Quang cảnh buổi Tọa đàm.
Hà Nội định vị vai trò tiên phong trong cuộc đua bán dẫn
Tại Tọa đàm “Định vị trong việc tham gia chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu: Tiêu chí, các cường quốc dẫn đầu, con đường của Việt Nam, tầm nhìn của Hà Nội” do Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội tổ chức tuần qua, các chuyên gia, nhà khoa học và doanh nghiệp đã cùng hiến kế để Hà Nội định hình hướng đi đúng cho ngành công nghiệp bán dẫn - một lĩnh vực được coi là “trái tim” của thời đại công nghiệp 4.0.
Phát biểu khai mạc, ông Trần Anh Tuấn, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội nhấn mạnh, Thành phố đã xác định rõ vai trò tiên phong trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
“Hà Nội sẵn sàng thử nghiệm những việc khó, làm chủ công nghệ lõi như bán dẫn, chip và trí tuệ nhân tạo để tạo ra giá trị gia tăng bền vững, giúp Thủ đô tăng trưởng và bứt phá”, ông Tuấn khẳng định.
Theo định hướng của Thành phố, khu công nghệ cao Hòa Lạc sẽ là “thủ phủ bán dẫn” tương lai, hướng tới trở thành “Thung lũng Silicon của Việt Nam”.
Tại đây, Hà Nội đặt mục tiêu tập trung vào các lĩnh vực APT (đóng gói, lắp ráp, kiểm thử), nghiên cứu phát triển (R&D) trí tuệ nhân tạo và thiết kế chip IoT nông nghiệp công nghệ cao.
Đến năm 2030, Hòa Lạc dự kiến thu hút khoảng 10 tỷ USD đầu tư, trong đó 30% đến từ doanh nghiệp FDI trong ngành bán dẫn.
Song song đó, Hà Nội đang dẫn đầu cả nước về đào tạo nhân lực công nghệ cao. Với hệ thống đại học lớn như Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Bách khoa Hà Nội và Đại học FPT, mỗi năm Thủ đô cung cấp khoảng 5.000 sinh viên STEM ra thị trường.
Đặc biệt, Trung tâm Đào tạo bán dẫn quốc gia thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội đặt mục tiêu đào tạo 10.000 kỹ sư đến năm 2030, tập trung vào thiết kế và sản xuất vi mạch - nền tảng cho việc xây dựng chuỗi giá trị bán dẫn bền vững.
Cần chiến lược “chịu chơi, chịu chi và chịu chia”
Dù có nhiều lợi thế, các chuyên gia nhận định việc Hà Nội tham gia sâu vào chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu là thử thách lớn. GS.TSKH. Nông Đức Kế, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Công nghệ cao ASIAN cho rằng, điều tiên quyết là phải “định vị” chính xác vai trò của mình trong chuỗi giá trị toàn cầu.
“Ngành bán dẫn có quy mô đầu tư khổng lồ, đòi hỏi công nghệ cực kỳ phức tạp. Để tham gia, Việt Nam nói chung và Hà Nội nói riêng cần tinh thần ‘chịu chơi, chịu chi và chịu chia’, dám bước vào cuộc chơi toàn cầu, dám đầu tư lớn và sẵn sàng hợp tác, chia sẻ nguồn lực”, ông Kế nhấn mạnh.
Theo ông Kế, phát triển công nghiệp bán dẫn vượt quá khả năng của riêng một địa phương, do đó phải đặt Hà Nội trong chiến lược quốc gia về ngành công nghiệp bán dẫn. Chính phủ cần sớm định hình chính sách thu hút đầu tư, hỗ trợ nghiên cứu, phát triển công nghiệp phụ trợ và xây dựng các trung tâm thiết kế vi mạch tầm khu vực.
Đồng quan điểm, TS. Ngô Đắc Thuần, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần IP Group nhấn mạnh, để xây dựng trung tâm công nghiệp bán dẫn, Hà Nội cần chú trọng phát triển đồng bộ các trụ cột gồm đào tạo nhân lực, bảo hộ sở hữu trí tuệ, ươm tạo công nghệ và khởi nghiệp. Theo ông Thuần, Thủ đô nên phân bổ nhân lực theo cơ cấu hợp lý: 30% kỹ sư thiết kế, 40% kỹ sư tham gia sản xuất và 30% làm đóng gói, kiểm thử.
“Chúng ta phải hình thành tư duy thiết kế, sáng tạo và quản trị chuỗi sản xuất chip thông qua hoạt động R&D và quản lý tài sản trí tuệ. Đây mới là con đường để Hà Nội làm chủ công nghệ”, ông Thuần phân tích, đồng thời đề xuất tăng cường thu hút doanh nghiệp FDI và nội địa vào chuỗi cung ứng toàn cầu, phát triển mạnh công nghiệp phụ trợ cho chip bán dẫn.
Đầu tư cho con người - nền móng cho ngành công nghiệp tương lai
Theo PGS.TS Nguyễn Trần Thuật, Đại học Quốc gia Hà Nội, lợi thế lớn nhất của Việt Nam và Hà Nội là con người. “Hà Nội tập trung đội ngũ giảng viên, sinh viên và các viện nghiên cứu hàng đầu, hoàn toàn có thể trở thành trung tâm đào tạo nhân lực bán dẫn chất lượng cao của khu vực”, ông Thuật khẳng định.
Các chuyên gia quốc tế cũng chỉ ra rằng, để sản xuất một con chip hoàn chỉnh cần tới gần 1.750 công đoạn khác nhau, mỗi bước đều đòi hỏi công nghệ và đầu tư lớn. Hiện trên thế giới có hơn 100 quốc gia, nhưng chỉ khoảng 18 quốc gia và vùng lãnh thổ tham gia sâu vào ngành bán dẫn. Điều đó cho thấy, hành trình đưa Hà Nội tham gia chuỗi giá trị toàn cầu sẽ là một quá trình dài hơi, đòi hỏi tầm nhìn chiến lược, sự kiên định và hợp tác chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp và giới khoa học.
Phát biểu kết luận Tọa đàm, ông Trương Việt Dũng, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội nhấn mạnh, Thành phố luôn xác định khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực cốt lõi để tăng trưởng GDP hai con số trong thời gian tới.
“Hà Nội hiện đứng đầu cả nước về chỉ số đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số cấp tỉnh. Thành phố đã dành tới 4% tổng chi ngân sách cho phát triển khoa học công nghệ, cao hơn mức trung bình cả nước. Đây là minh chứng cho quyết tâm của Hà Nội trong việc đầu tư cho tri thức và công nghệ”, ông Dũng khẳng định.
Theo ông, Thành phố sẽ tiếp tục tổ chức các buổi làm việc chuyên sâu, lắng nghe ý kiến các chuyên gia, doanh nghiệp để hoàn thiện cơ chế, chính sách, thúc đẩy mô hình đổi mới sáng tạo, từ đó phát triển mạnh mẽ công nghiệp bán dẫn - lĩnh vực hứa hẹn đưa Hà Nội trở thành trung tâm công nghệ hàng đầu khu vực.
“Muốn cất cánh trong ngành bán dẫn, Hà Nội phải dám đi đầu, dám thử nghiệm và dám khác biệt. Đó cũng là tinh thần đổi mới mà Thủ đô luôn theo đuổi”, ông Dũng nhấn mạnh.
Hà Nội đang đứng trước cơ hội lịch sử để bứt phá trong lĩnh vực công nghiệp bán dẫn, ngành công nghiệp của tương lai.
Với chiến lược đúng đắn, tầm nhìn dài hạn và sự đồng hành của giới khoa học, doanh nghiệp, Thủ đô hoàn toàn có thể trở thành trung tâm công nghệ cao của khu vực. Con đường này tuy không dễ, nhưng như lời của GS.TSKH. Nông Đức Kế: “Chỉ những người dám đi vào vùng chưa ai từng đặt chân mới có thể mở ra kỷ nguyên mới cho đất nước”.
