Ông Nguyễn Anh Phong
Xin ông cho biết mục đích ban hành Bộ nguyên tắc xây dựng và quản lý chỉ số giá cổ phiếu (CP)?
Để chuẩn bị cho sự ra đời của HNX 30, ngày 5/7/2012, Sở GDCK Hà Nội (HNX) đã ban hành Bộ nguyên tắc xây dựng và quản lý chỉ số HNX30, đây được xem là cơ sở lý luận đầu tiên cho việc ra đời các bộ chỉ số của HNX. Sau 1 năm vận hành, chỉ số này đã đáp ứng được mục tiêu khi xây dựng, thể hiện là chỉ số thanh khoản trên thị trường. Trên cơ sở triển khai thành công với HNX 30, chúng tôi đã ban hành Bộ nguyên tắc xây dựng và quản lý chỉ số giá cổ phiếu (gọi tắt là Bộ nguyên tắc chung, có hiệu lực từ 24/6/2013) với mục tiêu đưa ra phương pháp luận chung thống nhất, áp dụng cho tất cả các bộ chỉ số giá cổ phiếu của HNX. Ngoài ra, Bộ nguyên tắc chung này sẽ giúp các nhà đầu tư có thể dễ dàng tiếp cận và so sánh các chỉ số khác nhau trong hệ thống chỉ số của HNX.
Về cơ bản, Bộ nguyên tắc chung bao gồm 2 phần: phần phương pháp luận chung và phần phụ lục. Phần phương pháp luận chung quy định các nguyên tắc xây dựng và tính toán chỉ số: trách nhiệm quản lý, phương pháp tính chỉ số, cách xác định tỷ lệ CP tự do chuyển nhượng, cách xác định tỷ lệ vốn hóa tối đa, các trường hợp điều chỉnh định kỳ và điều chỉnh đặc biệt, các trường hợp điều chỉnh hệ số chia và chính sách công bố thông tin liên quan đến chỉ số… Phần phụ lục đưa ra những quy định riêng, chi tiết đối với từng chỉ số như: định nghĩa của từng chỉ số, tiêu chí và phương pháp lựa chọn CP vào từng rổ chỉ số, tiêu chí duy trì và các trường hợp điều chỉnh đối với từng chỉ số hay tỉ lệ vốn hóa tối đa (nếu có) áp dụng đối với từng chỉ số… Như vậy, những quy định đặc thù của chỉ số HNX 30 sẽ được nêu trong phụ lục đầu tiên của Bộ nguyên tắc chung này.
Được biết, so với Bộ chỉ số HNX30, Bộ nguyên tắc chung có một chút điều chỉnh cách xác định tỉ lệ CP tự do chuyển nhượng, xin ông cho biết lý do của sự thay đổi này?
Bộ nguyên tắc chung quy định cách xác định lượng CP tự do chuyển nhượng của các CP bằng cách loại bỏ phần CP bị hạn chế chuyển nhượng ra khỏi rổ tính chỉ số. Phần loại bỏ này bao gồm: lượng CP hạn chế theo quy định của pháp luật và theo các cam kết tự nguyện; lượng CP nắm giữ của cổ đông nội bộ (CĐNB) và người có liên quan (NCLQ); phần nắm giữ CP của cổ đông nhà nước (CĐNN) với tư cách là cổ đông lớn (CĐL) và các CP hạn chế khác. Cách xác định này tương tự cách xác định đối với chỉ số HNX 30, chỉ có một điểm khác biệt nhỏ là thay vì loại bỏ toàn bộ phần nắm giữ của CĐNB, NCLQ, chỉ loại bỏ phần nắm giữ trên 5% của CĐNB, NCLQ và CĐL (sở hữu từ 5% trở lên).
Lý do điều chỉnh xuất phát từ thực tế số lượng CĐNB, NCLQ sở hữu dưới 5% là khá lớn. Nhóm này có tần suất giao dịch nhiều với khối lượng giao dịch nhỏ, vì vậy kết quả giao dịch của nhóm thường không ảnh hưởng đến dải tỷ lệ CP tự do chuyển nhượng (mức 5%) của các CP trong rổ tính chỉ số. Do vậy, chúng tôi quyết định chỉ loại bỏ phần nắm giữ của CĐNB, NCLQ nếu có sở hữu từ 5% trở lên. Việc loại bỏ phần nắm giữ của các CĐL là để phù hợp với thông lệ quốc tế cũng như phù hợp với Thông tư 52/2012/TT-BTC của Bộ Tài chính về việc hướng dẫn công bố thông tin trên TTCK. Trên thực tế, các SGDCK, tổ chức cung cấp chỉ số như Tokyo Stock Exchange, S&P, FTSE và Russell đều loại bỏ phần nắm giữ của CĐL khi tính toán lượng CP tự do chuyển nhượng.
Vậy HNX 30 có phải điều chỉnh nguyên tắc tính tỷ lệ CP tự do chuyển nhượng để phù hợp với Bộ nguyên tắc chung không, nếu có khi nào sẽ điều chỉnh?
Bộ nguyên tắc chung sẽ áp dụng cho tất cả các bộ chỉ số giá cổ phiếu của HNX và chỉ số HNX 30 không phải là ngoại lệ. Vì vậy, chúng tôi sẽ điều chỉnh nguyên tắc của chỉ số HNX 30. Việc điều chỉnh này dự kiến sẽ thực hiện vào cuối tháng 7/2013.
Xin ông cho biết kế hoạch triển khai các chỉ số tiếp theo của HNX thời gian tới?
Hiện tại, Sở GDCK Hà Nội đã có lộ trình xây dựng các chỉ số tiếp theo. Chúng tôi vẫn đang tích cực nghiên cứu, triển khai và sẽ công bố vào những thời điểm thích hợp. Dự kiến từ nay đến cuối năm, HNX có thể áp dụng tỷ lệ tự do chuyển nhượng đối với chỉ số tổng hợp HNX-Index và giới thiệu một vài chỉ số ngành, nhằm bổ sung các chỉ số mang tính chỉ báo, đáp ứng tốt hơn nữa đối với nhu cầu thông tin cho thị trường.
