với mặt hàng ô tô và linh kiện ô tô do đây là những mặt hàng có thuế suất cao, kim ngạch lớn.
Trước bối cảnh giảm thu thuế nhập khẩu và thuế thu nhập doanh nghiệp cũng giảm xuống mức 20% vào năm 2016, nếu giảm thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô, ngân sách nhà nước được Bộ Tài chính đánh giá là “sẽ càng giảm thu, trong khi mục tiêu khuyến khích phát triển công nghiệp ô tô trong nước vẫn không đạt được, vì phải giảm thuế tiêu thụ đặc biệt cho cả ô tô nhập khẩu”.
Hiện mức thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe ô tô dưới 9 chỗ ngồi có dung tích xi lanh 2.0L ở Việt Nam là 45%, cũng là mức trung bình trong khu vực, thấp hơn Malaysia, Lào và ngang bằng Singapore, Campuchia. Còn Indonesia có mức thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt thấp hơn Việt Nam 20%, nhưng thu thuế trước bạ 20% và phí đường bộ 2% trên giá bán đã có thuế GTGT.
Bởi vậy, Bộ Tài chính khẳng định với Quốc hội, chưa cần thiết sửa đổi biểu thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô dưới 24 chỗ ngồi.