Căng thẳng giữa Nga và Ukraine đã nhanh chóng khiến dầu của Nga không còn được ưa chuộng, dẫn đến việc hầu hết người mua và chủ hàng tránh vận chuyển hàng hóa từ dầu thô, dầu diesel, naphtha nặng và gasoil chân không của nước này. Điều đó gây ra những thay đổi đột ngột trong cấu trúc thị trường, chênh lệch giá và biến động dữ dội trong xu hướng của giá dầu.
Kết quả là thị trường vật chất của dầu thô trở nên quá hỗn loạn ngay cả đối với các nhà kinh doanh dầu kỳ cựu đã dành nhiều năm xử lý khéo léo mọi thứ, từ các lệnh trừng phạt chính trị đến chiến tranh thương mại và các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng quan trọng. Trong bối cảnh hiện tại, các nhà giao dịch cho biết, ngay cả một hành động đơn giản như việc người bán muốn biết giá để chào dầu thô của họ cũng trở nên khó hiểu.
John Driscoll, chiến lược gia trưởng có trụ sở tại Singapore tại JTD Energy Services Pte cho biết: “Địa chính trị đang điều chỉnh các chuỗi cung ứng và giữ cho thị trường dầu ngày càng cạnh tranh. Sự biến động dữ dội trong phạm vi giao dịch trong ngày và tình trạng bù hoãn bán (backwardation) là đáng lo ngại”.
Thị trường hàng hóa đã bị xáo trộn kể từ khi nổ ra cuộc xung đột vũ trang giữa Nga và Ukraine. Trong khi các lệnh trừng phạt không nhắm trực tiếp vào xuất khẩu năng lượng của Nga, thì gián đoạn thương mại đã tăng lên trong bối cảnh người mua lưỡng lự mua nguyên liệu thô của nước này.
Các chuyên gia dầu mỏ, các ngân hàng quốc tế và chủ tàu đang rút lại hoạt động đầu tư và tài trợ, khiến các nhà máy lọc dầu và các công ty kinh doanh dầu gặp khó khăn trong việc đảm bảo hạn mức tín dụng và các tàu cần thiết để tiếp tục mua các loại dầu thông thường của Nga như Urals, ESPO và Sokol.
Nga chiếm 12% tổng xuất khẩu dầu thô của thế giới vào năm 2020 và gần 10% các lô hàng sản phẩm dầu. Tập đoàn kinh doanh dầu mỏ khổng lồ Trafigura Group đã cố gắng bán một lô hàng thuộc loại dầu Urals hàng đầu của Nga trong tuần này với mức chiết khấu kỷ lục so với giá dầu của khu vực Tây Bắc Âu nhưng không tìm thấy người mua nào, điều này cho thấy hoạt động thương mại với Nga đã trở nên khó khăn như thế nào.
Các nhà máy lọc dầu châu Á đang cố gắng khai thác thêm dầu ở Trung Đông, mặc dù nguồn cung gia tăng từ khu vực này rất hạn chế. Nhiều sản phẩm dầu của Mỹ cũng nằm trong tầm ngắm của họ, nhưng chi phí vận tải tăng cao và sự khác biệt lớn trong các mức giá đang khiến điều đó trở nên thách thức.
Đối với những người bán dầu không liên quan đến các lệnh trừng phạt, sự khác biệt lớn về địa lý, giá vận chuyển đắt đỏ và phí bảo hiểm kỷ lục để giao hàng nhanh chóng đang khiến họ khó biết mức giá mà họ đưa ra.
Trên thị trường nhiên liệu, khủng hoảng của Ukraine đã gây ra tình trạng bù hoãn bán, một cấu trúc thị trường cho thấy giá dầu sẽ duy trì xu hướng tăng. Người mua đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm sản phẩm thay thế cho dầu diesel của Nga, cũng như naphtha nặng chủ yếu được sử dụng trong ngành công nghiệp hóa dầu và gasoil chân không, một nguyên liệu để sản xuất xăng. Trong đó, các sản phẩm này của Nga thường xuất khẩu tới những người mua trên khắp châu Á, châu Âu và Mỹ.
Các nhà giao dịch cho biết, không có câu trả lời ngay lập tức cho câu hỏi nơi nào sẽ tìm thấy các giải pháp thay thế, vì các kho dự trữ nhiên liệu đang bị thu hẹp nhanh chóng trong vài tháng qua.
