Gieo quẻ 2018: Lôi sơn tiểu quá - Không nên mơ lãi quá cao

Nhìn lại quẻ Trạch hỏa cách (2016) và Lôi địa dự (2017)

Hai năm trước, thời điểm Lập xuân năm Bính Thân 2016 ứng với quẻ Trạch hỏa cách. Quẻ này có nội dung cải cách, đổi mới nên người viết bài này có dự báo rằng, nền kinh tế nói chung, thị trường chứng khoán nói riêng, sẽ có những cải cách quan trọng, thúc đẩy sự phát triển bền vững.

Theo đó, thị trường chứng khoán Việt Nam đang hội tụ các điều kiện để phát triển bền vững, trên nền tảng kinh tế ổn định, vững chắc, nhiều triển vọng (xem bài “Dự đoán chứng khoán 2016 theo quẻ dịch” trong Báo Đầu tư Chứng khoán số Xuân Bính Thân).

Thực tế, trong năm 2016, thị trường chứng khoán tăng 14,8%, chỉ số VN-Index tăng từ 579 điểm lên 665 điểm. Đây là mức tăng điểm tính theo lịch dương, từ ngày 1/1 đến 31/12, còn tính theo lịch tiết khí, tức từ thời điểm bắt đầu tiết Lập xuân (5/2/2016) đến hết khí Đại hàn (3/2/2017), thì VN-Index tăng 29,2%, từ mức 542 điểm lên 700 điểm.

Thời điểm Lập xuân năm Đinh Dậu 2017 ứng với quẻ Lôi địa dự. Quẻ này có hình tượng Chấn trên, Khôn dưới. Khôn là đất (địa), là thuận. Chấn là sấm sét (lôi), là động. Qua mùa Đông lạnh lẽo, tiếng sấm đầu tiên báo hiệu mùa Xuân sắp đến. Sấm sét đúng lúc cũng như xuân về trên mặt đất, giúp vạn vật sinh sôi, nảy nở.

Dù không phải là mùa Xuân thì “Sấm nổ - Đất vang” cũng tạo ra khí lành sinh trưởng tươi tốt, như câu ca dao: “Lúa chiêm lấp ló đầu bờ. Hễ nghe tiếng sấm phất cờ mà lên” (lúa chiêm trong thời kỳ trổ đòng mà có trận mưa rào, kèm theo sấm chớp thì lúa sẽ phát triển nhanh).

Cảnh tượng trên, ai cũng cảm thấy vui. Mặt khác, “trên hành động, dưới thuận theo”, như vậy tất vui vẻ. Có lẽ vì thế mà người xưa đặt tên quẻ là “Dự”, nghĩa là vui. Trong lĩnh vực chứng khoán, nhà đầu tư có niềm vui nào lớn hơn là thấy trên thị trường có sức mua mạnh, giá cả tăng?

Tổng kết năm 2017 cho thấy, thị trường chứng khoán tăng 48%, tính theo lịch dương, VN-Index tăng từ 665 điểm lên 984 điểm. Tính theo lịch tiết khí, năm Đinh Dậu bắt đầu từ ngày 4/2/2017 và kết thúc vào ngày 3/2/2018, nhưng thống kê đến ngày 26/1/2018, chỉ số VN-Index đã tăng trên 59%, từ 700 điểm lên 1.115 điểm, gần chạm mức cao nhất trong lịch sử (1.170 điểm trong tháng 3/2007).

Năm 2018, quẻ Lôi sơn tiểu quá nói gì?

Thời điểm Lập xuân năm Mậu Tuất 2018 ứng với quẻ Lôi sơn tiểu quá, thượng quái là Chấn (lôi - sấm sét), hạ quái là Cấn (sơn - núi), tức sấm ở trên núi. Sấm sét thường kèm mưa to, sét có thể làm gẫy cành, đổ cây, mưa có thể làm cho núi bị xói mòn, sạt lở.

Tuy nhiên, vạn vật trên núi nếu không có sấm sét và mưa thì không thể sinh tồn. Trong khi đó, tổn thất lớn ít khi xảy ra, nên so sánh lợi hại, thiệt hơn, đó chỉ là tổn thất nhỏ.

Theo phân tích trên, thị trường chứng khoán năm 2018 phải chăng sẽ chịu tổn thất nhỏ, tức giá giảm nhẹ?

Nhìn nhận theo hướng tích cực, sấm sét trên núi mang lại nhiều lợi ích hơn là thiệt hại. Ngoài ra, phân tích ở khía cạnh âm thanh thì ở trên núi, tiếng sấm nghe to vang hơn tiếng sấm ở đồng bằng, nhưng núi cản tiếng sấm nên âm thanh khó vang xa. Do đó, người viết nhận định, thị trường chứng khoán nhiều khả năng sẽ tiếp tục tăng trưởng, nhưng khó có thể tăng mạnh.

Vậy người xưa đặt tên quẻ “sấm ở trên núi” là “Tiểu quá” mang hàm ý gì? “Tiểu quá”, nghĩa của từ là “cái nhỏ nhiều hơn”. Quẻ “Tiểu quá” có hai hào dương ở giữa, bốn hào âm ở trên và dưới, như vậy là âm nhiều hơn dương, tức cái nhỏ nhiều hơn cái lớn. Hàm ý có thể là tiểu nhân nhiều hơn quân tử, người quân tử đang ở trong tình thế nguy hiểm (hai hào dương bị bốn hào âm bao vây), cần phải thận trọng, phòng bị cẩn thận và không nên làm việc lớn, chỉ nên làm việc nhỏ.

Một cách hiểu khác, tiếng sấm vang xa trong không trung, nhưng gặp núi nên tiếng sấm nhỏ đi một chút, nên gọi là “Lôi sơn tiểu quá”.

Thoán từ viết: “Hanh. Lợi trinh. Khả tiểu sự, bất khả đại sự. Phi điểu di chi âm. Bất nghi thượng, nghi hạ. Đại cát”. Nghĩa là: “Hanh thông. Lợi về sự giữ vững chính đạo. Thích hợp làm việc nhỏ, không thích hợp làm việc lớn. Chim bay để lại tiếng kêu. Không nên bay cao, nên bay thấp. Vô cùng tốt”.

Như vậy, nội dung của thoán từ có thể cho thấy hàm ý của tên quẻ cũng như nội dung quẻ rõ ràng hơn. Theo đó, chỉ nên “quá” trong việc nhỏ, không nên “quá” trong việc lớn, vì việc nhỏ lỡ có quá một chút thì hậu quả cũng không đáng kể, còn việc lớn mà sai sót có thể dẫn đến “sai một li, đi một dặm”, hậu quả rất nặng nề. Nhưng “quá” trong việc nhỏ phải hợp chính đạo và đừng vì mắc phải sai lầm nhỏ mà nhụt chí, dừng lại. Vượt qua sai lầm nhỏ, tự kiểm điểm, sửa chữa để hướng hành vi của mình đi đúng hướng, kiên trì chính đạo thì con đường phía trước sẽ thông suốt.

Mặc dù vậy, mọi việc phải hết sức cẩn trọng, không nên mạo hiểm, nhất là trong những việc lớn. Ví như con chim, không nên bay cao, vì nếu gặp nguy hiểm sẽ không kịp bay về tổ để trú ngụ, ẩn nấp. Câu “chim bay để lại tiếng kêu” cũng có nghĩa là bay thấp, vì ở dưới nghe được tiếng kêu. Bay thấp lưu lại được tiếng kêu, tiếng hót, đồng thời nếu có mệt mỏi thì dễ dàng tìm được chỗ nghỉ ngơi.

“Bay thấp” cũng có hàm ý khiêm cung, không nên kiêu ngạo, liều lĩnh.

Người xưa có thơ rằng:

“Việc nhỏ giữ mức bình thường

Hành vi trung chính, tai ương sợ gì”.

Với cách hiểu trên về quẻ Lôi sơn tiểu quá, người viết dự báo, trong năm 2018, thị trường chứng khoán sẽ tiếp tục tăng trưởng, nhưng biến động lớn, tức có những đợt tăng giá cao và điều chỉnh sâu, đặc biệt là thị trường phái sinh. Chỉ số giá cổ phiếu kết thúc năm (tính theo lịch tiết khí) khó có thể đạt mức tăng như năm 2017. Số mã cổ phiếu giảm giá có khả năng nhiều hơn số mã tăng giá. Theo đó, nhà đầu tư cần lựa chọn kỹ lưỡng mã cổ phiếu, không nên đặt mục tiêu lợi nhuận quá cao, đầu tư “tất tay” hay sử dụng ký quỹ nhiều.

Bùi Trí Dũng