Giá thực phẩm tăng là một trong những yếu tố gây áp lực lên lạm phát. Ảnh minh họa: Shutter
Chưa có rủi ro lạm phát
Chuyên gia kinh tế phụ trách thị trường Đông Nam Á của HSBC - Yun Liu, tác giả của báo cáo cho rằng, khi triển vọng kinh tế toàn cầu được cải thiện, có những lo ngại về biến động lạm phát.
 |
“Lạm phát trong tháng 2 của Việt Nam tăng cao nhất trong 8 năm qua. Do đó, cần xem xét liệu Việt Nam có phải đối mặt với rủi ro về lạm phát trong năm 2021 hay không, vì điều này sẽ kéo theo những tác động quan trọng liên quan đến tiền tệ”, bà Yun Liu đánh giá.
Mặc dù đã đạt được những thành quả tương đối toàn diện (ổn định kinh tế vĩ mô và tỷ giá) và khung tiền tệ vì mục tiêu lạm phát phi chính thức, HSBC vẫn kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sẽ xem lạm phát như là một công cụ chỉ thị chính và sẽ có những phản ứng tương tự như các ngân hàng trung ương khác khi đối mặt với tình trạng khó khăn.
Bà Yun Liu cho rằng, vì Việt Nam là một trong số ít nền kinh tế có mức tăng trưởng tích cực trong năm 2020, nên lạm phát do nhu cầu trong nước được duy trì tương đối tốt. Giá cả trong các nhóm hàng hóa như thiết bị gia dụng, giáo dục và quần áo tăng với tốc độ ổn định, nhưng chậm hơn trong năm 2020. Trong khi đó, chi phí giải trí đã giảm xuống, nhưng điều này là do các loại hình dịch vụ đang bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh.
“Mặc dù chúng tôi kỳ vọng nhu cầu trong nước sẽ được cải thiện vào năm 2021, nhưng thị trường lao động vẫn tiếp tục gặp khó, sẽ làm hạn chế lạm phát từ phía nhu cầu. Tuy nhiên, rủi ro đến từ chi phí chăm sóc sức khỏe. Dù vậy, Chính phủ đã cân đối cẩn thận các chính sách để điều chỉnh chi phí dịch vụ khám chữa bệnh, giữ lạm phát trong tầm kiểm soát trong những năm qua”, bà Yun Liu nói và cho rằng, áp lực lạm phát sẽ đến từ tăng giá thực phẩm và giá dầu.
Tỷ giá sẽ như thế nào?
Ngoài các yếu tố cung và cầu, tỷ giá hối đoái cũng là một yếu tố khác có ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình lạm phát. Tuy nhiên, theo HSBC, tác động của tỷ giá tới lạm phát của Việt Nam dường như không có, vì sự ổn định tỷ giá.
Là một quốc gia xuất khẩu các linh kiện thâm dụng nhập khẩu cao, tỷ lệ chuyển giao của tỷ giá ngoại hối của Việt Nam là cao nhất trong khối ASEAN.
Theo ước tính của HSBC, việc giảm giá tiền tệ 100 điểm cơ bản (100bp) có liên quan đến mức tăng khoảng 0,25 điểm phần trăm của lạm phát toàn phần của Việt Nam. Tuy nhiên, đồng Việt Nam trong thời gian gần đây tương đối ổn định, một phần là nhờ dự trữ quốc tế được tích lũy nhanh nhờ vào vị thế tài khoản vãng lai được cải thiện.
 |
Liên quan đến tỷ giá, có những lo ngại khi Việt Nam được chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa vào danh sách các nước thao túng tiền tệ vào tháng 12/2020. Với chính quyền Tổng thống Joe Biden, Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ, bà Janet Yellen đã bày tỏ sự phản đối đối với những nỗ lực của quốc gia nào muốn thao túng tiền tệ để đạt được lợi thế thương mại không công bằng.
Tuy nhiên, vào giữa tháng 1/2021, ông Robert Lighthizer, Đại diện Thương mại Hoa Kỳ đã kết luận rằng, sẽ không có biện pháp trừng phạt cụ thể nào cho Việt Nam, mặc dù họ có thể thực hiện các cuộc điều tra theo mục 301.
Bộ phận Chiến lược tỷ giá hối đoái của HSBC cho rằng, sẽ có một kịch bản lành mạnh cho Việt Nam là cả Hoa Kỳ và Việt Nam sẽ đi đến một thỏa thuận, hoặc thậm chí là một mốc thời gian liên quan đến việc cải cách dần dần chế độ tỷ giá hối đoái của tiền đồng. Đồng thời, kỳ vọng tỷ giá USD/VND sẽ tiếp tục ổn định trong năm 2021,
Sau khi xem xét tất cả những yếu tố, HSBC kỳ vọng lạm phát của Việt Nam trong năm 2021 sẽ ở mức trung bình khoảng 3%, chủ yếu phản ánh tác động của việc điều chỉnh giá lương thực, giá dầu và chi phí chăm sóc sức khỏe.
Điều đó cho thấy, lạm phát sẽ duy trì dưới mục tiêu 4% trong năm nay, cho phép Ngân hàng Nhà nước duy trì chính sách tiền tệ phù hợp trong suốt năm 2021. HSBC kỳ vọng, Ngân hàng Nhà nước sẽ vẫn giữ nguyên lãi suất tái cấp vốn ở mức 4%.
Về tăng trưởng kinh tế, do đợt bùng phát dịch lần thứ 3 đầu năm nay, nên HSBC dự báo, tăng trưởng GDP quý I/2021 sẽ thấp hơn so với dự kiến. Do đó, HSBC giảm dự báo tăng trưởng GDP năm nay của Việt Nam từ mức 7,6% xuống còn 7%.
"Với kỷ lục đã được chứng minh của Việt Nam về khả năng kiềm chế dịch bệnh Covid-19, động lực tăng trưởng mạnh mẽ của Việt Nam sẽ nhanh chóng được phục hồi sau khi làn sóng thứ ba này được kiềm chế và các hạn chế được nới lỏng”, bà Yun Liu nhận định.
