Giữa 2017, thị trường chứng khoán phái sinh mới có thể khai mở

Theo tìm hiểu của Báo Đầu tư Chứng khoán, hiện tại, nhiều công ty chứng khoán khó đáp ứng được tiến độ hoàn tất các công việc để TTCK phái sinh có thể khai trương hoạt động vào đầu năm 2017 như kỳ vọng trước đó của cơ quan quản lý. 

Phản hồi của các công ty chứng khoán cho thấy, họ đang tập trung nguồn lực để hoàn thiện hệ thống, quy trình tác nghiệp, nhưng không thể đẩy nhanh. Bởi lẽ, đến thời điểm này, hai quy chế quan trọng là Quy chế thành viên trên TTCK phái sinh và Quy chế ký quỹ, bù trừ và thanh toán chứng khoán phái sinh vẫn chưa được ban hành.

“Vì chưa có hai quy chế trên nên việc xây dựng hệ thống cũng như quy trình tác nghiệp tại các công ty chứng khoán gặp nhiều khó khăn, bản thân công ty vừa làm, vừa đợi.

Các hạng mục của hệ thống hạ tầng công nghệ thông tin đang được công ty triển khai, nhưng không dám chắc tới đây sẽ không phải chỉnh sửa, nếu phải chỉnh sửa sẽ gặp nhiều khó khăn với đối tác. Bỏ ra một số tiền và công sức đáng kể, chúng tôi không thể làm đại khái. Công ty nóng lòng chờ hai quy chế trên được ban hành để có phương án triển khai cụ thể”, đại diện một công ty chứng khoán chia sẻ.

Theo vị đại diện trên, thông lệ và kinh nghiệm triển khai ở nhiều TTCK phái sinh trên thế giới cho thấy, các công ty chứng khoán cần nhiều thời gian để hoàn thiện hệ thống, đáp ứng yêu cầu đưa thị trường này vào vận hành.

Một số công ty chứng khoán nhận định, ngay cả khi Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) ban hành Quy chế thành viên trên TTCK phái sinh và Trung tâm Lưu ký chứng khoán (VSD) ban hành Quy chế ký quỹ, bù trừ và thanh toán chứng khoán phái sinh, có thể phải mất nhiều tháng để các công ty chứng khoán hoàn thiện hệ thống, sẵn sàng giao dịch chứng khoán phái sinh.

Bởi lẽ, có hai quy chế này, các công ty chứng khoán mới có các thông số cụ thể để hoàn tất xây dựng bản mô tả kỹ thuật cho hệ thống hạ tầng. Trên cơ sở bản mô tả, công ty chứng khoán sẽ phối hợp với nhà thầu xây dựng một kịch bản các hạng mục chi tiết trước khi bắt tay vào triển khai.

Khi hệ thống hoàn thành, công ty chứng khoán phải tổ chức chạy thử, có sự kết nối với HNX và VSD. Quá trình chạy thử dự kiến cũng mất không ít thời gian vì nhiều khả năng sẽ phải hiệu chỉnh các thông số để đảm bảo hệ thống chạy trơn tru trước khi đưa vào vận hành chính thức.

Một mối bận tâm khác của công ty chứng khoán là mô hình thanh toán, bù trừ chứng khoán phái sinh như định hướng triển khai của VSD có một số điểm chưa theo thông lệ quốc tế. Điều này khiến các công ty chứng khoán e dè trong triển khai xây dựng hệ thống.

Cụ thể, các công ty chứng khoán phản ánh, thông lệ quốc tế là áp dụng mô hình thanh toán sau, trong khi Việt Nam yêu cầu ký quỹ trước, đồng thời yêu cầu quản lý chi tiết từng tài khoản của nhà đầu tư. Sự khác biệt này khiến công ty chứng khoán lúng túng, không biết hệ thống của công ty nên được xây dựng theo định hướng nào cho phù hợp và có giá trị lâu dài.

Bên cạnh việc chờ quy chế chi tiết, nhiều công ty chứng khoán còn gặp khó trong triển khai xây dựng hệ thống hạ tầng theo định hướng ký quỹ trước. Bởi lẽ, với yêu từ phía Việt Nam, các đối tác cung cấp giải pháp hệ thống hạ tầng cần nhiều thời gian để chỉnh sửa theo cách làm khác với thông lệ quốc tế.

Mặc dù khối công ty chứng khoán cho rằng, cần có thêm nhiều thời gian hoàn tất các công việc để TTCK phái sinh có thể khai trương hoạt động, nhưng cơ quan quản lý kỳ vọng, thời điểm ra đời của thị trường này sẽ không bị kéo dài.

“Các khâu chuẩn bị để mở cửa TTCK phái sinh đang được các đơn vị liên quan triển khai khẩn trương. Thời điểm mở cửa thị trường này dự kiến vào giữa năm tới”, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà nói.