Theo báo cáo do Trường Kinh tế Kyiv (KSE) công bố hôm thứ Hai (14/10), khối lượng dầu của Nga được vận chuyển bằng các tàu chở dầu được bảo dưỡng kém và không được bảo hiểm đầy đủ đã tăng từ 2,4 triệu thùng/ngày vào tháng 6/2023 lên 4,1 triệu thùng vào tháng 6/2024.
Xu hướng này xuất hiện khi Mỹ, Canada, Nhật Bản và các đồng minh châu Âu ngày càng nhắm mục tiêu vào các công ty bảo hiểm toàn cầu và chủ tàu nhằm mục đích làm giảm doanh thu từ dầu mỏ của Nga. Họ cũng đã thêm các công ty và tàu riêng lẻ có liên quan đến "đội tàu ngầm" của Nga vào danh sách trừng phạt.
"Các lệnh trừng phạt đối với tàu chở dầu khá hiệu quả nhưng chiến dịch chỉ định quá hạn chế để thực sự kiểm soát được 'đội tàu ngầm' của Nga", Benjamin Hilgenstock, một trong những tác giả của báo cáo KSE cho biết.
Ông cho biết, các lệnh trừng phạt nên được sử dụng "một cách có hệ thống" để thực thi yêu cầu về bảo hiểm tràn dầu đầy đủ và do đó, "giải quyết mối đe dọa nghiêm trọng và cấp bách đối với môi trường xuất phát từ đội tàu ngầm".
Nhiều tàu trong số này thường xuyên di chuyển qua các vùng biển đông đúc của châu Âu, bao gồm Biển Baltic, Eo biển Đan Mạch và Eo biển Gibraltar, làm tăng nguy cơ xảy ra thảm họa môi trường cho EU và các nước láng giềng.
"Mắt xích yếu trong khuôn khổ quản lý cùng với vai trò mở rộng đáng kể của tàu chở dầu ngầm trong hoạt động buôn bán dầu mỏ của Nga có nghĩa là một thảm họa môi trường lớn chỉ là vấn đề thời gian", ông Benjamin Hilgenstock cho biết.
Theo KSE, vào tháng 6/2024, 70% lượng dầu vận chuyển trên biển của Nga được vận chuyển bằng đội tàu ngầm, với ước tính Nga đã chi 10 tỷ USD để lắp ráp, và trong đó phần lớn dầu thô vận chuyển của Nga được giao dịch trên mức giá trần 60 USD/thùng kể từ giữa năm 2023.
Điều này làm dấy lên những lo ngại đáng kể về chất lượng, độ tin cậy và phạm vi bảo hiểm. Báo cáo của KSE lập luận rằng sự kết hợp giữa tuổi của tàu chở dầu - trung bình là 18 năm - và việc thiếu bảo hiểm đầy đủ khiến những con tàu này cực kỳ nguy hiểm.
Các tác giả báo cáo của KSE lập luận rằng trong trường hợp xảy ra sự cố, các quốc gia châu Âu có thể phải đối mặt với chi phí xử lý sự cố lên tới hàng tỷ euro.
Một số vụ tai nạn liên quan đến "tàu ngầm" có liên quan đến Nga đã xảy ra. Vào tháng 3 năm nay, một tàu chở dầu ngầm Andromeda Star 15 năm tuổi đã va chạm với một tàu khác gần Đan Mạch. Không có sự cố tràn dầu xảy ra.
Trong hai năm qua, động cơ của bốn tàu thuộc đội tàu chở dầu ngầm Nga đã bị hỏng, bao gồm các sự cố ở Dardanelles và Eo biển Đan Mạch.
Các tàu của "đội tàu ngầm" được sử dụng để vận chuyển dầu từ những người bán bị trừng phạt khác cũng bị hỏng động cơ, làm nổi bật các vấn đề về bảo dưỡng và nổ. Vào tháng 5/2023, một con tàu treo cờ Gabon 27 năm tuổi với sức chứa 700.000 thùng được sử dụng để vận chuyển dầu của Iran đã xảy ra một vụ nổ lớn gần Indonesia. Vào thời điểm đó, tàu đang không chứa hàng.
Một số tàu của đội tàu ngầm đã tham gia vào các vụ tràn dầu, một số đã bỏ chạy khỏi hiện trường sau khi gây ra thiệt hại cho môi trường. Vào năm 2019, tàu Ceres I 23 năm tuổi đã va chạm với một tàu chở dầu khác gần Singapore, tắt tín hiệu và cố gắng trốn chạy trước khi bị lực lượng bảo vệ bờ biển Malaysia bắt giữ.
